Автор работы: Пользователь скрыл имя, 23 Ноября 2011 в 21:34, реферат
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Зерттеу жұмысымызға қазақ әдебиетінің іргетасын қалаушылардың бірі, поэзия әлемінде қайталанбас тұлға – Сырбай Мәуленов поэзиясының тілі, әсіресе ақын тіліндегі теңеулерді тілдік-танымдық тұрғыдан зерттеу негіз болып отыр. Сырбай Мәуленов шығармаларының тілдік табиғатын қазақ халқының таным-түсінігімен және қазіргі тіл біліміндегі антропоцентристік бағытқа сай таныту – жұмыстың өзектілігін айқындайды.
Сілтеме
жасалған әдебиеттер
тізімі:
1 Мырзалы С. Философия әлемі. – Қостанай, 2005. – 678 б.
2 Қоңыров Т. Қазақ теңеулері. – Алматы: Мектеп, 1978. – 192 б.
3 Ақбердиева Б. Қазақ тіліндегі мифтік жүйе: оқу құралы. – Алматы: “Арыс” баспасы, 2005. – 136 б.
4
Әмірбекова А.Б. Қазақ
5
Манкеева Ж.А. Қазақ
6 Мұратова Г.Ә. Абайдың тілдік тұлғасы: дискурстық талдау мен концептуалды жүйесі: филол. ғыл. докт. дисс. қолжазбасы. – Алматы, 2009 – 303 б.
7 Әділова А.С. Сентенцияның тілдік табиғаты және стильдік қызметі. (Қадыр Мырза Әли шығармашылығы негізінде): филол. ғыл. канд. ...автореф. – Қарағанды, 1998. – 26 б.
8 Серғалиев М.С. Көркем әдебиет тілі. – Алматы, 1995. – 172 б.
9
Уәли Н. Қазақ сөз
10 Хасанов Б. Қазақ тілінде сөздердің метафоралы қолданылуы. – Алматы: Мектеп, 1966. – 207 б.
11 Қоянбекова С. Қазақ тілі экспрессивтік стилистикасының негіздері. – Алматы: “КИЕ” лингвоелтану инновациялық орталығы, 2007. – 392 б.
12
Қасымова С.К. Сан компонентті мақал-мәтелдердің
ұлттық-мәдени негізі: филол. ғыл. канд.
...автореф. – Астана, 2009. – 27 б.
Диссертация тақырыбы бойынша жарияланымдар:
1 Сырбай Мәуленов өлеңдеріндегі теңеулердің жасалу жолдары // Ахмет Байтұрсынов және ұлттық таным мәселелері: аймақтық ғылыми-практикалық конференциясының материалдары. – Қостанай, 2007. – 72-76 бб.
2 С. Мәуленов өлеңдеріндегі теңеулердің функционалдық топтары // Тілтаным. – Алматы, 2008. – № 1 (29). – 108-113 бб.
3 С. Мәуленов өлеңдеріндегі теңеулердің синтаксистік құрылымы // Тіл білімі: ғылыми мақалалар жинағы. – Астана, 2008. – ІІІ кітап. – 179-186 бб.
4 Сырбай өлеңдеріндегі теңеулердің ұлттық танымдық белгісі // Қазақ тілі мен әдебиеті. – Алматы, 2009. – № 5. – 95-99 бб.
5 С. Мәуленов өлеңдеріндегі метафоралық және эпитеттік теңеулер қолданысы // “ІІІ Торайғыров оқулары” атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары. – Павлодар, 2009. – І т. – 65-73 бб.
6 Тұрақты теңеулердің өлеңде қолданылу ерекшелігі // «Алтынсарин оқулары – 2009» 2-ші халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары. – Қостанай, 2009. – № 3. – 348-351 бб.
7 С. Мәуленов өлеңдеріндегі метонимиялық және синекдохалық теңеулер қолданысы // «Алдамжар оқулары-2009» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының материалдары. – Қостанай, 2009. – І т. – 86-91 бб.
8 Синонимдік және антонимдік теңеулердің стильдік сипаты (С. Мәуленов өлеңдері бойынша) // ҚР ҰҒА Хабарлары: филология сериясы. – Алматы, 2009. – № 6 (178). – 3-7 бб.
9
С. Мәуленов өлеңдеріндегі
РЕЗЮМЕ
на
автореферат диссертации на соискание
ученой степени кандидата
Бекбосынова
Асия Хасановна
Сравнения
в стихотворениях
С. Мауленова
Актуальность исследуемой темы. Впервые язык поэзии одного из основателей современной казахской литературы, С. Мауленова, анализируется в контексте антропоцентризма, позволяющем увидеть и ощутить в поэтическом языке миропонимание казахского народа. Сравнения в стихотворениях С. Мауленова анализируются в лингвокогнитивном аспекте. Языковые сравнения еще недостаточно изучены и исследованы с точки зрения личностных ментальных свойств и языковых особенностей, характеризующих своеобразие национального бытия и познания. В работе исследуются универсальные функции сравнения в поэзии С. Мауленова, особенности употребления сравнений в поэтическом языке. Новизна, актуальность, своеобразие данного исследования в том, что его результаты демонстрируют этнокогнитивный характер сравнений в поэзии С. Мауленова.
Цели и задачи исследования. Основная цель исследовательской работы – анализ сравнения в стихотворениях С. Мауленова. Достижение данной цели предопределило решение следующих задач:
-
выявить национальные
-
проанализировать употребление
этномаркерных сравнений,
-
выявить посредством
-
аргументировать сравнения-сент
-
определить особенности
-
выявить устойчивые сравнения
в стихотворениях поэта и
- показать образность оценочной функции метафорических, метонимических сравнений, сравнений-эпитетов, сравнений-синекдох;
-
выявить авторские личностные
особенности употребления
-
проанализировать особенности
-
показать концептуальные и
Объект исследования. Когнитивно-языковые особенности сравнений в стихотворениях Сырбая Мауленова.
Методологическая и теоретическая основа исследования. Научной основой исследования являются фундаментальные труды В. Гумбольдта, Д.С. Лихачева, В.А. Масловой, Ю.С. Степанова и других ученых, а также труды А. Байтурсынулы, А. Кайдара, Р. Сыздык, Т. Конырова, М. Сергалиева, Н. Уали, Г. Смагуловой, Г.А. Муратовой и др.
Источниками исследования являются стихотворения С. Мауленова: “Тартыс таңбасы”, “Қызыл арша”, “От пен су”, “Сен екеуміз” и др.
Научной новизной работы является исследование сравнений в стихотворениях С. Мауленова в лингвокогнитивном аспекте. Впервые творчество С. Мауленова исследовалось в языковом аспекте, которое позволило выявить не только образность сравнений в стихотворениях поэта, но и раскрыло художественное своеобразие национального языка в когнитивном и антропоцентристком контексте.
Теоретическая и практическая значимость исследования. Материалы исследования можно использовать при проведении курсов и семинаров, посвященных изучению языковых особенностей поэзии С. Мауленова, а также в высших учебных заведениях, где наиболее значимые результаты исследования могут быть использованы в практике преподавания курсов «Лингвистический анализ художественного текста», «Стилистика казахского языка», «Когнитивная лингвистика», «Культура речи».
Основные положения, выносимые на защиту:
Апробация работы: Основные результаты и содержание исследовательской работы докладывались на региональных и международных научных конференциях, 9 научных статей опубликованы в различных научных изданиях.
Структура исследовательской работы состоит из введения, двух частей, заключения и списка использованной литературы.
Summary
On the abstract
of the dissertation on competition of a scientific degree of a bachelor
of Philological Sciences on a speciality 10.02.02 – the Kazakh
language.
Bekbosynova
Asiya Hasanovna
Comparisons
in the poems of S. Maulenov
Urgency
of the research theme. The language of poetry of one of the founders
of modern Kazakh literature S. Maulenov, analyzed in the context of
anthropocentrism for the first time, which allows seeing and experiencing
in poetic language world view of the Kazakh people. Comparisons in the
poems of
S. Maulenov analyzed in linguistic and cognitive perspectives. Linguistic
comparisons are not well understood and studied in terms of personal
mental characteristics and linguistic features, characterized the uniqueness
of national life and cognition. There were investigated the universal
comparison function in the poetry of S. Maulenov, especially the use
of comparisons in poetic language in the research. The novelty, urgency,
originality of this research is that its results demonstrate ethnical
and cognitive character of comparisons in the poetry of S. Maulenov.
Aims and objectives of the research. The main purpose of the research is the analysis of comparisons in the poems of S. Maulenov. Achieving this aim has predetermined the following tasks:
- identify national peculiarities of linguistic and cognitive characteristics in creation of comparisons;
- analyze the use of ethnic comparisons, which provide the information about the Kazakh cultural life;
- identify, through case naming the pragmatic function of formed comparisons;
- argue the comparison-Maxim as one of the author’s stylistic feature of the language of the poems of S. Maulenov;
- identify features of comparison that is based on perceptual-sensory mode;
- identify stable comparisons in the poems of the poet and analyze author’s comparison to the sustainable use;
- show the imagery of the evaluation function of metaphorical, metonymical comparisons, comparisons-epithets, comparisons-synecdoche;
- identify the author's personal peculiarities of using hyperbolic, litotes’, gradational comparisons;
- analyze the features of the use of synonymous and antonymous comparisons;
- show the conceptual and cognitive features of comparisons.
The object of research. Cognitive and linguistic characteristics of comparisons in the poems of Syrbay Maulenov.
The methodological and theoretical basis of research. The scientific
basis of research are fundamental works of V. Humboldt, D.S. Likhachev,
V.A. Maslov,
Y.S. Stepanov and other scientists, as well as works of A. Baytursyn-uly,
A. Kaydara, R. Syzdykov, T. Konyrov, M. Sergaliev, N. Ouali, G. Smagulova,
G.A. Muratova etc.
The sources of the study are poems of S. Maulenov: “Signs of a struggle” (1965), “Red juniper” (1960), “Fire and water” (1975), “I and you” (1977), “Mountain’s flowers” (1979), “Flame” (1979), “Autumn without rain” (1980), “Solar World” (1981), “Autumn clouds” (1987), “Golden thread” (1981), “Red wings of sunset” (1994), collected works in three volumes (1982, 1983, 1984).
Scientific
novelty of the work is the studying of comparisons in the poems
of
S. Maulenov in linguistic and cognitive perspectives. First the creativity
of
S. Maulenov studied in the linguistic dimension, which revealed not
only a metaphor in the poems of the poet, but also revealed the artistic
originality of the national language in the cognitive and anthropocentric
context.
Theoretical and practical significance of the research. The materials may be used in conducting courses and seminars devoted to studying linguistic features of the poetry by S. Maulenov and in higher education where the most significant results of the research can be used in practice for the teaching courses "Linguistic analysis of the Literary Text", "The style of the Kazakh language" "Cognitive Linguistics", "Culture of speech."
General statements which are taken out on protection:
- comparison in the poems of C. Maulenov are important national, cognitive symptoms, imagery, evaluation, expressiveness, and connotation;
- etnomarker comparisons estimated the extent of the national cultural code;
- precedential names of comparisons vividly and profoundly interpretive pragmatic information, and comparison-maxims are an artistic grant, representing the style and manners of the poet.
- comparisons of metaphor, epithet in the poems of C. Maulenov serves a pragmatic function in the poetic text, and comparison of metonymy and synecdoche, hyperbole, litotes, graduation, synonyms and antonyms enable to know the outlook, the idea of the author, indicates an associative imagery of the world;
Информация о работе Рекреациялық географияның мәні мен мазмұны