Қазақстан Республикасындағы Ислам банкингі: мәселелері мен даму болашағы

 

Акционерлік коғамның банктік  реквизиттері:

Алматы қаласының «АҚ  «АТФбанк» филиалы», код 956, МФО 190501956, ИИК 098467992

Акционерлік қоғамның негізгі  қызметтері және бәсекелестері болып табылатын ұйымдар туралы қысқаша мәліметтер:

«Акционерлік қоғамның негізгі қызметі инвестициялық портфельді басқару және қор нарығында брокерлік және диллерлік қызметтер көрсету болып табылады:

1. Брокерлік және диллерлік операциялар:

• Бағалы қағаздарды жеке және жариалап орналастыру;
• Міндеттемелік құнды қағаздарды шығаруды ұйымдастыру;
• Трейдинг (бағалы қағаздар нарығындағы брокерлік қызмет);

2. Активтерді басқару:

• Институционалды инвесторлардың активтерін басқару;
• Корпаративті және жеке тұлғалардың активтерін сенімді басқару;
• Пайлық және акционерлік инвестициялық қорлардың активтерін басқару;

3. Қаржылық косалтинг:

• Қаржылық консультант қызметі;

4. Ақпараттық, аналитикалық;

Акционерлік қоғамның бәсекелестері - Қазақстан Республикасының қор  нарығының барлық брокерлік, диллерлік  және басқарушы компаниялар» [21].

 

 

2.2.  . «FATTAH FINANCE» брокерлік компаниясының қаржылық жағдайы мен Қазақстанда жүргізген операцияларына талдау

 

Қазақстан Республикасы нарығында  қызмет етуін 2007 жылы бастаған «FATTAH FINANCE» АҚ-ның 2008 жылғы қаржылық көрсеткіштері төмендегідей:

 

Кесте 4. «FATTAH FINANCE» АҚ-ның 2008 жылдағы қаржылық көрсеткіштері

Мың тенге

	Өткен кезеңнің аяғы	Есепті кезеңнің аяғы
актив	101857	78714
Міндеттеме	709	664
Капитал, оның ішінде
Жарғылық капитал	36000	36000
Бөлінбеген пайда, оның ішінде	65148	42050
Өткен жылдағы	420 50
Есепті жылдағы	23098	42050
Жиынтық капитал	101148	78050
Міндеттеме+капитал	101857	78714

 

Негізгі қызметтен түскен табыс	1803	3269
Бағалы қағаздарды сатудан түскен табыс	12141	30602
Бағалы қағаздардың құнының  өзгеруінен түскен табыс	16417	20339
Өзге де табыстар
Жиынтық табыс	34480	54210
Администрациялық шығыстар	11382	11610
Өзге де шығыстар		550
Жиынтық шығыс	11382	12160
Провизияға шейінгі табыс	23098	42050
Салық салғанға дейінгі табыс	23098	42050
Салық салғаннан кейінгі табыс	23098	42050
Кезең ішіндегі таза табыс	23098	42050
www.fattahfinance.kz

 

2009  жылы Қазақстан Республикасының  Үкіметі сол жылдың қаңтарында  күшіне енген салық кодексіне  өзгертулер енгізген болатын.  Сәйкесінше, салықтық пайыздық мөлшерлемелер  20% - 2009 ж. бастап  2012 ж. шейін, 17,5% - 2013 ж., 15% - 2014 ж. Осы өзгерістер енген салық кодексіне сәйкес акционерлік қоғам ның салық салынғаннан кейінгі табысы болмайды, сондықтан оны компания есептмеді және бөлінген салық активтері қаржылық есепте көрсетілмеген Бұл акционерлік қоғам басты негізгі табысты листинг категориялары бойынша қор нарғында орналастырылған  бағалы қағаздардың құнының көтерілуінен жән көрсетілген қаржылық қызметтерден алуды жоспарлап отырғандығымен байланысты [23].

Ақшалай қаражаттарының құрамына кіреді:

 

Кесте 5. Ақшалай қаражаттар құрамы

Мың тенге

	31.07.10	31.07.09
Кассадағы ақша қаражаттары	18 657	94
Ағымдағы банк шоттарындағы ақша қаражаттары	18 061	4 284
Барлығы	36 718	4 387
www.fattahfinance.kz

 

Қызметіне сәйкес акционерлік қаоғам клиенттерінің шоттарының номиналды ұстаушысы болып табылады, сондықтан есептік кезеңге ақша қаражаттардың құрамына клиенттердің қаражаттарының 7 112 мың тенге сомасы кіреді.

Қысқа мерзімді дебиторлық берешек

Қысқа мерзімді дебиторлық берешек  құрамына өтеу мерзімі бір жылдан аспайтын міндеттемелер кіреді. Акционерлік қоғамның 31 шілде  2010 жылына дебиторлық берешегі 316 005 мың тенге сомасын құрады

 

Кесте 6. «FATTAH FINANCE» АҚ-ның 2010ж. дебиторлық берешегі

Мың тенге

	31.07.10	31.07.09
Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің дебиторлық берешегі, барлығы	223 000
Соның ішінде:
ЖШС «Мадас»	223 000
www.fattahfinance.kz

 

ЖШС «Мадастың» 223 000 мың тенге сомасындағы дебиторлық берешегі Алматы облысы, Карасай ауданы, «Достық» мал шаруашылығы ассоциациасы адресімен орналасқан 4,80000 га көлемінде жер сатып алумен байланысты пайда болды. Жерді сату – сатып алу келісімшарты негізінде міндеттемені жабу мерзімі 2011 жылдың 01 шілдесінен кешіктірмей.

 

Кесте 7. «FATTAH FINANCE» АҚ-ның үлестік қатысу әдісін есепке алғандағы инвестициялары

Мың тенге

	31.07.10	31.07.09
Капиталға инвестиция, барлығы	35 325
Соның ішінде:
АҚ «АИФРИ «Қазақстан Хадж Қоры»	35 325
www.fattahfinance.kz

 

Жылдың мамыр айында акционерлі қоғам «AMANAHRAYA Capital Group Sdn Bhd» (Малайзия) компаниясымен бірлесіп АҚ «АИФРИ «Қазақстан Хадж Қорының» құрылтайшысы болды. Инвестицияға үлесі орналастырылған қарапайым акциялардың номиналды құны 35 325 мың тенге сомасына 1 тенге көлемінен 50% құрайды

 

Кесте 8. «FATTAH FINANCE» АҚ-ның капиталы

Мың тенге

	31.07.10	31.07.09
Шығарылған акционерлік капитал, барлығы	974 612	322 541
Соның ішінде:
Нурпиисов Зараткызы Манегазович	941  832
Джакитова Лаура Даулетовна	28 560	32 400
	3 840
Жансаитов Ерлан Алтынгазиевич		225 341
Садвавкасов Нурбол Нурталимович		32  400
Сариев Арман Эмильевич		32 400
Басқа да жеке тұлғалар	380
Негізгі құралдарды қайта бағалауға  резерв	70 693
Ағымдағы жылдың бөлінбеген пайдасы	36 033	(87 234)
Былтырғы жылдың бөлінбеген пайдасы	(22 086)	65 148
Барлығы	1 059 252	300 455
www.fattahfinance.kz

 

Ағымдағы жыл кезеңінде Қазақстан  Республикасының Заңнамасының  талаптарына  сәйкес акционерлік қоғам капитал  көлемін өсірді. Есептік кезеңге  капитал 250 000 000 қарапайым акциялардан, солардың арасында орналастырған бағалы қағаздар 213 202 275 дана. Қарапайым акциялар бойынша дивидендттер төленбеді, артықшылығы бар акциялар жоқ.

2010 жылы сомасына 555 216 мың тенге активтер сатып алынды:

• Ғимарат (Алматы облысы, Карасай ауданы, Рахат ауылы, Аскарова көш., үй 21/17, кв. 5) – 47 216 мың тенге.
• Жер 13,7 га. (Алматы облысы, Карасай  ауданы, жер телімі – 13,7 га) – 508 000 мың тенге

Кесте 9. «FATTAH FINANCE» АҚ-ның өтімділік және рентабельділік көрсеткіштері

 

	31.07.10	31.07.09
Леверидж (міндеттеме меншікті капитал)	0,01	0,02
Меншікті капиталдың жеткіліктігі (меншікті капитал активтер)	0,99	0,98
Активтер рентабелділігі (%)	0,03	0,28
Меншікті капитал рентабельділігі (%)	0,03	0,29
www.fattahfinance.kz

 

Ал енді соңғы жылдардың бір жылдық қаржылық көрсеткіштерін талдап көрейік:

 

Кесте 10 . «FATTAH FINANCE» АҚ-ның ақша қаражаттары

 

Мың тенге

	31.12.10	31.12.09
Кассадағы ақшалай қаражаттар	93	4
Банктік шоттағы қаражаттар	84	1 459
Бағалы қағаздардың Орталық  Депозитариінде орналасқан ақша қаражаттары	4 201
	4 378	1 463
www.fattahfinance.kz

 

Қызметіне сәйкес, компания клиент шоттарының номиналды ұстаушысы  болғандықтан, есепті кезеңде ақшақ  ражаттарының құрамына клиенттердің 4 200 мың тенге сомасы кіреді.

Есепті кезеңде компания барлық бағалы қағаздарын әділетті құнмен пайда мен шығындар шегу арқылы сатты. Есепті кезең ағымында бағалы қағазадардың өтуізілуі келесідей көрініс  табады:

Кесте 11. «FATTAH FINANCE» АҚ-ның капиталы 

	Үлесі, %	Жай акциялар саны (дана)	31.12.10	31.12.09
«Алматы қаржы орталығы» АҚ	100,00			36 000
Джакитова Лаура Даулетовна	20,29	32 400 000	32 400
Жансаитов Ерлан Алтынгазиевич	39,14	62 500 000	225 341
Садвавкасов Нурбол Нурталимович	20,29	32 400 000	32 400
Сариев Арман Эмильевич	20,29	32 400 000	32 400
Бөлінбеген пайда/ (шығын) былтырғы жыл			(87 234)	23 098
Бөлінбеген пайда/ (шығын) есепті жыл			65 148	42 050
Жиынтық капитал		159 700 000	300 455	101 148
www.fattahfinance.kz

 

Есепті кезеңде компания капиталын өсірді. 2009 жылдың шілдесіндегі жай акцияларды сату – сатып алу  келісімшарттары бойынша компания қатысушыларының құрамында өзгерістер туындады, сәйкесінше «Алматы қаржы  орталығы» АҚ шығып кетті

 

Кесте 12 . Негізгі қызметтен  түскен сыйақылар бойынша табыстар

Мың тенге

	31.12.10	31.12.09
Иемденген бағалы қағаздардан сыйақылар  алу бойынша табыстар	2 373
Иемденген бағалы қағаздар дисконтының  амортизациясы бойынша табыстар	1712
Брокерлік және диллерлік қызметі  үшін комиссиондық табыстар	1045	1802
Бағалы қағаздар нарығына өзге маманданған  қатысушылардың қызметінен комиссиондық табыстар	2
Биржалық жиындардан табыстар	4	1
Өзгелер	606
Барлығы	5 743	1803
www.fattahfinance.kz