Шпаргалка по "Истории Беларусии"

54 Билет

У БССР у 20-я гг. праводзілася беларусізацыя — палітыка, накіраваная на развіццё беларуснай мовы і культуры, павышэнне ролі асоб карэннай нацыянальнасці ў грамадска-палітычным жыцці. Цэнтральнае месца займала праблема мовы. На тэрыторыі БССР прызнаваліся раўнапраўнымІ дзяржаўнымі мовамі беларуская, руская, яўрэйская і польская. Законы Беларускай ССР друкаваліся на гэтых чатырох мовах. Беларуская мова ўводзілася ва ўсіх навучальцых і выхаваўчых установах, укаранялася ў службовае справаводства. У Беларусі была створана Рэспубліканская надзвычайная камісія па ліквідацыі непісьменнасці. У гарадах і вёсках арганізоўваліся і працавалі школы і пункты па ліквідацыі непісьменнасці, школы рабочай моладзі, групы індывідуальнага навучання дарослых. У 1939 г. масавая непісьменнасць у БССР была ліквідавана.Але поўнасцю пераадолець непісьменнасць к канцу 30-х гг. не ўдалося.  Адной з цэнтральных лраблем культурнага будаўніцтва з'яўлялася

ўвядзенне ўсеагульнага абавязковага навучання дзяцей. У  адпаведнасці з гэтай пастановай праводзіліся растлумачальная работа сярод насельніцтва, перапіс дзяцей школьнага ўзросту, будаўніцтва і рамонт школьных будынкаў і абсталявання. XVIII з'езд ВКП(б) у 1939 г. паставіў задачу ажыццяўлення ўсеагульнага сярэдняга навучання ў горадзе і завяршэння ў вёсцы І ва ўсіх нацыянальных рэспубліках усеагульнага сямігадовага навучання. Падрыхтоўка кадраў спецыялістаў ажыццяўлялася ў вышэйшых навучальных установах, якія ствараліся ў гады савецкай улады. 30 кастрычніка 1921 г. адбылося адкрыццё Беларускага дзяржаўнага універсітэта. Яго першым рэктарам быў прызначаны вядомы вучоны-гісторык, прафесар У. I. Пічэта.  Усяго ў канцы другой пяцігодкі ў 23 вышэйшых навучальных установах БССР вучылася каля 15 тыс. студэнтаў. Акрамя таго, завочным навучаннем было ахоплена больш за 20 тыс. чалавек. Значнае развіццё атрымала сярэдняя спецыяльная адукацыя. Былі створаны новыя сельскагаспадарчыя, індустрыяльныя, педагагічныя, медыцынскія і іншыя навучальныя ўстановы. Беларуская навука. 20-я гг. сталі часам нараджэння беларускай навукі. У 1922 г. быў створаны Інстытут беларускай культуры (Інбелкульт). У 1929 г. ён быў рэарганізаваны ў Беларускую Акадэмію навук, якая стала цэнтрам навуковага жыцця рэспублікі. Вучоныя выводзілі новыя сарты збожжавых і бабовых культур, а таксама бульбы. Літаратура і тэатр. Бурнае развіццё беларускай савецкай літаратуры пачалося ў 20-я гг. На ўсю моц загучаў голас старэйшых беларускіх пісьменнікаў — Янкі Купалы, Якуба Коласа, Цішкі Гартнага, Змітрака Бядулі. У 20—30-я гг. разгарнулася творчасць многіх іншых пісьменнікаў і паэтаў: Міхася Чарота, Кандрата Крапівы, Кузьмы Чорнага, МІхася Лынькова,  Пятра Глебкі, Пятруся Броўкі, Лепшыя творы беларускіх пісьменнікаў і паэтаў былі перакладзены на рускую мову і мовы іншых народаў СССР.Важную ролю ў станаўленні беларускага тэатральнага мастацтва адыграў Першы Беларускі дзяржаўны тэатр, які быў адкрыты ў Мінску ў верасні 1920 г У 30-я гг. былі створаны Дзяржауны рускі драмагычны тэатр БССР и Рэспублшанскі тэатр юнага гледача ў Мінску, тэатры рабочай моладзі ў Мінску, Віцебску і Гомелі, калгасна-саўгасныя тэатры ў шэрагу гарадоў рэспублікі. Усяго ў БССР працавала 14 тэатраў. Музыка. Заснавальнікамі беларускай савецкай оперы, сімфоніі, камернай музыкі з'яўляюцца М. Чуркін, М. Аладаў, Я. Цікоцкі. Усе яны былі вучнямі рускіх кампазітараў. У 1924 г. у Магілёве была пастаўлена першая беларуская савецкая опера М. Чуркіна “Вызваленне працы”, Кампазітар Я. Цікоцкі стварыў Першую сімфонію, прысвеча-ную вызваленню Беларусі ад інтэрвентаў, а таксама напісаў оперу “Міхась Падгорны”, у якой расказваецца аб барацьбе народа за перамогу ўлады Саветаў. М. Аладаў і М. Чуркін некаторыя свае творы прысвяцілі У. I. Леніну. У 1932 г. у Мінску была адкрыта Беларуская дзяржаўная кансерваторыя. На педагагічную працу ў кансерваторыю былі запрошаны выкладчыкі з Масквы і Ленінграда. У 1933 г. быў створаны Беларускі дзяржаўны тэатр оперы і балета. У яго рэпертуары разам з рускай і заходнееўрапейскай класікай значнае месца занялі творы нацыянальнага мастацтва.  У 1937 г. была створана Беларуская дзяржаўная філармонія. Яна пачала адыгрываць важную ролю ў музычным жыцці рэспублікі. Жывапіс, архітэктура, скульптура. Аб поспехах беларускага жывапісу сведчылі творы, якія з'явіліся яшчэ ў 20-я гг. У канцы 20-х—30-я гг. беларускія мастакі стварылі шмат твораў, прысвечаных барацьбе за ўладу Саветаў, героіцы грамадзянскай вайны і сацыялістычнага будаўніцтва. Выдатнымі архітэктурнымі збудаваннямі 20—30-х гг. з'явілися Дом урада,  будынкі Акадэміі навук, Тэатра оперы і балета ,Рэспубліканскага тэатра юнага гледача, Мінскага палаца піянераў і школьнікаў, гасцініцы “Беларусь” у Мінску, а таксама новыя будынкі ў Магілёве, Віцебску, Гомелі і іншых гарадах Беларускія скульптары стварылі шэраг манументальных кампазіцый, якія ўпрыгожылі горад. Дасягненні ў галіне культурнага будаўніцтва ў 20—30-я гг.— гэта агульнацывілізацыйныя каштоўнасці, якімі карыстаюцца і сёння. Яны былі ступенню да якасна новага ўзроўню інтэлектуальнага патэнцыялу Савецкай Беларусі.