Шпаргалка по "Лечебному туризму"

Бұл курортта атақты Петр І, Карл Маркс, Бетховен, Гончаров, Зигмунд Фрейд емделген. Курортқа емделуге келетін туристердің басым  көпшілігі Германия мен Ресейден келеді. 

Карловы Варымен қатар, Чехиядағы ежелгі курорттық аудан Теплице - әлемдегі ең алғашқы ашылған радонды санаторлы курорт. Яхимов, Марианске-Лазне, Франтишкови-Лазне, Лугачовице, Янске-Лазне курорттары да елдің туризм нарығында үлкен орын алып отырған курорттар.

Чех курорттарында медициналық ем орындарымен қатар театр сахналары, галерея мен көрме залдары, би кафелері, ойын залдары, түнгі клубтар қызмет жасайды. Курорттарында белсенді демалыс мүмкіндіктері дамыған – гольф, теннис, жүзу, яхтинг, ат үсті жүріс, каратэ, жаяу және велосипед серуендері ұйымдастырылады. Сонымен бірге, Карловы Варыда жыл сайын дәстүрлі түрде толықметражды фильмдердің Халықаралық фестивалі өткізіліп тұрады.

Чехияның танымал  курорттары(емдік көрсеткіштері)

Бехине –  тірек – қимыл аппараты аурулары; 
Блудов – балалар мен жасөспірімдердің метаболизмінің нашарлауы, тыныс жолдары аурулары, тірек-қимыл аппараты аурулары;  
Дарков – Карвина  – тірек-қимыл аппараты аурулары, жүйке жүйесі аурулары, тері аурулары;

 Франтишковы Лазне  – қанайналым жүйесі аурулары, тірек-қимыл аппараты аурулары, асқорыту жүйесі аурулары, тері аурулары, гинекологиялық аурулар;  
Яхимов(kарта) – тірек-қимыл, периферийлі жүйке жүйесі, зат алмасу процесі, тері, орталық жүйке жүйесі, остеопороз аурулары;  
Янске Лазне  – онкологиялық аурулар;  
Есеник  – релаксационды-қалпуна келтіретін және сауықтыру бағдарламары бойынша жұмыс жасайды.  
Карловы Вары  – қанайналым жүйесі аурулары, асқорыту жүйесі аурулары, зат алмасу процесінің бұзылуы, ішкі секрецияның темір алмасуының бұзылуы, тыныс алу жолдары аурулары, тірек-қимыл жүйесі аурулары.

Подебрады  – қанайналым жүйесі аурулары, тірек-қимыл жүйесі аурулары;

Теплице-над-Бечвоу  – қанайналым жүйесі аурулары, зат алмасу професінінң бұзылуына байланысты туындайтын аурулар; Велиховки   жүйке жүйесі аурулары, тірек-қимыл аппараты аурулары.

17. Азиядағы емдік-сауықтыру  туризмі

Таяу Шығыста  емдік-сауықтыру мақсатында туристер көбіне Өлі теңіз аймағына барады. Теңіз суы тұздар мен минералды  заттарға бай. Мұнда Эйн-Бокек, Эйн-Букек, Эйн-Годи, Неве-Зохар курорттары орналасқан. Өлі теңіз немесе «Тұзды теңіз» аймағы табиғи емдік факторлармен ерекше: термальды минералды сулар, емдік балшықтар мен биометеорологиялық жағдайлар. Миллионға жуық жыл бұрын жер плитасының жылжуы нәтижесінде Өлі теңіз мұхиттан бөлінеді де, тұз бен минералдың жоғары концентрациясы суына айналады. Оның құрамында мұхит суындағы бромнан 80 есе, магнийдан 35есе, тұздан 10 есе көп бром, магний, тұз бар.

Оңтүстік, Шығыс, Оңтүстік-Шығыс Азияда басқа дүние  бөліктерімен салыстырғанда төмен дамыған. Жапониядағы Хоккайдо аралындағы «The Windsor Toya Resort and Spa» тау-шаңғы курорты бұл аймақтағы сұранысқа ие алдағы орындағы курорт. Индонезиядағы Бали аралында орналасқан «Alila Manggis» курорты пайдалы әрі дәмді тамақ рационымен танымал. Диетотерапияның тиімді әдіс-тәсілдері осы курортта қолданылады. Въетнамдағы Кхан Коа курортында әлемдік тәжірибеден өткен түрлі массаж түрлері ұйымдастырылады. Бутандағы «Ума Паро» курортына йогамен айналысатын емделушілер барады.

Азия территориясында орналасқан бұрынғы кеңес, қазіргі ТМД мемлекеттерінің емдік туризм нарығындағы орны орасан зор. Кавказ минералды сулары, Сочи, Қырым, Есентукки,  Ждановичи, Пятигорск, Алма-Арасан, Жаңақорған, Серноводск, Иссык-Ата, Кисловодск -  әлемдегі сұранысқа ие бальнеологиялық және бальнеобалшықтық курорттар. 

18. Әлемнің курорттық  шаруашылығының даму факторы

Емдік-сауықтыру  туризмінің дамуына әсер ететін басты  факторлар болады. Емдік табиғи немесе жасанды факторларсыз бұл туризм түрінің дамуы мүмкін емес. Курорттық шаруашылықтың даму факторы -  сол территорияның табиғи-рекреациялық ресурстары. Табиғи-рекреациялық ресурстар – адам денсаулығын қалпына келтіретін, сауықтыру мақсатындағы және әлеуметтік-рухани жағдайын жақсартатын ресурстар.

Бұл факторлардың қызметі бойынша нақты түрде әсер ететін және жанама түрде әсер ететін түрлерін бөліп алуға болады.

Табиғи ресурстардың өте маңызды функциясы – адам денсаулығын қалпына келтіру, сауықтыру, ал осы нәтижеге жетуге ықпалын тигізетін  курорттық факторлар – табиғи кешен мен оның компоненттері.

Курорттық факторлардың емдік және сауықтыру әсерлері ондаған  жылдар бойы зерттеліп келіп, қазіргі  таңда оның жіктелуінің нақты  жүйесі анықталды. Курортология саласындағы жаңашыл технологияларға байланысты курорттық факторларды келесідей түрде бөлуге болады:

Курорттық факторлар

            -     рекреациялық және  емдік дене шынықтыру;

• Диетотерапия;
• Физикалық факторлар;
• Психотерапия;
• Фитотерапия;
• Табиғи-климаттық факторлар(минералды сулар, емдік балшықтар, климат ландшафт).

Курорттардағы табиғиклиматтық факторлар мен ғылыми бағыттары:

   Емдік  балшықтар(Пелоидотерапия) – Нафталан(Нафталанотерапия);

• Су(акватерапия) – минералды су(бальнеотерапия)-теңіз суы(талассотерапия) – тұщы су(гидротерапия);

Климат(климатотерапия) – ауа райы(керосотерапия) – инсоляция(гелиотерапия) – ауа(аэротерапия)-микроклимат(спелеотерапия);

Жергілікті жер(ландшафтотерапия) – Терренкур.

Курорттардағы емдік факторларға байланысты курорттардың негізгі типтері:

• Климаттық;
• Бальнеологиялық;
• Балшықтық;
• Аралас.

 

19. Германияның  емдік туризмінің даму жағдайы.

Германия емдік  туризмі нарығында медициналық қызметтері бйоынша ең үздік және сұранысқа ие мемлекеттердің бірі болып саналады.

Германия курорттарының  типі бальнеологиялық және климаттық болып саналады. Баденвей-Лер, Вильдбад, Байерс-бронн – Шварцвальд тау массивінің етегінде орналасқан, Бау-Хомбург және Бад-Наухайм – Франкфурт-на-Майнеде, Ахен – елдің батысында орын тепкен. Климаттық курорттардың арасында тау және орман курорттары жақсы дамыған (Кведлин-бург, Оберхоф, Фюссен), сонымен бірге теңіздік (Вангероге, Даме, Травемюнде, Хайлигенхафен, Фленсбург). Бірақ немістердің өздері жылы аймақтарда, мысалы, Солтүстік теңіздерде емделгенді дұрыс көреді. Жыл сайын Германия курорттары миллионнан астам туристерді қабылдайды. Неміс климаттық және бальнеологиялық орталықтары ұсынатын профилактикалық және реабилитациялық бағдарламалары Франция, Бельгия, Люксембург, АҚШ, Канада тұрғындары арасында үлкен сұранысқа ие.Германияның күллі әлемге танымал курорттары бірнеше жүзжылдықтардан бері туристерді қызықтырып келеді. Мұнда араб шейхтері, ресейлік олигархтар, саяси қайраткерлер, әр елдің VIP-тұлғалары, шоу-бизнес жұлдыздары, мәдениет және өнер өкілдері емделеді. Германиядағы туристерге ұсынылатын термальды курорттар: Висбаден, Баден-Баден, Бад Хомбург, Бад Наухайм, Бад Киссенген, Бад Орб, Бад Соден, Бад Вилдунген. Елге бүкіләлемдік атақты уникалды термалды су көздері әкелді. Термальды курорттардың салмақ азайтуға, рухани кризистерді жеңуге, жалпы ағзаның барлық ауруларына төтеп беруге көмегі зор.Бұл елдегі санаторлы-курортты емделудің қарсы көрсеткіштері:

-жүрек ауруларының  ауыр түрі;

-Бүйрек аурулары, олардың жеткіліксіз функциясы,  жалпы күшті ісінулер;

-Қан аурулары;

-миокард инфарктінен  кейінгі жағдай; 

20. Емдік туризмнің  қазіргі таңда ұйымдастырылуы

«Емдік туризм»  түсінігінің арнайы біржақты анықтамасы жоқ. Егер саяхаттардың жіктелуімен  байланыстырсақ, онда емдік туризмді шартты түрде емдік мақсаттағы туризмге жатқызуға болады. Бұл жағдайда жоғарыда айтылған анықтаманы тек курорттарға бару емес, басқа да кез келген емдік мақсатпен шыққан туризмді сипаттаймыз(яғни, шығу туризмі). Осыған сүйенсек, емдік туризмнің қазіргі таңдағы құрылымы келесідей:

Туристер(шығу туризмі) ----- шетелдік арнайы клиникалар және шетелдік курорттар;

Туристер(ішкі, ұлттық туризм) – әлеуметтік қорғалмаған халық тобы ----- санаторлы-курортты кешен;

Туристер(кіру туризмі) - шетелдік туристер ---- санаторлы-курорттық  кешен.

Емдік демалыстың қазіргі таңдағы нарығының құрамына емдік қызмет көрсететін және орналасу орындары(курорттар мен клиникалар), туристік фирмалар құрамына осы қызметтерді туристерге сататын делдал-мекемелер кіреді. Қазіргі таңдағы емдік қызметтер туризм саласындағы ең қымбаттардың қатарына енеді, себебі олар бальнеотехникалық шаруашылығы мен медицикалық техникасының эксплуатациясы күрделі табиғи емдік ресурстарды пайдалану арқылы жүзеге асады. Емдік қызметтердің арнайы даярланған медициналық персоналсыз көрсетілуі мүмкін емес. Арнайы ұйымдастырылған диеталық тамақтандырудың өзі врач-диетолог пен аспаз-диетологтардың қатысуын талап етеді. Сонымен қатар, осы заманғы емдік курорттарда инфрақұрылым жақсы дамыған. Көрсетілетін емдік қызметтерге сәйкес курорттық мекемелерді екі топқа бөлуге болады: санаторийлар және демалысты ұйымдастырушы мекемелер. Бірінші топ туристерге кешенді емделуді ұсынатын емдік қызметтермен, ал екінші топ әр түрлі мәдени-танымдық, спортты және т.б.қызметтерді ұсынатын қонақүй кешендерімен сипатталады.        

 Мұндай курорттардың дамуы Батыс Еуропа мен Израильден бастау алған. Қазіргі кезде санаторлы-курортты мекемелерден басқа да курорттардан тыс емдік-сауықтыру мекемелері жұмыс жасайды.

Бұл мекемелердің медициналық жабдықталуы санаторий  типтес, бірақ спорттық және бос  уақыттық кешендері қысқартылған. Курорттық шаруашылық саласы тарихи даму процесінде жиі өзгеріп отырды. Табиғи емдік факторларды қолданумен қатар емдік тәжірибеге жыл өткен сайын физиотерапевтік, психотерапевтік сияқты т.б.емдеу тәсілдері кірістіріліп отырды. Қоғамның курорттарға қойылатын талаптар да өзгерді. Емдік туризмдегі басты рөлге бұрынғыдай медициналық қызмет қана емес, оған қоса номерлердегі жайлылық(комфорттылық), курорттың спорттық жабдықталуы, анимациялық қызметтердің әртүрлілігі де кірді. Соңғы жылдары батыс курорттары бет пен мүсін коррекциясының әртүрлі косметикалық қызметтерін зерттеп, ойлап табуда.   
 

21. Санаторлы-шипажайлық  кәсіпорындардың басқару құрылымы.

20-ғасырға дейін  мемлекеттік курорттық саясатты  басқаратын бірыңғай орган болған  жоқ. Курортология ғылымының дамуы жөніндегі сұрақтарды ғылыми медициналық қоғамдар, жоғарғы оқу орындары және ғылыми-зерттеу орталықтары айналысты. Басқару концепциясының көзқарасы бойынша бұлар жеке немесе акционерлік негіздегі  коммерциялық кәсіпорындарға жатқызылды.

      Басқару астарында ұжымның мақсаттарына жету үшін барлық ресурстарды(капитал, білім, материал, еңбек) максималды түрде  тиімді қолдану түсінігіні жатыр. Бұл сөзбен қатар ағылшынтілдік термин «менеджмент» пайдаланылады. Санаторлы-шипажайлық мекемелердің басқару нысаны ретінде елдің курортты-рекреациялық кешені табылады. Салалық жіктелу позициясында санаторлы-курортты мекемелер «денсаулық сақтау, дене шынықтыру және спорт, әлеуметтік қамтамасыздандыру» бөлімі бойынша қарастырылады. Қазіргі таңдағы курорттық шаруашылықтың дамушы экономикалық маңыздылығы оның жекеленген халық шаруашылығының бір саласы болып қалыптасуына әсерін тигізді:

- емдік-сауықтыру  мақсатында белгілі бір әлеуметтік  қызмет көрсететін ұйымдардың, кәсіпорындардың  және мекемелердің жиынтығы болуы;

- курорт ісінің объектілері болатын спецификалық табиғи-антропогенді ресурстардың пайдаланылуы;

- техника, технология  және жұмыстың  ұйымдастырылуы;

- материалды-техникалық  базаның болуы;

- басқарудың  ұйымдастырылған құрылымының болуы.

Курорттық шаруашылықтың дамуы зор көлемдегі нақты және жанама экономикалық әсерін тигізеді. Арнайы зерттеулер бойынша, курортты-туристік индустрияның экономикаға әсері жаңа жұмыс орындары мен үлкен көлемдегі капиталды толықтыруы, әлеуметтік және мәдени табыстарға қол жетуі болып отыр.

      Санаторлы-шипажайлық шаруашылықты басқару субъектілері шартты түрде 3 деңгейге бөлінеді:

1-жоғарғы деңгей  – санаторлы-курорттық кешенді  мемлекеттік органдардың басқаруы;

2-орташа деңгей  – аймақтық департаменттер, басқармалар,  әкімшілік комитеттер мен бөлімдердің басқаруы;

3-микродеңгей  – санаторлы-курортты істің өндірушілері, яғни санаторлы-курортты мекемелер(санаторийлер, пансионаты, демалыс үйлері, балалар сауықтыру лагерьлері, т.б.) басқаруы.