Қаржылық жағдай

     8-кесте. «АБДИ Компани» АҚ-ның мәліметтері негізінде баланс өтімділігіне байланысты топтау 

     8-кестедегі  көрсетілген мәліметтерге қарап  актив бөліміне талдау жасайтын  болсақ, ең бірінші бізде ең  өтімді активтер жыл басыңда  19 мың теңгені құрады, жыл соңында  49 мың теңгені құрады, сонда 30 мың теңгеге ең өтімді активтер өскен. Тез өткізілетін активтерге келетін болсақ, жыл басыңда 12199 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 22684 мың теңгені құрады, сонда 10485 мың теңгеге тез өткізілетін активтер өскен. Баяу өткізілетін активтер жыл басыңда 1072 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 1661 мың теңгені құрады, сонда 589 мың теңгеге баяу өткізілетін активтер өскен. Қиын өткізілетін активтерге келетін болсақ, жыл басыңда 33061 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 35686 мың теңгені құрады, сонда 2625 мың теңгеге қиын өткізілетін активтер өскен.

     Осы кестедегі мәліметтерге қарап пассив бөліміне талдау жасайтын болсақ, ең бірінші  бізде негұрлым тезірек төленуге тиісті міндеттемелер, жыл басыңда 9905 мың теңгені құрады, ал жыл  соңында 11099 мың теңгені құрады, сонда 1444 мың теңгеге неғұрлым тезірек төленуге тиісті міндеттемелер өскен. Қысқа мерзімді міндеттемелер мен ұзақ мерзімді міндеттемелер біздің кәсіпорында байқалмайды. Тұрақты міндеттемелерге келетін болсақ, жыл басыңда 36446 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 48981 мың теңгені құрады, сонда 12535 мың теңгеге тұрақты міндеттемелер өскен.  
 
 
 

     Жоғарыда 8-кестедегі көрсетілген  топтар  мәнін  теңсіздік  жүйесіне  қоямыз. Өлшем бірлігі мың. тг. 

       Есепті кезең басы           Есепті кезең соңы

       А                 П                  А                 П  

          19         <   9905              49         <    11099

       12199    >      -                22684    >       -                                                    (9)

          1072     >      -                   1661     >      -

          33061    <   36446            35686    <    48981 

     Яғни  теңсіздік жүйесіндегі қойылған сандарды салыстыра отырып, келесідей  қорытынды жасаймыз, егер жүйенің  бір немесе бірнеше теңсіздігінің  қолайлы варианттағы мәндерге қарама-қарсы  болса, онда баланс өтімділіктен азды немесе көпті айырмашылық  болады. Жыл  басы  мен  соңында осы қорытынды  қалады.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қорытынды 

     «Кәсіпорынның қаржылық жағдайы және оны жақсарту жолдары» тақырыбына арналған диплом жұмысы «АБДИ компани» АҚ-ның мәліметтері негізінде жазылған.

     Диплом  жұмысы кіріспеден, 3 тараудан, қорытынды, қолданылған әдебиеттер  тізімі  және  қосымшадан  тұрады.

     Кіріспеде нарық жағдайындағы бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру мәні ашылған  және дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі айқындалған.

     Бірінші тарауда Қазақстан Республикасындағы  бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру «Абди компани» АҚ-ның техникалық – экономикалық  көрсеткіштері  келтірілген. Және осы бөлімде  компанияның  құрылымы,  қызметі,  міндеті  ашылып  көрсетілген. Бірінші бөлімнің екінші сұрағында, біз кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметінің көрсеткіштеріне кесте арқылы талдау жасап, әр көрсеткішті анықтай отырып,  олардың ауытқуларын  талдап  кеттім.

     Дипломдық жұмыстың екінші тарауында мен кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын  талдадым.

     Екінші тараудың бірінші сұрағында кәсіпорынның баланс өтімділігінің  активтер  бөлігінің құрамы толықтай ашылды. Талдауда қысқа мерзімді активтер мен ұзақ мерзімді активтердің өтімділігі талданды. Талдаудың қорытындысы бойынша қысқа мерзімді активтер ұзақ мерзімдіге қарағанда сомасы үлкен және өтімдірек болды.

     Екінші  тараудың екінші сұрағында біз кәсіпорынның баланс активінің құрастырылу көздерінің құрамы мен құрылымының динамикасын  талдадық. Кәсіпорынның есеп беру жылындағы активтерінің қалыптасу көзі 13729 мың теңгеге немесе 29,7%-ға өскені көрініп тұр. Бұл өсу жылдың соңында 11099 мың теңге болған, яғни 1194 мың теңгеге, немесе жылдың басындағы мөлшермен салыстырғанда 2 есеге төмендеген, қатыстырылған капиталдың төмендеуімен болған бұл кезеңде тәуелсіздік коэффициенті 0,786-дан 0,815-ке дейін немесе 0,029 пунктке өскен. Алайда бұл кәсіпорынның қаржылық жағдайының (тұрақтылығының) өскенін дәлелдейді.

     Екінші  бөлімнің 3 сұрағына келетін болсақ, біз ол бөлімде көбінесе несие қабілеттілігін ашып қарастырдық. Бұл бөлімде көптеген қызық есептеулер арқасында несие қабілеттілікті талдау керектігін өзім білдім. Қысқаша айтып кетсем, неисе қабілеттілікке ие болушы субъект болсын, не кәсіпорын болсын, көптеген құжат арқасында, көптеген тексерулерден өтіп, аяғында банктен рұқсат берген кезде ғана ала-алады. Бұл несиенің қатаң жері, егер субъект не кәсіпорын  ақшаны шартпен келісілген айдын қүнінде төлемесе, оларға айыппұл салынады, егер ондада төлемесе, онда сот арқылы несиесін қайтарады. Бірақ егер жаңағы субъект не кәсіпорын сол банктен қайта несие алғысы келсе, ол жерде оларға сөзсіз рұқсат бермейді.

     Ал  енді  дипломдық жұмыстың үшінші бөлімін талдайтын болсақ, бұл  бөлім бізде екі сұрақтан тұрады.

     Үшінші  бөлімнің 1 сұрағы кәсіпорынның төлем қабілеттілігін талдайды. Бұл бөлімде кәсіпорынның төлем қабілеттілігі бар ма, не жоқпа екені дәлірек талданып кетті. Төлем қабілеттілік кестесіндегі үш коэффициенттің үшеуінде де, төлем қабілеттілігіне әр түрлі қорытынды берілді.

     Бірінші коэффициент бізде әдеттегідей -  абсолюттік өтімділік коэффициенті бұл бізде көрсетілген кестедегі қалыпты мәннен кіші болды, ол дегеніміз кәсіпорынмен жабдықтаушылар арасындағы мәмілеге келу өте қауіпті болып табылады.

     Екінші  коэффициент бізде – аралық өтімділік коэффициенті бұл бізде көрсетілген кестедегі қалыпты мәннен артық болды, ол дегеніміз кәсіпорын мен банкирлер арасындағы мәмілеге келу минималды қатерлі болып табылады. Бұл  көрсекішті  негізінен төлем қабілетті деп санауға болады.

     Үшінші коэффициент біз – жалпы өтімділік коэффициенті бұл бізде көрсетілген кестедегі қалыпты мәнмен бір тура болды, ол дегеніміз кәсіпорын мен акционерлер мен инвесторлар арасындағы мәмілеге отыру қауіпсіз  саналып  бұл  көрсеткіш  төлем  қабілетті  болып табылады.

     Үшінші  бөлімнің 2 сұрағы кәсіпорынның баланс өтімділігін талдайды. Кәсіпорынның актив бөліміне талдау жасайтын болсақ, ең бірінші бізде ең өтімді активтер жыл басыңда 19 мың теңгені құрады, жыл соңында 49 мың теңгені құрады, сонда 30 мың теңгеге ең өтімді активтер өскен. Тез өткізілетін активтерге келетін болсақ, жыл басыңда 12199 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 22684 мың теңгені құрады, сонда 10485 мың теңгеге тез өткізілетін активтер өскен. Баяу өткізілетін активтер жыл басыңда 1072 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 1661 мың теңгені құрады, сонда 589 мың теңгеге баяу өткізілетін активтер өскен. Қиын өткізілетін активтерге келетін болсақ, жыл басыңда 33061 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 35686 мың теңгені құрады, сонда 2625 мың теңгеге қиын өткізілетін активтер өскен.

     Кәсіпорынның пассив бөліміне талдау жасайтын болсақ, ең бірінші бізде негұрлым тезірек төленуге тиісті міндеттемелер, жыл басыңда 9905 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 11099 мың теңгені құрады, сонда 1444 мың теңгеге неғұрлым тезірек төленуге тиісті міндеттемелер өскен. Қысқа мерзімді міндеттемелер мен ұзақ мерзімді міндеттемелер біздің кәсіпорында байқалмайды. Тұрақты міндеттемелерге келетін болсақ, жыл басыңда 36446 мың теңгені құрады, ал жыл соңында 48981 мың теңгені құрады, сонда 12535 мың теңгеге тұрақты міндеттемелер өскен.

     Қорытындылай  келсем, «АБДИ компани» АҚ-ның 2009 – 2010 жылдарындағы қаржылық жағдайын қарастырдым. Осы диплом тақырыбын аша отырып, көптеген экономикалық көрсеткіштер арқасында талдадым. Жасалған талдауларды қорытындылай келе кәсіпорынның қаржылық тұрақты және төлем қабілетті екенін толықтай дәлелдедік.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. Қазақстан Республикасы Президенті Назарбаев Н.А Қазақстан халқына жолдауы: «Қазақстан дүние жүзі елдерінің бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына өту жолында» 2011ж  1 наурыз
2. ҚР  «Бухгалтерлік және қаржылық есеп беру туралы» заңы. // Бухгалтер бюллютені. 2011, №1
3. «Абди комапани» АҚ-ның жарғысы
4. Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергенов Н.А. «Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері» Алматы – 2008ж
5. Баяхметов Т.Б., Ашимова А.А. «Аралық қаржылық есеп», Алматы – 2007ж
6. Баймуханова С.Б. «Бухгалтерлік есеп », Алматы – 2005ж
7. Жүйриков К.Қ., Раимов С.Р., Танирбергенова Г.Б.   Кәсіпорынның қаржылық талдауы.    Алматы, 2008. -90бет
8. Дүйсенбаев К.Ш «Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау», Алматы – 2001ж
9. Шеремет А.Д., Сайфулин Р.С. Методика финансового анализа. – М.: ИНФРАМ, 2009г
10. Басовский Л.Е. Теория экономического анализа. – М.: ИНФРА-М, 2005г
11. Савицкая Г.В. Экономический анализ деятельности предприятия. – М.: Финансы и статистика, 2005г
12. Тлеубаева С.А. Компаниялардың қаржылық есеп беруі: Оқу құралы. – Алматы, 2007. – 116 бет
13. Савчук В.П. Диагностика предприятия. Поддержка управленческих решений. – М.: Лабораторные занятия, 2004г
14. Дюсембаев К.Ш., Егембердиева С.К. и др. Аудит и анализ финансовой отчетности. – Алматы: Каржы-Каражат, 2003г
15. Максютова А.А. Экономический анализ. – М.: Единство, 2005г
16. Титов В.И. Анализ и диагностика финансово-хозяйственной деятельности предприятия. – М.: Дашков и К, 2005г
17. Ефимова О.В., Мельник М.В. Анализ финансовой отчетности. – М.: Омега- Л, 2004г
18. Кренина М.Н. Анализ финансового состояния и инвестиционной привлекательности акционерных обьществ в промышленности, строительстве и торковле. – М.: АО «ДИС», «МВ-Центр», 2005г