Шпаргалка по "Истории Беларусии"

49 Билет

Пачатак XX ст. у развицци культуры гэта першаниуски перыяд.

РОЛЬ :

1. нацыянальнае абуджэнне,  фармираванне беларускай свядомасци .
2. згуртаванне и выхаванне беларускай интэлигенцыи.
3. барацьба за  грамадскае прызнанне факта иснавання  беларускага народа и  яго раунапрауя з иншыми народами.

АДУКАЦЫЯ .

Прыкметныя змены  адбылися у развицци асветы :

+ гарадския вучылишчы  ператваралися у вышэйшыя пачатковыя  школы.

+ пашыпылася  сетка дзяржауных   и прыватных  сярэдних школ - гимназий и рэальных  вучылишч.

• але у 1914 г. навучалася тольки 1/5 частка дзяцей школьнага узросту.
• для дарослага насельництва адкрывалися нядзельныя школы, вячэрния змены и курсы.
• У 1911 г. - 1914 г. у Вицебску працавала аддзяленне Маскоускага археалагичнага инстытута.
• павышэнню агульнаадукацыйнага и культурнага узроуню насельництва садзейничали библиятэки.

К 1914 году колькасць  вучняу павяличылася у 3 разы.

ПАЧАТКОВАЯ  ШКОЛА.

На аднаго настауника прыходзилася 58 вучняу у 1914, а у 1908 - 71.

Сярэдния  навуч. установы(гимназии и рэальныя вучылишча). З 28 павысилася да 122, адукацыя - платная.

СЯРЭДНЯЯ  спецыяльная адукацыя(настауницкия инстытуты, семинарыи).

Прафисийна-тэхничныя(Горацкае рамеснае и Гомельскае тэхничнае чыгуначнае вучылишча).

У горадзе вучылася  41 %  дзяцей, а у вёски 24.7 % . 

НАВУКОВЫЯ ДАСЛЕДВАННИ Аб мове и  т.д.

Яфим Карски (трохтомник у сями книгах ) , Е. Раманау, М. Доунар-Запольски (Гисторыя Беларуси часоу ВКЛ),В. Ластоуски «Каротки нарыс па гисторыи Беларуси» у 1910 г. 

БЕЛАРУСКАЯ  ЛИТАРАТУРА.

Я. Купала, М. Багданович «Вянок», Кастусь Каганец «Модны шляхцюк», Цётка, «Скрыпка беларуская»,Ц.Гартны,

 Максим Гарэцки.У творах  

адчуваецца  любоу да радзимы, жаданне бачыць свой народ свабодным  и шчасливым. 

Першы прафисийны  ТЭАТР быу створаны Игнатам Буйницким у 1910 годдзе, на аснове аматарскай трупы.У 1913 з-за уциску улад и адсутнасци матэрыяльных сродкау тэатр спыниу сваё иснаванне.

1. ХОР
2. ТАНЦАВАЛЬНЫ КАЛЕКТЫУ
3. ДРАМАТЫЧНАЯ ТРУПА

атрымали распаусюджанне аматарския тэатральныя гуртки , «Беларуския  вечарынки»- своеасабливая форма  мастацкай самадзейнасци.Праграмы гэтых калектывау уключали беларуския песни  и танцы, вершы и драматычныя творы , п`есы. 

У АСНОУНЫМ ТЭАТР БЫУ  ВАНДРОУЧЫ (блуждающий)

У Вильни у 1911 г. Алесем Бурбесянам створаны БЕЛАРУСКИ  МУЗЫЧНЫ ДРАМАТЫЧНЫ ГУРТОК.  27 студзеня 1927 г. прэм`ера «Паулинки».

Шырокае распаусюджанне атрымау  народны тэатр  батлейка

МУЗЫКА

«Кимант» - оперета. Популизацыя беларускай народнай музыки. Чуркин, Рагоуски написау на тэму беларуских песен «Беларускую сюиту для  симфаничнага аркестру»,кантату «А хто там идзе ?»на вершы Я. Купалы, Шадуркин, Грыневич.

ВЫЯУЛЕНЧАЕ  МАСТАЦТВА

У пачатку ХХ ст. у Минску, Вицебску и Магилёве стварылися першыя прыватныя школы.

Бялыницки-Бяруля, Юрый Пэк, Якер Кругер , Леу Альпярович, Кастусь Каганец, Язэп Драздович.

ЖАНРЫ :  бытавы. гистарычны,

партрэтны, пейзажны.

У выяуленчым мастацтве  ХХ ст. усталявалися рэалистычныя традыцыи. Скульптура не атрымала такога распаусюджання, але са станковай скульптурай звязана творчасць К. Каганца, Я. Багушэвича, А.Краснапольскага и инш.Ажыуленню  мастацкага жыцця на Беларуси садзейничали перыядычныя выставы выяуленчага мастацтва, дзе прадстаулялися творы руских,украинских и польских мастакоу.

У архитэктуры  не было адзинай мастацкай плыни. Иснавали розныя стыли : неаготыка, неарамански,неаруски. Наибольшае распаусюжванне атрымау неакласицызм.