Шпаргалка по "Лечебному туризму"

Емдік балшықтардың түрлері шығу тегіне, құрамына, т.б.ерекшеліктеріне  байланысты бірнеше ортақ физикалық  қасиеттерге ие:

• Пластичность;
• Жылулық қасиеттері (жылуөткізгіштігі, жылу мөлшері, жылуды ұстау қабілеті);
• Адсорбция қасиеті.

Ресейде 500-ден  астам балшықтардың шыққан орындары бар екен. ОЛардың әлем бойынша  төрттен бірі курорттарда және курорттардан тыс жағдайларда емдік мақсатта қолданылады. Шығу тегіне байланысты емдік балшықтар бірнеше топқа бөлінеді: 

• торфты;
• сапропельдер;
• лайлы-сульфидті;
• сопочный.

56. Польшаның емдік туризмі сипаттамасы

Қолайлы климат жағдайлары және емдік минералды  су көздері Польшаны ауруларды емдейтін керемет жер атағына ие болғызады.Бұл курорттар тек денсаулығын жақсарту үшін келен адамдарға ғана емес жай туристтерге тыныш демалыс үшін де қолайлы.Ел бойынша 40  емдік курорт бар.Олар жыл юойы  туристтерді қабылдап отелдерге орналастырады.

Стандартты программа өзінің қызметтеріне  курортта немесе отельде орналасуын қадағадау мен тамақтануды,емдік шараларды, медециналық қызметті,емдік және физиотерапиялық шаоалырды қамтамасыз етеді.

Бос уақытында  туристтер ашық бассейндерге,тенисттік  корттар,вело трассалар бар. Атақты курорттарына бальнеоклиматтық  - Крыница, Жегестув, Щавница, Рабка, Поляница-Здруй; бальнеогрязевые - Цеплице, Буско-Здруй, Цехоцинек, Полчин-Здруй; бальнеологические - Лёндек-Здруй, Душники-Здруй, Кудова-Здруй, Щавно-Здруй, Серадув, Ивонич, Иновроцлав; климаттық - Сопот, Колобжег; таулы климаттық- Закопане.

«Польдық медициналық  туристік нарық» фондының зерттеулері  бойынша емдік мақсатта Польшаға 120000 адам келген екен. Олардың басты  емдік бағыттары мыналар болды: пластикалық хирургия, тіс емдеу, сауықтыру процедуралары. Еуропалық туристерді Польша медициналық қызметтерінің сапасы, жаңащыл технология және маманданған дәрігерлері қызықтырады.   Сонымен қатар, Польшада Батыс Еуропаның басқа елдерінен гөрі кезекті күті көп уақытты алмайды.  
 

57. австрияның емдік туризм сипаттамасы

Австрия өзінің курорттарның көп болуымен мақтанады. Олардың ішіндегі танымал – Бадгастайн бальнеологиялық курорты. Зальцбург  провинциясының оңтүстігінде, Гастайн  өзенінің жазықтығында орналасқан. Ол радонды ыстық бұлақтардың базасында құрылған.

   Бадгастайн 1828 жылы қарқынды дами бастады  және өткен жүзжылдықта дүниежүзілік  маңызға ие болды. Курортта  коптеген танымал адамдар және  мемлекет басшылары да болған. Қазіргі таңда Бадгастайнға туристер  ағымы кеңейді. Келущілердің бір бөлігі жай демалуға келеді.

     Бальнеологиялық  және климаттық курорттармен  қатар, Австрия көл маңындағы  емдік-сауықтыру туризмін дамытуда. Жыл сайын Аттерзе, Мондзе, Оссиахер-Зе  және Топлицзе көлдері 1 млн.ға  жуық туристерді қабылдайды. Жалпы  айтқанда, мемлекетке келетін туристердің 20%-дан астамы емдік мақсатпен келеді. 

58. оңтүстік Еуропаның  емдік туризмінің дамуының факторы

Оңтүстік еуропада емдік туризм нарығында жарқын көрінетін  ел – Италия. Елдің солтүстік-шығысында, әсіресе, Эмилья-Романья аймағында және Искья аралында бальнеологиялық курорттар орналасқан. Онда термальды сулармен қоса, емдік балшықтар да бар. Испания, Португалия, Греция елдері туристерді климаттық теңіздік курорттарымен тартады. Бірақ мұнда емдік процестен көрі демалыс пен көңіл көтеруге қатты мән беріледі. Бұл аймақтарда мамандандырылған емдік курорттар Батыс Еуропаға қарағанда сирек орналасқан.  Испания – туризмнің ірі әлемдік орталықтарының бірі. Бұл елге жылына ондаған миллион туристер келеді. Елдің теңіздік курорттары жағалаудың бүкіл орнын алып жатыр: Каталониядағы Коста Бравадан Жерорта теңізіндегі Коста де ла Лусқа дейінгі аралықта. Қолжетімді және атақты курорттары – Коста Брава, Коста дель Маресме, Коста Дорада, Коста Бланка, Валенсия, Марбелья,т.б.

Италияны қоршап жатқан теңіз жағалау сызығымен, көрнекі бухталарымен, майда аралдарымен, жағажайларымен танымал. Италиядағы ең жоғары дәрежедегі курорттар – Вернацца, Риомаджор, Монтероссо-эль-Маре, Отранто, Тремити, Поллика, Камерота. Елдің тау-шаңғы курорттарының ең танымалы – құрамына 13 үлкен курорттарды сыйдырған Доломити Суперски курорттық зонасы.  

59. Солтүстік еуропаның емдік туризмінің дамуы

Солтүстік Еуропаға Дания, Исландия, Норвегия, Финляндия, Швеция сияқты мемлекеттер кіреді. Бұл елдерде емдік-сауықтыру туризмі нашар дамыған. Дания мен Нидерандының теңіздік климаттық курорттары және Норвегия, Финляндия, Швецияның көл маңы курорттары белгілі. 

Норвегияның ең танымал бальнеоклиматтық курорты – Мудум. Ослодан батысқа қарай Тюрифьорд көлі жанында орналасқан. негізгі емдік факторлары – бұл жұмсақ мұхиттық климат және минералды  темірлі су көздері. Бохус шығанағында Саннефьорд и Ларвик климаттық және бальнебалшықтық курорттары бар.

Финляндияда емделіп, демалғысы келетін туристер Нантали  курортына барады. Бұл Турку қаласынан солт-батысқа қарай орналасқан теңіздік климаттық курорт. Жаз мезгілінде күндізгі температура 20-22 градус болады. Курорт тыныс алу жолдары ауруларымен, жүйке жүйесі және жүрек-қан тамырлары ауруларымен ауыратын адамдарға арналған.  

60. Австрияның емдік туризм географиясы.

Австрия өзінің курорттарның көп болуымен мақтанады. Олардың ішіндегі танымал – Бадгастайн бальнеологиялық курорты. Зальцбург  провинциясының оңтүстігінде, Гастайн  өзенінің жазықтығында орналасқан. Ол радонды ыстық бұлақтардың базасында құрылған.

   Бадгастайн 1828 жылы қарқынды дами бастады  және өткен жүзжылдықта дүниежүзілік  маңызға ие болды. Курортта  коптеген танымал адамдар және  мемлекет басшылары да болған. Қазіргі таңда Бадгастайнға туристер  ағымы кеңейді. Келущілердің бір  бөлігі жай демалуға келеді.

     Бальнеологиялық  және климаттық курорттармен  қатар, Австрия көл маңындағы  емдік-сауықтыру туризмін дамытуда. Жыл сайын Аттерзе, Мондзе, Оссиахер-Зе  және Топлицзе көлдері 1 млн.ға  жуық туристерді қабылдайды. Жалпы  айтқанда, мемлекетке келетін туристердің 20%-дан астамы емдік мақсатпен келеді. 
 

Практикалық сұрақтар

1. Еуропаның емдік-сауықтыру географиясы.

 Еуропаның  емдік-сауықтыру туризмінің негізгі  аудандары Орталықта, Шығыс Еуопада,  сонымен қатар Батыс Еуропада  орналасқан. Әсіресе, бұрынғы социалистік мемлекеттерде курорт ісі жақсы дамыған, олар шипалы табиғи-климаттық қорларға бай, ауру адамдарды емдеу, реабилитация мен профилактика үшін қазіргі заманғы тиімді әдістерді кеңінен қолданады. Курорттық қызмет көрсетуде салыстырмалы түрде төмен бағалар орнатып, олар бәсекелестікте үлкен артықшылықтарға ие болды және  Еуропаның емдік сауықтыру туризм нарығында маңызды орын алып отыр.

   Еуропа  мемлекеттерінен санаторлы-курорттық  емделуге келетін туристтер саны  бойынша Чехия бірінші орында.Оның ең ірі және танымал сауықтыру орны-Карловы-Вары. Чехияның ұлттық туристтік әкімшілігінің мәліметтері бойынша мұнда жыл сайын емделу үшін дүниежүзінің 70 елінен 50 мыңға жуық адам, сонымен қатар  2 млн. экскурсант келеді екен.

     Курорт  тарихы минералды су көздерінің ашылуы және игерілуімен тығыз байланысты. Аңыз бойынша, бірінші шипалы көзді Карл IV осы жерлерде аң аулап жүргенде ашқан. Оның артынан басқа да көздер ашылған.  Бүгінгі таңда олардың саны  12. Бұл гейзерлердің ішіндегі ең қуаттысы - "Вржидло". Ол  минутына 2000 литрге жуық суды 12 м биіктікке лақтыратын гейзер болып табылады.

     Карловы  Варыдан басқа Чехияның территориясында  Европадағы ең ежелгі курорттардың  бірі Теплице, дүние жүзіндегі  ең бірінші радонды санаторлы  курорт Яхимов, Марианске-Лазне, Франтишкови-Лазне, Лугачовице, сонымен қатар Европадағы балалардағы сал ауруын және т.б. ауруларды емдеуге мамандандырылған алғашқы санаторий ашылған Янске-Лазне курорты орналасқан.

Соңғы кездері  мемлекетте еуропалық емдiк-сауықтыру  туризмінің нарығында чештық сауықтыру орындарын дамытуды белсенді түрде қолға алып отыр.

   Европаның  емдiк-сауықтыру туризмінің нарығында  ең басты бәсекелесі Венгрия  болып табылады. Оны термальды  монша аймағы деп атайды.

Табиғи бастаулардан бір тәулік ішінде жарты миллион текше метрге  жуық термальды сулар ағып шығады. Оның бір бөлігін медицинада қолданады.

XIX ғасырда Венгрия  Европадағы шипалы суға түсіп  емделетін орталық болды. Қазіргі  таңда ресми түрде Венгрияның 22 қаласы мен 62 ауылдық жерлерінде  шипалы көздер бар деп танылған.

   Венгрияға  саяхаттардың басты мақсаттарының  бірі бальнеологиялық курорттар  болып табылады. 1998 жылы осы мемлекетке  келген әрбір үшінші турист  емдік суларға барған. Венгриялық  курорттарда демалу мен емделу  әсіресе Германия, АҚШ, Австрия, сонымен қатар жергілікті венгрия азаматтары арасында кең тараған. Осы төрт мемлекеттен келетін туристер саны барлық келушілердің жартысына тең.

     Польша  емдік сауықтыру туризмінің нарығында  бальнеологиялық және климаттық  курорттарымен танымал. Теңіз жағалауындағы басты бальнеологиялық және бальнеобалшықты курорттары - Свиноуйсьце, Камень-Поморски, Колобжег Балтық теңізінің жағалауында орналасқан. Бұл курорттар Чехия мен Венгрия курорттары сияқты аса танымал емес және олармен бәсекелестікке шыға алмайды. Қажетті жарнаманың болмауы, медициналық қызмет көрсету дәрежесінің төмен болуы, сонымен қатар суық теңіз – бұның барлығы Польшалық курорттардың мүмкіншіліктерін шектейді.

    Польшамен  қатар, Эстония, Латвия, Литва  елдерінде емдік сауықтыру туризмінің дамуына аймақтағы қолайсыз экологиялық жағдай кері әсерін тигізіп отыр. Теңіз жағалауындағы аудандар өндірістік қоқыстармен ластанған. Көптеген кәсіпорындар техникалық жағынан ескірген және қоршаған ортаны қорғау талаптары бойынша қайта жабдықталулары керек. Зиянды заттардың негізгі массасы шығыс және оңтүстік шығыс жағалауды  бойлай орналасқан қалалар мен өнеркәсіп объектілері арқылы теңізге және атмосфераға таралады. Бактериялық ластану деңгейінің жоғарылауымен байланысты кейбір Балтық жағажайлары жабылады, адамдардың шомылуына тыйым салынады. Бұндай жылдарда Польшаның теңіз жағасындағы аудандарда туристер саны күрт азаяды.

     Оларға  қарағанда таулы аудандардағы  климаттық курорттардағы жағдай  жақсырақ.  Олардың саны көп  және таулы климатты туризмді  Польшаның емдік сауықтыру туризміндегі маманданған саласы ретінде қарауға болады.

   Мемлекеттегі  таулы климатты курорттар   Судет және Карпат тауларында  орналасқан. Бескид Сондецктерiнiң  шығыс баурайында поляк курорттарының  iнжуi - Крыница қаласы орналасқан. Жүздеген жылдар бойы ол Европада озінің минералды сулары мен шипалы балшықтарымен танымал. Соңғы кездері маңызды климаттық және спорт орталық ретінде де аты шықты.

   Чехия,  Венгрия және Польшадан басқа,  емдік сауықтыру туризмі Болгария, Румыния және бұрынғы Югославия республикаларында дамып келе жатыр.  Бұл мемлекеттер жылы теңізге шыға алады және негізінен теңіз жағалауындағы климаттық типтегі курорттарда сауықтыру бағдарламаларын ұсынады. Бұдан басқа, Хорватияда  Европадағы жалғыз, медицинада қолданылатын мұнайдың бір түрі-нафталан көзі ашылған. Оның базасында құрылған Иваныч-Град курорты тері және тірек қимыл ауруларына шалдыққан адамдарды қабылдайды.  Словакия курорт ісін дамыта отырып, тау шаңғы туризмі мемлекетінің келбетін өзгертуде. Термальды емдеу орындарын қазіргі заманғы құралдармен және технологиямен жабдықтап, ол аз уақыт ішінде Чехияға бағытталған туристік ағындарды өзіне тартып, емдік сауықтыру туризмінінің нарығында беделді орын ала алады.

    Бұрынғы  социалистік елдермен ығыстырылған  Батыс Европа елдері  курорттық істің дәстүрлі бағыттарын ұстанады. Мұнда дүниежүзілік маңызы бар курорттар орналасқан: Германиядағы Баден-Баден, Висбаден, Франциядағы Виши, Ұлыбританиядағы Бат, Бельгиядағы Спа және т.б. курорттар. Олар емделу орындары ғана емес, сонымен қатар демалыс орындары дами бастағанда XIX ғасырдың екінші жартысында коп сұранысқа ие болды.

   XIX ғасырда  жасалған батыстағы курорт ісін  ұйымдастырудағы маңызды қағидалар  қатты өзгерістерге шыдамады. Бүгінгі  таңда курорттарға келушілерге  қатаң күн тәртібі қойылмайды. Олар емдік процедура уақытын өздері таңдайды және дәрігер кеңесін тыңдауға міндетті емес.

    Батыста  басым түскен курорттардың бiр  бөлiгi Германия, Австрия және  Швейцарияда орналасқан. Олар екi типте: бальнеологиялық және климаттық. Германияд, айтылған Баден-Баден және Висбаденнан басқа, біршама белгілі курорттар Шварцвальд массивінің етегінде орналасқан Баденвейлер, Вильдбад және Байерсбронн, Франкфурта-на-Майнеге жақын жердегі Бад-Хомбург и Бад-Наухайм, мемлекеттің батысындағы Ахен және т.б. Климаттық курорттардан таулы және орманды (Кведлинбург, Оберхоф,  Фюссен), лесные а также приморские (Вангероге, Даме, Травемюнде, Хайлигенхафен, Фленсбург), сонымен қатар теңіз жағалауындағы курорттар (Вангероге, Даме, Травемюнде, Хайлигенхафен, Фленсбург). Немістер өздері Солтүстік теңізге қарағанда жылы жерлерде демалуды таңдаса да, бұл курорттарға келушілер саны көп. Жыл сайын Германия курорттары 1 млн-ға жуық адамдарды қабылдайды. Неміс климаттық және бальнеологиялық курорттарының профилактикалық және реабилитациялық бағдарламалары Франция, Бельгия, Люксембурк, АҚШ және Канада тұрғындары арасында сұранысқа ие.