Автор работы: Пользователь скрыл имя, 22 Февраля 2012 в 23:54, курсовая работа
Курстық жұмыстың өзектілігі баса нарықтар секілді ақша нарығында да ақаға сұраныс пен ұсыныс болады. Ақша нарығының тепе - теңдігі экономика дамуы үшін тиімді болып табылады.Сондықтан осы ақша, ақша айналымын тиімді ұйымдастыру арқылы ақша нарығының қызмет етуін жақсарту өз егемендігін енді ғана алан еліміз үшін ең маңызды атқарып отыратын шаралардың бірі болып табылады.Ақшаның өндіргіш күштер мен тауар қатынастарының біршама жоғары дамуы нәтижесінде пайда болғандығы ертеректен бізге белгілі. Ақшаның жаратылысын зерттегендегі басты анық болғаны, ол оның тауарлы шығу тегіне байланыстылығын көрсетеді. Тауар – сатуға немесе айырбастауға арналған еңбек өнімі. Осы еңбек өнімінің тауарға айналуы ақшаның пайда болуының объективтік алғышарттарын туғызған.
Кіріспе...........................................................................................................3
1 ЭЛЕКТРОНДЫҚ АҚША ТҮРЛЕРІ, ӘДІСТЕРІ
1.1 Электрондық ақша түсінігі...................................................................6
1.2 Электрондық ақшаның даму тарихы...................................................10
1.3 Электрондық ақшаның түрлері............................................................11
1.4 Пластикалық карталар және оның түрлері.........................................12
2 ЭЛЕКТРОНДЫ АҚША ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ТАЛДАУ
2.1 ХХІ ғасырдың ақшасы..........................................................................15
2.2 Пластикалық карточкалар....................................................................16
2.3 Банктік аударымдар..............................................................................26
2.4. Интернеттегі элетрондық ақшалар.....................................................29
2.5 Электрондық ақшамен біздің болашағымыз......................................36
2.6 Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне
электрондық ақша мәселелері бойынша толықтырулар енгізу
туралы Қазақстан Республикасының Заңы..............................................44
Қорытынды................................................................................................47
Пайдаланған әдебиеттер..........................................................................48
3-Кесте | |||||
Көрсеткіштер | 01.11.11. | ||||
POS – терминалдар саны(дана) | Импринтерлер саны (дана) | Банкоматтар саны (дана) | Сауда кәсіпорындарыныңсаны (бірлік) | Банк киоскілерінің саны (дана) | |
Барлығы, оның ішінде | 27 984 | 617 | 7 974 | 11 832 | 1 373 |
Ақмола облысы | 669 | - | 283 | 349 | 52 |
Ақтөбе облысы | 1 075 | 8 | 439 | 445 | 74 |
Алматы облысы | 635 | 8 | 326 | 186 | 62 |
Атырау облысы | 1 361 | 41 | 462 | 524 | 76 |
Шығыс Қазақстан облысы | 1 727 | 17 | 648 | 797 | 107 |
Жамбыл облысы | 677 | 4 | 285 | 292 | 70 |
Батыс Қазақстан облысы | 885 | 16 | 309 | 356 | 56 |
Қарағанды облысы | 1 899 | 20 | 724 | 756 | 134 |
Қостанай облысы | 903 | 11 | 324 | 360 | 51 |
Қызылорда облысы | 427 | 5 | 225 | 183 | 44 |
Маңғыстау облысы | 1 033 | 11 | 400 | 464 | 66 |
Павлодар облысы | 1 446 | 13 | 487 | 661 | 87 |
Солтүстік Қазақстан облысы | 717 | 4 | 241 | 341 | 46 |
Оңтүстік Қазақстан облысы | 1 187 | 8 | 491 | 459 | 81 |
Алматы қаласы | 9 488 | 397 | 1 531 | 3 881 | 264 |
Астана қаласы | 3 855 | 54 | 799 | 1 778 | 103 |
Пластикалық карта ұстаушының тіркелуі
Банкілік несие карточка ұстаушысы: Eurocard, CyberPlat (онан әрі - сатып алушы) арқылы тіркеледі. Төлеу жүйесіне өз арнайы тап осы тіркеу жанында сатып алушы көрсетеді (фамилия, аты, әкесінің аты, төлқұжаттық тап осылар, электрондық пошта мекенжай, пошталық мекенжай, телефон) және өз карточка параметрлері (төлеу жүйе аты, қайсыға карточка, карточка нөмір, карточка әрекет аяғы дата, ана транскрипцияда карточка ұстаушы атысы жатады, қалай ол карточкада көрсетілген). Хабар банкіге тек қана карточка туралы қорғалған түрде беріледі және сатып алушы операциялары жанында дүкенге пайдалануына бермейді.
Сатып алушы интернет арқылы дүкен Web - серверіне іске қосылады, тауарлардың кәрзеңкесін қалыптастырады және шоттар ұсынуға сауал дүкенге бағыттайды.
Қол қоюмен цифрлік өз электрондық қол қойылған оған сатып алушы сауалына жауапқа дүкен бағыттайды (ЭЦП) шот, қайсыда көрсетеді: тауар атысы (қызметтің), тауар құны (қызметтің), дүкен код, уақыт және датаны операция іске асырулары. Азаматтық - заңға сүйінген көру нүктелері мынау келісім-шарт жасау шот ұсыныспен келеді.
Шот оған сатып алушы қол қояды және дүкенге кері оның атқарады, акцепт ең анамен іске асыра. Интернет арқылы дүкен Web - серверіне іске қосылады келісім-шартты сатып алушы есептеледі, тауарлардың кәрзеңкесін қалыптастырады және шоттар ұсынуға сауал дүкенге бағыттайды.
Қол қоюмен цифрлік өз электрондық қол қойылған оған сатып алушы сауалына жауапқа дүкен бағыттайды (ЭЦП) шот, қайсыда көрсетеді: тауар атысы (қызметтің), тауар құны (қызметтің), дүкен код, уақыт және датаны операция іске асырулары. Азаматтық - заңға сүйінген көру нүктелері мынау келісім-шарт жасау шот ұсыныспен келеді.
Шот оған сатып алушы қол қояды және дүкенге кері оның атқарады, акцепт ең анамен іске асыра. Сатып алушымен қол қою кезеңінен тұтқын келісім-шарт ұсынылған шоттар есептеледі. Жүйеде шот, сатып алушымен қол қойылған, чекпен тұрады.
ЭЦПпен екімен қол қойылған (дүкенмен және сатып алушымен) чек авторластыруға арналған банкіге дүкенмен бағыттайды. Банкі қол қойылған өңдеуді өндіреді чека: дүкен жүйесінде бары және сатып алушыны тексереді, сатып алушы ЭЦП және дүкенді тексереді, анықталған жүйелік лимиттарға операция сәйкестігі тексереді, көшірмені сақтайды чека базада тап осылардың банкінің. Тексерулер нәтижесінде рұқсат қалыптасады немесе карточка төлеу жүйеге транзакция авторластыру өткізулері қамайды.
Төлеу өткізуінің қабыл алмау, сатып алушы себеп суреттеуімен қабыл алмауды алады банкі дүкенге тапсырады авторластыруға жауып тастайды. Банкі аралық келісім-шартпен және сатып алушымен сәйкестікте авторластыру рұқсаты жанында, банкі комиссиялары банкі мөлшерге ақы төлеу сомасын үлкейтиді. Түрлер және комиссиялардың мөлшері банкі жұмыс істейтін тарифтарымен анықталады.
Карточка төлеу жүйе орталығына сатып алушы карточкалары немесе процессинговому банкіге - эмитентке жабық банкілік аулар арқылы авторластыруға сауал беріледі, банкімен - эмитентпен уәкіл етілгенге.
Төлеу өткізуінің қабыл алмау, сатып алушы себеп суреттеуімен қабыл алмауды алады авторластыруда қабыл алмау жанында банкі дүкенге тапсырады. Авторластыру дұрыс нәтижесі жанында, алынғанда карточка төлеу жүйеден, қызмет көрсетуіне рұқсат банкі дүкенге тапсырады (тауар демалысы), дүкен қызметті көрсетеді (тауар жібереді). Банкі аралық бар болдармен - көңіл болулармен және дүкенмен сәйкестікте дүкен шотына құрал санап шығуын жүзеге асырады.
Сатып алушы сатып алу үрдісін түгелдей бақыла отырады. Кім, не ретінде әрбір жаққа жетілген келісім деректі растаулары ЭЦП пен қол қойылған чектерді, келісім іске асырулары факті куәланған және заңгерлік күшті иеленушілер қалайды.
Шот бойынша шығару
1. Сатып алушы өз шотының шығарылымын ЭЦП-ға сұраныс жіьері арқылы жасайды.
2. Банк сатыа алушының кодын және оның ЭЦП-сын тексереді.
3. Тексеру дұрыс нәтижелері кезінде өзгертілген мәтінмен криптографическимен жазып алуды банкі ЭЦП пен қол қойылған банкі сатып алушысына бағыттайды.
3. Сатып алушы хабарлауды алады, банкі қол қоюлары және жазып алу кері криптографиялық өзгертуін тексеруді өндіреді.
4. Сатып алушы шығарылымды өз компьютерінде сақтайды.
Дүкендегі сатып алушының төлеу кезіндегі сұраныс.
1. Сатып алушы хабарды сұрайды туралы өткізілгендерді оларға тап осы дүкенде төлемде, CyberPlat жүйесінде өз код көрсетеді.
Алынған код негізінде дүкен тап осы сатып алушы төлемі туралы хабарды пайдалануына береді. /10, 185-196 б./
ЭлИТ төлеу жүйесі
ЭлИТ АКБ жобасымен бірге келеді “Автобанкі ” және компанияның“ АйТи”. ақы төлеу пластикалық карталарымен, Euro | Master Card, Union Card, American Express. жұмыс слиповоймен және технология безслиповойы. Ақшалардың аудармасы бірдің үшеу күнге дейін. Тілек жанында клиент карточка авторластыруы процесінің ар жағында қадағалай алады. Мына клиенттің артынан төлеу операция бірегей нөмірі тиісті көрсету (транзакцияның). бірегей нөмір төлеу жүйеге өңдеуге электрондық төлеу тапсырма клиентімен жіберу кезеңіне әрбір төлеу операцияға арналған жүйемен генерацияланады.
Сатып алушы электрондық дүкенде тапсырысты дайындайды және пластикалық картамен ақы төлеу тәсілі таңдайды.
Жүйе сапар желіктегішіне тапсырыс туралы тап осы дүкен сауда жүйесі тапсырады “ЭлИТ”.
Төлеу жүйе сатып алушы тап осы пластикалық карталары сұрайды.
Өз пластикалық карта реквизиттері сатып алушы ұсынылған түрге енгізеді және төлеу жүйе сапар желіктегішіне олардың тапсырады. 3.0. мыналар жанында протоколы қолданылады. Сапар желіктегіш қажетті құжаттар генерациялайды және жүйе банкісіне авторластыруға сауал атқарады. Табысты авторластыру жанында алынған тап осылардың банкі құралдардың одақтасуын өндіреді (тапсырыс құны көлемінде) сатып алушы карточка шотында. Авторластыру нәтижесі жүйе сапар желіктегішіне беріледі.
Жүйе сапар желіктегіші авторластыру нәтижелері туралы сатып алушыны және дүкенді ескертиді.
Авторластыру дұрыс нәтижесі жанында дүкен сатып алушыға тауар жеткізуін ынталанады.
Табысты жеткізу жанында және тапсырыс қабылдауына құжат кіреді, сатып алушымен тапсырыс алу растайтын (слип, экспрес - жеткізу қызмет карточка, пошталық хабарлау).
Құралдардың санап шығуы карточканың тек қана клиент шоттары менеджерді - сатушы нұсқауымен жүзеге асады кейін тауар нақты жеткізулері клиентке. Жеткізілген тауар алуының клиент қабыл алмауы оқиғасында төлеу жүйеге менеджер - сатушы клиент карточка шотында құралдардың разблокирования операциясын жүзеге асырады.
Сондай схема, бейнеленген Д1, суретінде операция барлық қатысушылары үшін (клиент, сатушы, банкі) минимизация жасау немесе еш қылу тәуекелдер, байлаулылар өткізумен төлемі интернет арқылы рұқсат етеді.
WebMoney Exchange жүйесі
WebMoney бұл - жүйе интернетіндегі есептеуге қолданатын “цифрлік өзіндіктер”. Жүйеде жұмысқа арналған WM Keeper-тер жеткілікті.
Webmoney Exchange жүйесі рұқсат етеді нақтыда интернет, кез келген басқа аударма уақыттардың аумен тауарлардың артынан және қызметтер қауіпсіз бар болғаны төлемдер (жіберуді, алу) ақшалы құралдардың желі каналдарымен жүзеге асырылады.
Бірлігі АҚШ доллары бағытына үйір болған, АҚШ долларларына көңіл болумен конверсиялынатын толық жанында келеді, ресей сомдарға, басқа валютаға, қолданылатынның ауда есеп-қисаптарға арналған.
Эмиссиясы жүзеге асады. Клиенттердің ақшалары Webmoney Exchange жүйелері орнында болады тілшілерді үлгі шоттарында “ностро” IMTB. бекітіледі, не банкі 100% сақтауын америкалықтарды долларларда жүзеге асырады.
Ұйыммен Ресейде қозғалыстары және жүйе техникалық сүйеуімен ВМ-орталық - автономиялық - ұйым шұғылданады.
Барлық жүйеде хабарлаулар кодталған түрде беріледі, алгоритм қолдануымен ұқсас хабар қорғаныштары кілт ұзындығымен көбірек 1024 бит. Әрбір сеанстың артынан бірегейлер - кілттерді қолданылады. Сеанс сондықтан ішінде (транзакция жүзеге асыруы уақыттарының) сатып алушы ешкім, басқа, соманы төлеу тағайындау және оның мүмкіншіліктер анықтамайды. Ешқандай ақшалы операцияларды іске асыруға ешкім істей алмайды, өткен келісімдердің реквизиттерінде құрылады. Әрбір келісімдердің артынан бірегей реквизиттерді қолданылады, және әрекет олардың екінші қайтара - отслеживаетсясы қолдану және сөндіріледі.
Жүйе байланыс жарларына көңіл болумен тұрақты. Жүйеде егер - операция байланыс жары себебімен табысты емес аяқталған болатын, онда жүйе тап осы операцияны еске алынбайды.
Тарифтер
Әрбір транзакция іске асыруының артынан төлеу сомасынан 0.8% мөлшерде тариф өндіріп алынады, бірақ WM кемірек 0.01 бірлік емес.
Үшін барлық операцияның, байлаулылар жүйеден қозғалысымен, операциялардың тап осы түрімен жұмыс істейтін тарифтарымен сәйкестікте қосымша төлеу өндіріп алынады.
Тіркеу
Сатып алушы интернеттен толтыра алынады және бағдарлама жіберілуі жанында сертификация WM Keeper серверімен қосуға болады. Бағдарламасын өз компьютерінде қондырады, есептік жазу жүйеде жасалады.
WM. кезең - алу келесі сатып алушы шотқа америкалық долларлар ауыстыра алады немесе ВМ - орталыққа бұрылу. Мынау ұйым америкалық долларларға ресей сомдардың аудармасын жүзеге асырады, IMTB. шотта депозитке салынған болады ақшалар банкімен алынғанды соң, сертификация сервері арқылы есепте WM. сатып алушыға жөнелтілген болады сатып алушы ақшалардың конверсиялауы туралы сауалды жібере алады.
Алуынан кейін сатып алушы жергілікті тегерішінде аман сақталады (әрине, хабар нөмір туралы, қайсыда әрбір бірлігі орнында болады, хранится жүйеде, сертификация серверінде).
Жүйеде екі үлгі төлемі іске әдеттегі және сауда келісім жақтауымен асырылған.
Қарапайым төлем
Сатып алушы шотқа америкалық долларлар немесе ВМ - орталыққа ресей сомдар аударады, америкалық долларларға олардың өз кезегінде коверсиялайды.Банкі эмитирует цифрлік даярлық және ау арқылы сатып алушыға сертификаттар жөнелтиді.
Сатып алушы тапсырысты қалыптастырады, нөмір сатушыдан алады оның - WebMoney жүйесіне, ақы төлеуді өндіреді. Мыналар жанында оның - көшіреді, ал сатушы әмиянына тауар құны мөлшерінде сома қатарға енеді. Жүйе сертификациялары сервер арқылы әрекеттестік жүзеге асады.
Сатушы тауар жеткізуін жүзеге асырады.
ВМ - орталық арқылы аяғында сатушы немесе ресей ақшалары коверсиялай алады.
Екі фазалы төлем
Тауар үшін физикалық жеткізулер жасау қажет.
Дүкен тауарлардың екі фазалы жеткізудің төлеу және мезгілдер мүмкіндіутерін анықтайды. Кейін ненің төлем екі фазалы тек қана көрсетілген тауар төлеуге болады.
Сатып алушы шотқа америкалық долларлар немесе ВМ - орталыққа ресей сомдар аударады, америкалық долларларға олардың өз кезегінде коверсиялайды.