Фирманың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін басқару

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 10 Февраля 2012 в 12:48, дипломная работа

Краткое описание

Диплом жұмысындағы толықтырылуы қажет сұрақтар тізімі немесе жұмыстың қысқаша мазмұны:
a) Айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелердің мәні, мазмұны, құрылымы, басқару саясаты, үлгілері қарастырылған.
ә) Қазіргі уақыттағы фирмалардың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін басқаруын талдау, «Институт Градтранспроект» ЖШС-тің айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін нарық жүйесіндегі фирмалардың айналым қаражаттары мен қысқа мерзімді міндеттемелерді басқару саясаты мен басымдылықтары қарастырылған. «Институт Градтранспроект» ЖШС-тің қызметінің сипаттамасы. Фирманың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелердің құрылымы және көлемдері талданған.
б) Ғаламдық жағдайдағы фирмалардың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін басқаруын жетілдіру. Фирманың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін басқару бойынша перспективалары мен болашағы қарастырылған.

Содержание работы

КІРІСПЕ......................................................................................................................5

1АЙНАЛЫМ АКТИВТЕРІ МЕН ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕРДІ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ............. 8

1.1 Айналым активтерінің экономикалық мәні, құрылымы және мазмұны…......8

1.2 Міндеттемелердің мәні мен мазмұны және олардың жіктелуі ......................16

1.3 Айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерді басқару саясаты және үлгілері..............................................................................................................22

2 ФИРМАЛАРДЫҢ АЙНАЛЫМ АКТИВТЕРІ МЕН ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІН БАСҚАРУЫН ТАЛДАУ («ИНСТИТУТ ГРАДТРАНСПРОЕКТ» ЖШС МЫСАЛЫНДА)..............................................35

2.1 «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің қаржы-шаруашылық қызметінің сипаттамасы...............................................................................................................35

2.2 Фирманың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелердің құрылымын және көлемін талдау............................................................................39

2.3 «Институт Градтранспроект» ЖШС айналым активтерін қолдану тиімділігін талдау..........................................................................................................................50

3ҒАЛАМДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ФИРМАЛАРДЫҢ АЙНАЛЫМ АКТИВТЕРІ МЕН ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІН БАСҚАРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ................................................................................. 55

3.1 Фирмалардың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін басқару бойынша мәселелері мен даму перспективалары....................................55

3.2 Ғаламдану жағдайында фирманың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін басқаруды оңтайландыру.............................................................58

ҚОРЫТЫНДЫ........................................................................................................65

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..........................................................68

ҚОСЫМШАЛАР.....................................................................................................69

Скачать целиком (245.97 Кб) Сколько стоит заказать работу?
Содержимое работы - 1 файл

Фирманың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін басқару.doc

— 748.00 Кб (Скачать файл)

2.1 «Институт Градтранспроект»  ЖШС қаржы-шаруашылық қызметінің сипаттамасы

     

        «Институт Градтранспроект» ЖШС  Қазақстан Республикасындағы барлық  құрлыс түрімен, сонымен қатар  архитекторлық, инженерлік салаларда  да өз жұмысын беделді атқаруда. Компанияның негізі 2004 жылы құрылған. Коммерциялық кәсіпорын болып табылады. Алмалы салық басқармасында тіркелген. Кәсіпкерлік бизнесті ұйымдастырудың бастапқы кезінде жасалатын капиталдың алғашқы сомасы мен ағымдағы капитал кәсіпорынды тіркеуге, банкте есеп шот ашуға немесе жалға алу қызметтеріне, ғимараттарды жөндеуге, оны қайта құруға, лицензиялар сатап алуға жұмсалды. Кәсіпорын қызметін қаржы ресурстарымен қамтамассыз ету – бұл өндіріс барысын қаржыландыру нысандарының, әдістерінің және міндеттемелерінің жиынтығы болып табылады.

      Әр  фирмада өзінің қызмет ету үлгісі, басқару құрылымы,фирманың ішкі саясаты болады (5 сурет).

         
        Директор

 
        Директор  орынбасары

 
        Бас маман

        Жетекші инженер

 
        Инженер
 

Сурет 5. «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің басқару құрылымы

Дерек көзі: Автор «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады  

      Суретте «Институт Градтранспроект»  ЖШС-нің  басқару құрылымы көрсетілген. Фирмада басқару құрылымы директордан төмен қарай басқарылады. Әр фирма нарықта өзінің жұмысын атқарады. Алайда, фирманың басқа фирмалардан қандай да бір  айырмашылықтары болады. Ол келесі кестеде көрсетілген (5 кесте).   

Кесте 5

«Институт Градтранспроект» ЖШС-нің SWOT талдауы

 
Күшті жақтары:
  1. Құрлыс саласындағы бәсекелесті дамыту.
  2. Жаңа техникалармен қамтамассыз етілуі.
  3. Жоғарғы қызмет көрсету қабілеті.
  4. Құрлыс саласындағы қызметтің барлық  түрімен жұмыс жасау.
  
Әлсіз жақтары:
  1. Жаңа техникалармен жабдықтарғанымен,оны дұрыс қолданбау.
  2. Жұмысшылардың қауіпсіздік ережесін сақтамауы.
  3. Жұмысқа сатып алынған құрлыс материалдардың тиімді пайдаланбауы, ұрлануы.
 
Мүмкіндіктері:
  1. Қызметтерінің сапасын жоғарлату.
  2. Барлық қауіпсіз технологияларды ескеру.
  3. Халықаралық талаптармен үйлестіре отырып, жаңа стандарттар жасау және қолданыстағыларды қайта қарау.
  
Қауіптері:
  1. Салынған жобалардың физикалық жағынан қатты тозуының нәтижесінде қауіптердің ұлғаюы.
  2. Макроэкономикалық тәуекелдерді іске асыру жағдайында, құрлыс қызметтеріне сұраныстың төмендеуі мүмкін, бұл мақсатты көрсеткіштерге әсер етеді.
Дерек көзі: Автор  «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады
 

        Кестеден көріп отырғанымыздай «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің барлық күшті жақтары, әлсіз жақтары, мүмкіндіктері мен қауіптерін талданған. «Институт Градтранспроект» ЖШС-гі  құрлыс саласында көптеген жылдар бойы өз жұмысын беделді атқарып келуде. Жаңа техникалар мен жабдықталған, барлық құрлыс түрлерімен айналыса береді. Бұл дегеніміз өз саласындағы басқа да  фирмаларға бәсекелестік туғызады. 

      Ең жоғарғы технологияларға сүйене  отырып, клиенттерге  олардың құрлыс саласындағы қазіргі және болашақтағы сұраныстарын қанағаттандыратын қызметтер ұсыну болып табылады. 2009 жылы 5 маусымда, «Қорғас» ШЫХО аумагындағы Айналма жол» нысаны бойынша  жобалау-сметалық құжаттама жасалымын сатып алу үшін, өткізілген қайталама ашық тендерінің жеңімпазы болды. Тендерлік өтінім бағасы 17940000 теңгені құрады.                       Фирманың  жарғылық капиталы 91000 теңгені құрайды. Үш жылдық мәліметтер бойынша баланста қысқа мерзімді активтер, ұзақ мерзімді активтер, қысқа мерзімді міндеттемелер және ұзақ мерзімді міндеттемелер көрініс тапқан. Оны келесі кестеден көруге болады (6 кесте). 
 
 
 

    Кесте 6

    «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің активтердің құрамы мен құрылымы

Активтер 2008 жыл 2009 жыл 2010 жыл
Сомасы % Сомасы % Сомасы %
Қысқа мерзімді 1497233 65 3042183 65,8 1357525 46,8
Ұзақ  мерзімді 806950 35 1579710 34,2 1542339 53,2
Барлығы 2304183 100 4621893 100 2899864 100
Дерек көзі: Автор «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады
 

    Кестеде «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің активтердің құрамы мен құрылымы талданған. 2008 жылы ұзақ мерзімді активтерге қарағанда, қысқа мерзімді активтердің үлесі көп. Қысқа мерзімді актив 65%, ал ұзақ мерзімді 35% құрады. 2009 жылы қысқа мерзімді активтердің үлесі ұзақ мерзімге қарғанда көбірек. Қысқа мерзімді актив 65,8%,  ал ұзақ мерзімді 34,2% құрады. Ал керісінше ұзақ мерзімді активтерде бастапқы екі жыл бойы 50% -дан да  аз үлесін құраған болатын. Бұл дегеніміз фирманың жұмыс істеу жоспарларының ұлғайғандығын. Олардың жұмысты аяқтау мерзімдері ұзартылып, үлкен ауқымды жұмыстар атқарғандығын білдіреді. Оны келесі диаграммадан көруге болады (6 сурет). 

 

    Сурет 6. «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің активтердің құрамы мен құрылымының диаграммасы

    Дерек көзі: Автор «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады 

    Суретте «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің активтердің құрамы мен құрылымының диаграммасы көрініс тапқан. Бұл жерде үш жылдық фирма мәліметтері негізінде талдау жасалынған. Бастапқы екі жыл бойы айналым активтерінің үлестері, үшінші жылға қарағанда көбірек. Себебі, фирманың қысқа мерзімді міндеттемелерінің көбеюі нәтижесінде, айналым активтері қысқарған. Келесі кестеден «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің пассивтерінің құрамы мен құрылымын көруге болады (7 кесте).

    Кесте 7

    «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің пассивтерінің құрамы мен құрылымы

Пассивтер 2008 жыл 2009 жыл 2010 жыл
Сомасы % Сомасы % Сомасы %
Қысқа мерзімді 13350109 579,4 7243062 156,7 4452152 153,5
Ұзақ  мерзімді - - - - - -
Меншік капитал -11045925 -479,4  -2621169 -56,7 -1552288 -53,5
Барлығы 2304184 100 4621893 100 2899864 100
Дерек көзі: Автор «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады
 

    Кестеде «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің пассивтерінің құрамы мен құрылымы талданған. Көріп отырғанымыздай 2008 жылы қысқа мерзімді міндеттемелер 579,4%,  2009 жылы 156,7%, 2010 жылы 153,5% құраған. Қысқа мерзімді міндеттемелердің үлестері үш жыл бойы да үлкен көлемде. Ал ұзақ мерзімді міндеттемелердің мүлдем жоқ екені көрсетілген. Меншік капиталының үлестері 2008 жылы -479,4%, 2009 жылы -56,7, 2010 жылы -53,5%  құрады. Себебі, фирманың меншік қаражаттары тартылған немесе қарыз қаражаттарынан тұрады. Бірақ та, көріп отырғанымыздай табыстың оң нәтижеге ұмтылуы жылдан жылға ұлғаюда. Оны келесі диаграммадан көруге болады (7 сурет). 

 

    Сурет 7. «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің пассивтерінің құрамы мен құрылымының диаграммасы

Дерек көзі: Автор «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады 

      Суретте «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің пассивтерінің құрамы мен құрылымының диаграммасы көрініс тапқан. 2008 жылы қысқа мерзімді міндеттемелер 2009-2010 жылдарға қарағанда көбірек.  Меншік капиталы да 2008 жылы  2009-2010 жылдарға қарағанда көбірек. Ол теріс мәнге ие. Себебі, тартылған немесе қарыз қаражаттарының үлестері 2008 жылы көбірек болған. Бұл дегеніміз фирманың табыстарының да төмен екендігін білдіреді. Бірақ та, 2009-2010 жылдары олардың теріс мән үлестері азырақ болғаны байқалады. 

      Сонымен, «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің қаржы-шаруашылық қызметінің сипаттамасы оның қай салада қызмет ететінің және ағымдағы активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерінің қанша және қандай көлемде, жарғылық қоры қанша екендігін, нарықта алатын орны, басқару құрылымы болып табылады. Ең жоғарғы технологияларға сүйене отырып, клиенттерге  олардың құрлыс саласындағы қазіргі және болашақтағы сұраныстарын қанағаттандыратын қызметтерді ұсыну. 
 

2.2 Фирманың айналым  активтері мен  қысқа мерзімді  міндеттемелердің  құрылымын және  көлемін талдау 

     Қаржылық  есептің маңызды элементі болып  саналатын активтерді, талдау барысында, осы активтердің нақты қолда  бары, құрамы, құрылымы және оларда болған өзгерістер зерттеледі. Активтердің жалпы құрылымын және оның жеке топтарын талдау, оларды рационалды таратылуын талқылауға мүмкіндік береді. Активтердің өсуі фирманың болашақтағы дамуын көрсететін болғандықтан, ол осы фирма жұмысының оң нәтижесін сипаттайды.

     Баланс  мәліметтері бойынша айналым  активтерінің құрамы мен құрылымы келесі кестеде көрініс тапқан (8 кесте).

Кесте 8

«Институт Градтранспроект» ЖШС-нің айналым  активтерінің құрамы мен құрылымы

Активтер 2008 жыл  2009 жыл 2010 жыл
сомасы % сомасы % сомасы %
Ақшалай құралдар 772 743 51,6 2 456 214 80,7 629 649 46,4
Қысқа мерзімді дебиторлық борыш 440 817 29,4 46 684 1,5 479 132 35,3
Ағымдағы  салықтық активтер 272 389 18,2 147 662 4,9 147 662 10,9
Басқа да, қысқа мерзімді активтер 11 284 0,8 391 624 12,9 101 083 7,4
Қысқа мерзімдік активтердің барлығы  
 
1 497 233		  
 
100		 3 042 183 100 1 357 525 100
Дерек көзі: Автор  «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады
 
 
       Кестеден көріп отырғанымыздай  фирманың  айналым активтерінің  барлығы бірінші жылы, 1497233 теңге болды, ол өз кезегінде 100 %  құрады. Оның ішінде: ақшалай құралдар – 51,6 %, қысқа мерзімді дебиторлық борыш – 29,4  %, ағымдағы салықтық активтер – 18,2 %, басқа да қысқа мерзімді активтер – 0,8  %  құрады. Ал  екінші  жылы, 3042183 теңге, ол да 100 % құрады. Оның ішінде: ақшалай құралдар – 80,7 %, қысқа мерзімді дебиторлық борыш – 1,5 %, ағымдағы салықтық активтер – 4,9 %,  басқа да қысқа мерзімді активтер – 12,9 % құрады. Үшінші жылы, 1357525 теңге болды, ол өз кезегінде 100 % құрады. Оның ішінде: ақшалай құралдар – 46,4 %,қысқа мерзімді дебиторлық борыш – 35,3 %, ағымдағы салықтық активтер – 10,9 %, басқа да қысқа мерзімді активтердің көлемі -7,4 % құраған болатын. Осыдан келе бұл көрсеткіштердің барлығын диаграмма түрінде көруге болады (8 сурет).

 

 

Сурет 8. «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің айналым активтерінің құрамы мен құрылымының диаграммасы

Дерек көзі: Автор «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады  

           Суретте  «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің айналым активтерінің құрамы мен құрылымының диаграммасы көрініс тапқан. Бұл жерде екінші жылы, ақшалай құралдар бірінші жылға  қарағанда көп. Ол өз кезегінде  қысқа мерзімді дебиторлық борыштың төмендеуіне алып келді. Ал ағымдағы салықтар бірінші жылы көбірек. Басқада активтердің ұлғайғаны байқалады. Екінші жылға қарағанда, үшінші жылы ақшалай құралдар кеміп, қысқа мерзімді дебиторлық борыш өскен. Ал ағымдағы салықтар екінші мен үшінші жылдары ешқандай өзгеріске ұшырамаған. Басқада активтер төмендеді.   Айналым активтерін басқарудағы басты сұрақтардың бірі - таза айналым капиталын анықтау болып саналады. Ол фирманың өтімділік дәрежесін, қаржылық тұрақтылығын білдіреді. Егер, таза айналым капиталы оң мәнге ие болса, онда фирма нарықта өзінің меншік қаражатымен қызметің атқаратының білдіреді. Ал теріс мәнге ие болса, ол тартылған немесе қарыз қаражатымен нарықта өз қызметің атқаратының білдіреді. Бұл өз кезегінде «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің таза айналым активтерінің талдауын келесідей жасауға мүмкіндік береді, оны кестеден көруге болады (9 кесте).

Кесте 9

Таза  айналым капиталын талдау

Атауы Есептеу алгоритмі    2008 жыл    2009 жыл 2010 жыл
Таза  айналым капиталы Меншік капиталы -       ( Ұзақ мерзімді активтердің - Ұзақ мерзімді міндеттеме)  
-11852875		  
-4200879		  
-3094627
Дерек көзі: Автор «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады
 
 

            Кестеден көріп отырғанымыздай, «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің  таза айналым капиталы көрініс  тапқан. Есептеуде үш жылы да  таза айналым капиталының мәні теріс. Себебі, айналымда қарыз қаражаттары басым. Меншік айналым қаражаттары қарыз айналым қаражаттарын толық жаппауы болып табылады.

            Қаржы менеджментінің маңызды  аспектісінің бірі ретінде   фирманың қысқа мерзімді міндеттемелерінің   қаржылық жай-күйін талдау болып  табылады. Ол дегеніміз, осы мысалда талданып отырған фирманың баланстағы қысқа мерзімді міндеттемесін талдау болып табылады. Оны келесі кестеден көруге болады (10 кесте).

Кесте 10

«Институт Градтранспроект» ЖШС-нің қысқа  мерзімді міндеттемелерінің құрамы мен құрылымы

Міндеттеме 2008 жыл 2009 жыл  2010 жыл 
сомасы % сомасы % сомасы %
Салықтар бойынша  міндеттемелер 18 119 0,1 49 518 0,7 776 539 17,4
Басқа міндеттемелер бойынша, міндетті және ерікті төлемдер 6 108 0,04 0 0 50 750 1,1
Қысқа мерзімді кредиторлық қарыз 2 184 457 16,4 2 731 404 37,7 1 900 923 42,7
Басқа да, қысқа мерзімді міндеттемелер   11 141425 83,5 4 462 140 61,6 1 723 940 38,8
Қысқа мерзімді міндеттемелердің барлығы  
 
13 350109		  
 
100		 7 243 062 100 4 452 152 100
Дерек көзі: Автор  «Институт Градтранспроект» ЖШС-нің мәліметтері негізінде құрады

Информация о работе Фирманың айналым активтері мен қысқа мерзімді міндеттемелерін басқару