Экономикалық өсу, оның элементтері және даму кезеңдері. Неоклассикалық және Кейнсиандық үлгілер

 

Қаржылық  тұрақтылықтың негізгі индикаторларының бірі- қаржылық леверидж және қаржылық тәуекел коэффициенті б.т. Қаржылық леверидж мәні алдыңғы жылға қарағанда 0,1 %, ал қаржылық тәуекел мәні 1,2 %-ға кеміді.

 

 

8-кесте. Кәсіпорынның  іскерлік белсенділігін сипаттайтын  көрсеткіштер.

Көрсеткіштер	2007 жыл	2008 жыл	Ауытқу
			+,-	%
1. Активтердіңайналымдылықкоэффициенті	0,06	0,08	0,02	133,3
2. Айналымнан тыс активтердің айналымдылық  коэффициенті	0,365	0,482	-0,117	132,1
3. Ағымдағы активтердің айналымдылық  коэффициенті	0,245	0,350	0,105	142,8
4. Меншікті капиталдың айналымдылық  коэффициенті	-0,0032	-0,0031	-0,0001	-
5. Тауарлы материалдық қорлардың  айналымдылық коэффициенті	7,633	7,674	-0,041	100,3
6. Дебиторлық берешектің айналымдылық  коэффициенті	1,371	1,368	-0,003	99,8
7. Кредиторлық берешектің айналымдылық  коэффициенті	0,461	0,712	-0,251	154,4

 

Келесі көрсеткіштер тобы бізге кәсіпорынның іскерлік белсендігін  анықтауға мүмкіндік береді. Соның  бірі-активтердің айналымдылық коэффициенті.Ол депоның барлық активтерінің айналым  жылдамдығын көрсетеді. Оның мәні 2007 ж.-2008 ж-ға қарағанда, 33,3 %-ға артқан. Сондай-ақ айналымнан тыс активтердің айналымдылық коэффициенті 42,8 %-ға өссе, тауарлы материалдық  қорлардың айналымдылық коэффициенті тек 0,3 %-ға артты. 2008, 2007 жылғы  дебиторлық берешектің айналымдылық коэффициентін  салыстыратын болсақ ол 0,2%-ға кеміді, ал кредиторлық берешектің айналымдылық коэффициенті 54,4 %-ға өсті.Ал кәсіпорын  қызметінің тиімділігі мен оның қаржылық нәтижелілігінің салыстырмалы сипаттамасын бағалайтын рентабельділік көрсеткіштері  теріс мәндерге ие. Бұл кәсіпорынның салыстырмалы табыстылығы 2008 жылы 2007 жылға  қарағанда төмендегенін көрсетеді.

9-кесте. Рентабельділік  көрсеткіштері.

 

Көрсеткіштер	2007жыл	2008жыл	Ауытқу
			+,-	%
1. Активтердің рентабельділігі	-3,95	-4,67	-0.72	-
2. Ағымдағы активтердің рентабельділігі	-16,4	-19,4	-3	-
3. Меншікті капиталдың рентабельділігі	0,348	0,297	-0,051	85,3
4. Негізгі өнд.қорлардың рентабельділігі	-5,197	-6,160	-0,963	-
5. Өнім рентабельдігі	-104,6	106,9	-2,3	-
6. Сату рентабельділігі	-6,7мың есе	-5,5 мың есе	-1169	-
7. Өндіріс рентабельділігі	-3,7есе	-4,3 есе	-0,6 есе	-

 

   Сонымен  «ВЧД-23» АҚ  Семей пайдалану вагон депосы  өз қызметін жоспарлы түрде  орындағанымен, көптеген көрсеткіштері  теріс мәнге ие. Бұған кәсіпорын  шығындарының шамадан тыс асып  кетуі себеп бола алады. Осыған  қарамастан, кәсіпорынның іскерлік  белсенділігі жоғары мәндерге  ие, яғни бұл бізге депо өз  капиталын  тиімді пайдалана  алатындығын  көрсетеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Сонымен «ВЧД-23»  АҚ Семей пайдалану  вагон депосының  ұжымы бүгінгі таңда жылжымалы  құрамның сенімділігін арттырумен қатар, поездар қозғалысының қауіпсіздігін  қамтамасыз ету, вагондарға техникалық қызмет көрсету саласын жақсарту,өндірістік көрсеткіштерді орындауға бағытталған  жоспарлы жұмыс үдесінен шығу жолында  еңбектеніп жатыр. 

Вагон депосының  пайдалану қызметінің негізгі өндірістік көрсеткіштеріне келетін болсақ, олар жүк және жолаушылар вагондарына  техникалық қызмет көрсету, вагондарды жүк тиеуге дайындау, жүк вагондарын жуу және күнделікті ағытып жөндеу т.б. жұмыстармен айқындалады.

Түйіндей  келе кәсіпорынның қызметіне қанағаттанарлықтай баға берер едім. Кәсіпорын қаржылық тұрақтылыққа және орнықтылыққа жету үшін әлі көп жұмыс істеу қажет.Әсіресе  шығындар көлемін азайту керек. Сондай-ақ ЦБО басқармасынан көбірек қаражат  бөліну керек деп ойлаймын.

Қазақстан темір  жолына талаптар жыл өткен сайын  өсіп отыр және оның басты міндеттері Президент Н.Ә.Назарбаевтың “Қазақстан-2030”  стратегиялық бағдарламасында көрініс  тапқан.

              Олар төмендегідей :

• Темір жол қатынасының негізгі бағыттарын қазіргі кезеңнің талабына сай қайта құру;
• Трансазия магистралы бойынша жүк тасуды жетілдіру;
• Шет елдермен байланыс жасауда аса маңызды Достық-Ақтоғай станциялары арасындағы жол қатынасын одан әрі қарай дамыту;
• Жүк тасылатын басты аймақтарда қазіргі кезеңнің талабына сай жүк сақтайтын терминалдарды ұйымдастыру;
• Барлық көлік және коммуникациялық орындардың құрылымдарын қайтадан қарап жетілдіру және т.б.

Қазіргі уақытта  Қазақстан Республикасының әлемдік  сауда ұйымына енуіне байланысты "Қазақстан темір жолы" Ұлттық компаниясы" акционерлік қоғамының "Семей пайдалану вагон депосы" филиалында ISO 9000:2000 стандарттарға сәйкес сапа менеджменті жүйесін енгізу бойынша қарқынды жұмыс жүргізілуде. Бұл өз кезегінде компанияның  клиенттерімен және серіктерімен өзара  қарым-қатынаста сапалы, жаңа деңгейге көтерілуіне жол ашпақ!

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған  әдебиеттер тізімі

 

1. Қазақстан Республикасы Президенті мен Үкіметі Актілерінің жинағы. – 2004ж. №28, 34-40 бет.

№12, 80-81 бет.

                  №8, 27-28 бет.

2. «Қазақстан Темір Жолы»ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамының жарғысы