Инвестициялық процестің

A.   Тәуекелдіктің негізгі факторы

B.      Долбарлы сипаттама және өзгертулер ауқымы

C.       Тәуекелдіктерді азайту және басқару бойынша болжамды іс-шаралар

X.                  ӘЛЕУМЕТТІК АСПЕКТ

       Аймақтағы әлеуметтік-мәдени және демографиялық жағдайларды сипаттау

       Жобаның халықтың жұмыспен қамтылуына, біліктілігін көтеруіне, біліміне және т.б. тигізетін ықпалы

XI.                ҚОРШАҒАН ОРТАҒА ТИГІЗЕТІН ЫҚПАЛЫ

А. Жобаның қоршаған орта жағдайына тигізетін ықпалы және зиянды нәтижені азайту бойынша жүргізілетін іс-шаралар жоспары:

       қоршаған ортаға қолайсыз ықпалдың барлық болжалды салдарларын анықтау және қысқаша мазмұндау;

       әрбір іс-шараның жағымсыз әсерін көрсете отырып, техникалық аспектілерін сипаттау;

       жоба аясында табиғатты қорғау бойынша іс-шараларды іске асыру кестесі;

       жобаның жалппы құнына қаржыландыру көздерінің жоба сметасы мен тізбесі, теріс ықпалды шектеу бойынша іс-шараларды іске асыруға байланысты бірінші жұмсалымдармен қатар, ағымдағы шығыстарды енгізу;

В. Жобаның халықаралық стандарттарға және қоршаған ортаға ықпалы бойынша нормативтерге сәйкестігі.

XII.              ҚОСЫМШАЛАР

Қосымшаларға бизнес-жоспарда мәліметтерді растай алатын немесе толық түсіндіре алатын  құжаттар енгізіледі. Мұндай құжаттарға келесілер жатады:

       кәсіпорын немесе жоба жетекшісінің құзіреті мен жұмыс тәжірибесін растайтын өмірбаяны;

       маркетингілік зерттеулердің нәтижелері;

       аудиторлардың қортындылары;

       өнім үлгілерінің суреттері немесе видео ролигі;

       өнімнің жан-жақты техникалық сипаттамасы;

       кәсіпорынның жобасы;

       өнім жеткізушілерімен және тұтынушыларымен өзара шарттар немесе кепілдік хат;

       жалгерлік, жалдау шарттары, лицензиялық келісімдер;

       экология және қауіпсіздік мәселелері бойынша мемлекеттік қадағалау қызметтерінің қортындылары;

       кәсіпорынның қызметі жөнінде газеттер мен журналдардан алынған мақалалар;

ПАЙДА ТУРАЛЫ ЕСЕП БОЛЖАМЫ, мың теҢге

пайдалылық коэффициенті

ақша қозғалысының болжамы, мың теңге

NPV

IRR

Дисконттау мөлшерлемесі

6. Қазақстандық кәсіпорындардың маркетингтік стратегиясы.

ІІІ Маркетинг стратегиясы – бұл кәсіпорынның стратегиялық басқарудың құрамды бөлігі.

  Стратегия мақсаты: ұзақ мерзімді бәсекелестік артықшылықтарға жету, олар компанияның жоғары үнемділігін қамтамасыздандырады.

  Маркетинг теориясында маркетингтің түрлі стратегиялары қарастырылады, оларды таңдау үшін матрицалар мен бәсекеге қабілетті индикаторлары қолданылған талдаулар әдістері құрастырылған.

  Олардың қарапайымы:

1) Тауар-нарық мүмкіндіктер матрицасы – амер.ғалымы И.Ансофф ұсынған. Бұл матрица өркендеу мүмкіндігін анықтау үшін керемет құрал болып табылады. Ол дамудың 4 жолын көрсетеді:нарыққа ену, нарықтың дамуы, өнім дайындау, диверсификация.

  Ескі нарық                               Жаңа нарық

  Ескі тауар                                   Нарыққа ену                        Нарық дамуы

  Жаңа тауар                                 Өнім дайындау                   Диверсификация

Стратегия таңдауы қаныққан нарықтың деңгейімен компания мүмкіндігіне байланысты.

Нарыққа ену стратегиясы – тауарларды жылжыту және бәсекеге қабілетті бағалар арқылы нарықтағы өткізуді кеңейту мақсатымен пайдаланылады.

Нарықтың даму стратегиясы – фирманың бар тауарларын жаңа нарықта өткізілуін көбейтуге тырысқанында негізделеді немесе тұтынушыларды өнімді жаңалай қолдануға түрткілеу. Демографиялық факторлар, интернационализация нәтижесінде жаңа географиялық нарықтар пайда болады.

  Өнім дайындау стратегиясы – қазіргі нарық үшін фирманың жаңа немесе модифицияландырылған тауарларды сатылуын ұлғайтуға тырысуына негізделеді.

  Диверсификация стратегиясы – фирманың жаңа нарықтарға жаңа тауарлармен шығуын ұйғарады. Бұл тауарлар фирма үшін жаңа болуы мүмкін. Диверсификация стратегиясы кезінде фирма қызметтің өткен саладан жаңасына өтеді. Мыс: Daimler-Benz аналық компаниясы аэроәлемдік саланы сатып алып, ең ірі болып айналды.

2) Өсу матрицасы, нарық үлесі 60 ж.ж.-ң соңында «Бостан консалтинг групп» американдық фирмасымен құрылған. Бұл модель ЖЦП концепциясына негізделеді және бағалау мен қаржыландыру үшін бағаланады. Бұл матрица компанияның әрбір АШБ (а/ш бөлімшесінің) классификациялау мүмкіндігін береді, оның үлесі бойынша, нарықта. Матрицаны пайдалану үшін тік өсте берілген кәсіпорынның өсу темпін көрсету қажет.

  Анықтауға болады:

А) Бәсекелестерге қарағанда кәсіпорындардың қайсысы жетекші рөлін атқарады.

Б) Олардың нарықтар динамикасын анықтау: дамиды ма, әлде қысқарады ма.

                                                    Нарықтың қатынасты үлесі

                                                             Жоғары                                              Төмен

Сатылымның жоғары деңгейі           «Жұлдыздар»                           «Қиын» балалар»

Сатылымның төмен деңгейі              «Сауылатын сиырлар»             «Иттер»

«Жұлдыздар» - тезөспелі нарықтық үлкен үлесі бар қызмет бағыты, олар негізінен тез өсуді бір қалпында ұстауы үшін үлкен инвестициялауды қажет етеді (бағаны төмендеті үшін, жарнаманың кең көлемі, өнімді өзгерту). Уақыт өте келе даму баяулайды. Сондықтан «жұлдыздар» «сауылатын сиырларға» ауысады.

«Сауылатын сиырлар» - нарықтағы үлкен үлестерді жаулап алған фирма. Олар баяу өсумен, бірақ нарықтағы үлкен үлесімен мінезделеді. «Сауылатын сиырлар» үлкен пайда әкеледі. Бұл ақша басқа өндірістік кәсіпорындар дамуын қолдайды. Кәсіпорынның маркетингтік стратегиясы «еске салатын жарнамаға» бағдарланады, бағалық шегерімі, өткізуді ынталандыру.

«Қиын балалар» - бұл тез өспелі салалардағы үлкен емес нарықтық үлесі бар фирма. Нарықта жетекші орынды бәсекелестердің тауарлары алады. Нарықтағы үлесті қолдау және көбейту үшін қаражат қажет (тауарды өтілімі, өткізудің жаңа арналары, мінездемені ұлғайту). Стратегияны таңдау, берілген кәсіпорын бәсекелестік көрсете алатындығына байланысты.

«Иттер» - бұл нарықта аз үлесті және тауарлар баяу дамымалы фирма, олар өз-өздерін қолдай алатын табыс әкеле алады, бірақ табыс көзі бола алуына сөз бермейді. Мұндай фирма арнаулы нарыққа шығып, бөлімшелердің минимумға дейін ликвидациялап табыс тауып, нарықтан шыға алады.

3) Портердің стратегиялық моделі (Майкл Портер, 1980). Пайданың орташадан жоғары алу үшін фирма бәсекелестерге қатынасты мықты позицияны ұстану керек. Өздерінің бәсекелестерін анықтау үшін келесі 3 стратегияның біреуін ұстану қажет:

А) Артықшылық стратегиясы – фирманы үлкен нарыққа және кем көлемді өндіріске шығындар бойынша бағдарлайды.

Б) Дифференсация стратегиясы. Фирманың өнімі бәсекелестердің өнімінен айырмашылығы болуы керек (дизайн, үміттілік, қарапайымдылық және т.б.). Нәтижесінде баға тұтынушылар үшін маңызды рөл атқармайды.

В) Концентрация стратегися. Фирма төмен баға мен қарапайым кәсіпорын арқылы арнайы нарық сегментін бөледі. Ол шығындарды қысқартып, нарыққа арнайы тұтынушылар үшін тауарлар ұсына алады, бұнымен фирмаға қызмет көрсеткенде жоғары деңгейін құрады. Сондықтан әрбір фирма өзінің өнімінің дамуы үшін қолайлы стратегияны таңдауы қажет.   

Инвестициялық жоба

Инвестициялық жоба - халықаралық тәжірибеде кәсіпорынның даму жоспары бизнес-жоспар ретінде көрсетіледі, ол негізінен кәсіпорынның даму жоспарының құрамдастырылған сипаты болып табылады. Егер жоба инвестицияны тартумен байланысты болса, онда ол «инвестициялық жоба» деп аталады. Әдетте кәсіпорынның кез келген жобасы, қалай болса да, инвестицияның тартуымен байланысты болады. Жалпы түсінігі бойынша жоба – бұл белгілі бір мақсатқа жетелейтін кәсіпорынның іскерлігін өзгерту жайлы арнайы ұсыныс.[1]