Коммерциялық банктерді тәукелдерді басқару әдістері

2007 жылдан 2008 жылдар аралығында «Қазына» ОДҚ» АҚ корпоративті қаржыландыру департаментінің бас менеджері қызметін атқарды.

2008 жылдың  қазанынан бастап «Самұрық-Қазына»  ҰӘҚ АҚ корпоративті қаржы  департаментінің директоры қызметін  атқарды. 2009 жылдың маусымынан 2010 жылдың  наурыз аралығында «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ-ның басқарушы директоры және басқарма мүшесі болды.

2010 жылдың 18 наурызынан бастап «БТА Банктің»  АҚ директорлар Кеңесінің шешімі  бойынша «БТА Банкінің» АҚ  басқарма төрағасының орынбасары  болып тағайындалды.

     Басқарма төрағасының орынбасары – Басқарма мүшесі: Жұмахметов Әбіләкім Сейтмағамбетұлы

   1981 жылы Қарағанды кооперативтік институтын “Бухгалтерлік есеп” мамандығы бойынша тәмамдаған.1984 жылы Мәскеу кооперативтік институтын бухгалтерлік есеп мамандығы бойынша бітіріп, «кооперативтік техникумның оқытушысы» біліктілігін алды. 1984-1989 жылдары Қарағанды кооперативтік институтында ассистент, оқытушы болып жұмыс істейді. 1993 жылы диссертация қорғап, Phd, экономика ғылымының кандидаты дәрежесін иеленді. 1994 жылы банк жүйесіне қызметке ауысып, алғашында "Қазкоммерцбанк" АБ Филиалдарымен жұмыс жөніндегі басқарманың маманы, кейіннен "Қазкоммерцбанк" АБ Қызылорда филиалы директорының орынбасары, ал 1995-1998 жылдары филиалдың директоры қызметтерін атқарды. 1998 жылдан бері “ТұранӘлем Банкі” АҚ -ында қызмет етеді, 1998-2000 жылдары “ТұранӘлем Банкі” ААҚ Қызылорда филиалының директоры болды. 2000 жылдың тамызынан бастап “ТұранӘлем Банкі” АҚ (қазіргі «БТА Банкі» АҚ) Басқарма Төрағасының орынбасары.

    Басқарма төрағасының орынбасары – Басқарма мүшесі: Ельцов Сергей Валерьевич

   1997 жылы Қазақ құқықтану және халықаралық қатынастар институтын «Заңгер» (халықаралық деңгейдегі заңгер) біліктілігін ала отырып, «Халықаралық құқық» мамандығы бойынша тәмамдаған.

2005 жылы Алматы экономика және статистика академиясының «Қаржы және кредит» мамандығы бойынша экономист біліктілігін алады.

Өзінің  еңбек жолын 1995 жылы Қазақстан Республикасы Өнеркәсіп және сауда министрлігінде бастайды. 1998 жылдан бастап Қазақстан  Республикасы Қаржы министрлігі Заң қызметі департаментінің Коммерциялық емес заң басқармасының бас маманы, Заң қызметі департаментінің Арыз-шағыммен жұмыс істеу басқармасы бастығының орынбасары болып жұмыс істеген.

1999 жылдан  бастап «Қазақтелеком» ААҚ-да, содан  кейін ҚР Әділет министрлігі «Ұлттық заң қызметі» ЖАҚ-да жұмыс істейді. 2000 жылдан 2007 жылға дейін «Қазфосфат» ЖШС-де заңгер, Заң департаментінің директоры болып жұмыс істеген. 2002 жылдан 2004 жылға дейін «Васильков тау-кен байыту комбинаты» ААҚ Директорлар Кеңесінің төрағасы болған. 2007-2008 жылдары Заң департаментінің директоры, «Васильков тау-кен байыту комбинаты» ААҚ президентінің жанындағы басқарушы директор-блок басшысы болған. 2007 жылдың ақпанынан бастап қазіргі уақытқа дейін ««Казкоммерц-Полис» СК» АҚ Басқарма Төрағасының штаттан тыс кеңесшісі болып қызмет етеді.

2008-2009 жылдары  Заң қызметі департаментінің  директоры қызметінен «Қазақстанның  Инвестициялық Қоры» АҚ-ның Басқарма  Төрағасы лауазымына дейін көтерілген.

2003 жылдың  желтоқсанында Қазақстан Республикасы Әділет Біліктілік алқасындағы судья қызметіне емтихан тапсырды, Қазақстан Республикасы судьялар резервіне қабылданды. 2001 жылдан бастап – Халықаралық төрелік сотының судьясы.

2009 жылдың 24 тамызынан бастап «БТА Банкі»  АҚ Басқарма Төрағасының орынбасары, Басқарма мүшесі. Сондай-ақ 2009 жылдың 7 қазанынан бастап «БТА Банкі» АҚ Директорлар Кеңесінің шешімімен Банктің комплаенс-бақылаушысы қызметіне тағайындалды.

      Басқарушы Директор – Басқарма мүшесі: Қапбасова Күнсұлу Сағдатқызы

1996 жылы Қазақ Мемлекеттік Басқару Академиясын тәмамдап, «экономист» біліктілігін алды. 1998 жылы «Қаржы менеджменті» мамандығы бойынша Маастрихт басқару мектебін тәмамдаған.

Қапбасова К.С. өзінің еңбек жолын 1995 жылы бастаған. 1995 жылдан бастап 2005 жылға дейін «Казкоммерцбанк» АҚ-да Бөлім бастығы, Басқарма бастығы, Маркетинг департаменті директорының орынбасары, Маркетинг департаментінің директоры қызметтерінде жұмыс атқарған.

«БТА  Банкі» АҚ-да Қапбасова К.С. 2005 жылдың ақпан айынан бастап жұмыс істейді. Жеке тұлғаларды кредиттеу блогының директоры, Жеке тұлғаларды кредиттеу блогының атқарушы директоры, Бөлшек бизнес сатулары жөніндегі директор, Басқарушы директор қызметтерінде жұмыс істеп, 2008 жылдың шілдесінен 2009 жылдың шілдесіне дейін Басқарушы директор – Басқарма мүшесі, ал 2009 жылдың шілде айынан 2010 жылдың қаңтар айына дейін Банктің Басқарушы директоры қызметін атқарып келді.

2010 жылдың 25 қаңтарынан бастап Басқарушы  директор – Басқарма мүшесі  болып тағайындалды.

     Басқарушы Директор – Басқарма мүшесі : Абуова Саида Нурлановна

1994 жылы  Қазақ Мемлекеттік Басқару Академиясын  тәмамдап, «экономист» біліктілігін  алды. 2000 жылы ҚР Президенті жанындағы  Қазақстан Менеджмент, Экономика  және Болжау Институтын бітіріп,  Іскерлік әкімшілік ету магистрі дәрежесін алған.

С.Н. Абуова өзінің еңбек жолын 1994 жылы бастаған. 1994 жылдан 1996 жылға дейінгі кезеңде  «ТұранБанкі» Қазақ Акционерлік  Банкінде жұмыс істеген. 1999-2001 ж.ж. «Казкоммерцбанк» ААҚ-да жұмыс істеген. 2001 жылдан 2005 жылға  дейінгі кезеңде «Темірбанк» ААҚ-ның корпоративті қаржыландыру басқармасы бастығының орынбасары, корпоративті қаржыландыру басқармасының бастығы, Басқарушы директор, Басқарушы директор –Басқарма мүшесі қызметтерін атқарған. 2005 жылдан 2006 жылға дейін «ҚазИнвестбанк» АҚ-да Басқарушы директор – Басқарма мүшесі қызметінде жұмыс істеген. 2007 жылы «АТФ Полис СК» АҚ-ның Басқарма Төрағасы, Директорлар Кеңесінің мүшесі лауазымында жұмыс істеген. 2007-2008 ж.ж. «Қазақстан Демир Банкі» АҚ-ның Басқарма Төрағасының орынбасары болған.

«БТА  Банкі» АҚ-да С.Н.Абуова 2009 жылдың қазан  айынан бастап жұмыс істеп келеді.

2010 жылдың 25 қаңтарында Басқарушы директор  – Басқарма мүшесі қызметіне  тағайындалды.

      Басқарушы Директор – Басқарма мүшесі: Логинова Наталья Сергеевна

Бүгінгі таңда БТА Банкінің ұйымдық құрылымы:

—  1,2 млн-ға жуық жеке және 132 мың корпоративті клиенттер;

—  Қазақстан  бойынша 22 филиалдық желілер мен 227 бөлімшелер;

—  Украинада, Ресейде, БАӘ және Қытайда халықаралық  өкілдіктері бар;

—  БТА-ның  банк желісі Ресейге, Украинаға, Беларусь еліне, Қырғызстанға, Арменияға, Грузияға және Түркияға тарайды.  

2.3.«БТА  Банк» АҚ-ның экономикалық сипаттамасы 

   БТА 2015-жылға дейінгі ұзақ мерзімді  стратегиясы барлық ТМД елдерінің  қаржылық нарықтарында жұмыс  жасаудан тұрады. Банк географиялық диверсификацияны және банктік өнімдердің аясын кеңейтуді, тұрақты динамикалық өсуді қарастырады. 

     Халықаралық инвестицияны тарту бойынша және қаржылық қызметтің экспортеры ретінде  орталық банк болуға БТАның барлық шансы бар.

     Қазіргі таңдағы БТА бұл нарықтың барлық сегментінде қатысып отырған алдыңғы қатардағы қаржылық топ, ол нарықтар мыналар:

     корпоративтік және бөлшек бизнес, саудалық қаржыландыру, қор нарығы, шағын және орта бизнесті несиелендіру, лизинг, ипотека, зейнетақы  қоры т.б.

     БТАның авторитетті халықаралық Moodys және Standart and Poors агентстволарымен берілетін ұзақ мерзімді ағымдағы рейтингтерімен бағаланғанда соңғы жылдары болған әлемдік экономикалық дағдарысқа байланысты рейтинг деңгейінің төмендегінен аңғаруға болады. Оны 4-ші кестеден көруге болады.

     Кесте 1 -  Standard & Poor's халықаралық рейтингтік агентствосының «БТА Банк» АҚ рейтинг көрсеткіштері

 

     Standard & Poor's халықаралық рейтингтік агентствосының  қазақстандық қаржы институттары  үшін белгілеген әріптік белгілерін  қарастыратын болсақ төмендегідей  сипаттамаларды аламыз:

• 'kzBB', 'kzB' рейтингті қарыздық міндеттемелер басқа қазақстандық эмитенттермен салыстырмалы түрде жоғары несиелік тәуекелмен сипатталады. Бұндай қарыздық міндеттемелерге сенімділік деңгейі тән болғанымен, қазақстандық басқа қарыздық міндеттемелермен салыстырғанда анықталмағандық және келеңсіз факторлардың әсеріне икемді болып келеді;

     - 'kzBB' рейтингті қарыздық міндеттемелер  одан жоғары рейтингті міндеттемелермен  салыстырғанда жоғары несие тәуекелімен  сипатталады. Эмитенттің бұндай  қарыздық міндеттемелерді уақытында  және толық орындау мүмкіншілігі коммерциялық, қаржылық және экономикалық жағдайлардағы келеңсіз өзгерістердің әсеріне байланысты жоғары емес;

     - 'kzB' рейтингті қарыздық міндеттемелер  одан жоғары рейтингті міндеттемелермен  салыстырғанда жоғары несие тәуекелімен  сипатталады;

     - 'kzC' рейтингті қарыздық міндеттемелер  сол эмитентке қатысты күйреу  процедурасының басталғанын көрсетеді,  бірақ ағымдағы мерзімге осы  қарыздық міндеттемелер бойынша  төлемдер тоқтатылмаған;

     - 'kzD' рейтингінің қарыздық міндеттемеге  берілуі осы міндеттеме бойынша дефолтты көрсетеді.  Рейтинг 'kzD' бережақтың негізгі бөлігі немесе пайыздық төлемдер мерзімінде төленбесе беріледі. Сонымен қатар  рейтинг 'kzD' сол эмитентке қатысты күйреу процедурасының басталған жағдайда және   осы қарыздық міндеттемелер бойынша төлемдер тоқтатылған жағдайда беріледі.

     Егер  1-ші кестеде берілген рейтингтерді олардың сипаттамасымен қарастырар болсақ, талдау жасау мерзімінде рейтинг деңгейінің төмендеуін байқаймыз, яғни 2007,2008 жылдары ретинг «ВВ» және «В» сипатталса, 2009 жылы ұлттық валютадағы қарыздық міндеттемелер бойынша рейтинг «С», ал шет ел валютасындағы қарыздық міндеттемелер бойынша рейтинг «Д» рейтинг белгілерімен сипатталған. Бұндай рейтингтің төмендеу деңгейі әлемдік дағдарыс салдарынан туындағандығын байқадық.

     Қазіргі заманғы БТА бұл: Қазақстан бойынша 22 филиал және 193 есеп кассалық бөлімше; ТМД елдері бойынша бірнеше халықаралық  өкілеттіктер.

     Диверсификация  стратегиясына сәйкес ТМД елдерінде  БТА тобы Ресей, Беларусь, Армения  және Грузияда 7 коммерциялық банктер стратегиялық партнерлермен әрекет етеді.

     Жекелеген көрсеткіштердің жағдайы және олардың  жиынтығы банктің іс әрекетінің нәтижиелілігін анықтайды. Банктің ақшалай қаражатының  бар екендігін көрсететін көрсеткіштердің  бірі болып олардың міндеттемелері мен меншікті капиталы  табылады. Банктің осы аталған көрсеткіштерінің көлемі мен өзгерісі  2-ші кестеде келтірілген.