АО Қант туралы қазақша

7 Қант өндірісінің негізгі кездесетін ақаулар түрі

Қант өндірісінің технологиялық процесінде болуы мүмкін барлық ақаулар келесі тәртіпте  болады. Шикізат (қызылша) бойынша:

-қызылша асқын ластануы мен механикалық зақымдану;

-аурулармен зақымданған, кеміргіштер зиян келтірген, үсіген және шіріген қызылша;

-пісіп жетіле қоймаған қызылша;

-сақтаудағы қызылшаның аурулары.

Қызылшаны жуғанда:

-қызылшаны жуу өнімділігінің жеткіліксіздігі;

-жөндеп жуылмаған қызылша.

Қызылшаны жуудан турауға жіберу кезінде:

-құрылғылар мен қызылша элеваторлар жұмыстарының жөндеуге жарамсыздығы.

Жоңқа мен аралас шырынды алу кезінде:

-қызылша турау өнімділігінің төмендігі;

-жоңқаның сапасыздығы;

-араласу аппараттар өнімділігінің жеткіліксіздігі;

-араласу сатысында қантты көптеп жоғалту;

-аралас шырының төменгі сапасы;

-араласу аппараты жұмыстарының жөндеуге жарамсыздығы.

Шырынды тазалау:

1) Ақаулану алдында:

-ақаулану алды ұзақтығының жойылуы;

-ақаулану алды процесінде сілтіліктің өзгеруі;

-ақаулану алды шырынындағы әктің нормаланбаған құрамы;

-шырынның қатты көбіктенуі;

-шырынның микроағзалармен зақымдануы;

-тік ақаулағыш алдын құммен бітеу.

2)  Ақаулану:

-ақаулану мерзімінің қысқалығы;

-әк сүтінің жеткіліксіз мөлшері;

-ақаулы шырынның құрамындағы әк тұрақсыздығы.

3)  І-сатурация

-сатурацияның төменгі жылдамдығы;

-сатураторда шырынның қатты көбіктенуі;

-қайта немесе жеткіліксіз сатурлау;

-фильтрлеу коэффициентінің жоғарылығы;

-шырынның нашар седиментациялық қасиеттері мен қайтарылған шырынның үлкен көлемі.

4)  І сатурациялаудағы шырынның ақшылдануы:

-фильтр-престерінде нашар сүзілуі мен шырынның кеміп қалуы;

-көмескі фильтрленген шырын;

-сүзуші тұнбасының нашар қантсыздандыруы;

-сүзуші  маталардың (салфеткалардың) қызмет етуінің қысқа мерзімі;

-қоютылған суспензмя тығыздығының  аз не көптігі;

-тұндыру кезінде шырын сапасының нашарлануы;

-қоюлатылғыш-фильтрлерді орнату мен вакуум-фильтрлерінде бояу сүзгіштік;

-вакуум-фильтрі барабанындағы тұнбаның жұқа немесе үлкен қалыңдығы;

-тұнбада қанттың үлкен жоғалтулары;

-вакуум-фильтрінен шыққан көмескі шырын;

5) ІІ сатурация:

-баяу сатурация;

-шырынды жеткіліксіз немесе қайта сатурлау;

-І сатурациядан ІІ-сатурацияға түскен шырынның жоғары көмескілігі.

6)  Шырынды қайнату мен сульфаттандыру:

-ІІ сатурация шырынында бикарбинаттардың жоғары көлемі;

-қайнатқыштан соң шырын сапасының төмендеуі;

-сульфидтауда сілтіліктің айтарлықтай төмендеуі.

7)  ІІ сатурация шырынын қайнатқышқа дейін және қайнатқыштан соң сүзу:

-баяу сүзу мен қондырғы өнімділігінің жеткіліксіздігі;

-салфеткаларды қатайту мен саңылауларды тығындау;

-сүзуші матаның созылуы мен отыруы.

8) ІІІ сатурация шырынының сапасы:

-тазалау нәтижесінің төмендігі;

-сілтіліктің асқын төмендеуі;

-шырын құрамындағы кальций тұзының жоғарлығы;

-ІІ сатурацияда шырынның асқын түстілігі.

Шырынды қыздыру және булау кезінде:

-қыздырғыштардың төмен өнімділігі;

-жылу беру коэффициентінің төменгі мәні мен қыздырғыштың коэффициент мәнінің төмендігі;

-булау кезінде қанттың көптеп жоғалтулары;

-шырындарды булау мен қыздыруда бу шырындарының көптігі.

Унифельдерді суалдыру мен өңдеу:

-сироп пен ісінудің аздығы мен көптігі;

-жайлап суалдыру мен “өсі”(еңбекті) пісіру;

-кристалл тетіктерінің қиын бұралуы;

-утфелдің көбіктенуі;

-электроэнергияны сөндіру.

Центрге тепкіш утфельдер:

-утфельдің нашар центрге тепкіштігі;

-центрге тепкіш барабанынан қантты түсірунің нашарлығы;

-центрге тепкіш вибрациясы мен ондағы жоғалтулар.

Қанттың шақпақталуы:

1) Афинад утфелінің дайындалуы:

-тасымалдау кезінде шикі қанттың жоғалтулары мен нашарлауы;

-шикі қантының сапасы мен санының дұрыс емес анықталуы;

-шикі қантын сақтау қоймасының техникалық жағдайының төмендігі;

-сақтау кезінде шикі қантының химиялық құрамының бұзылуы;

-сақтау кезінде шикі қантының  қатаюы немесе  ылғандануы;

- шикі қантыңдағы үйіскендер мен  кесектер;

- әртүрлі сападағы   шикілерді араластыру;

- аффинадтаушы ерітіндінің төменгі сапасы және т.б

ҚОРЫТЫНДЫ

Қант  өнеркәсібі - тамақ  өнеркәсібінің қант қызылшасы мен  қант  құрағынан  құмшекер  және  одан  шақпақ  қант өндіретін саласы.

Қант зауыттарының  өндірістік қуаттылықты  қолданыуын жақсарту, қантың өндіріс  тиімділігін  өсірудің маңызы болып табылатынын  көреміз. Қант зауытының өндірістік қуаттылығын  қолдануды жақсарту  жолдарының  бірі болып,  олардың  бүкіл өндіріс  мезетіндегі  біркелкі де  ырғақты  жұмысы  болып табылады .Сондықтан технологиялық процесте ақаулар мен  ауытқуларды  анықтап, жұмыста құрылғылардың жөндеуге  жарамсыздығы мен  оларды  жедел  жоя  білу өте  маңызды.

Бірінші  бөлімде  қанттың   сипаттамасы  және  шығарылған өнім түрлері, қант өндірісінің  технологиялық процесінде  болуы мүмкін  барлық ақаулар  тізімі  көрсетілді. Екінші  бөлімінде

Үшінші кәсіпорын сапасын  басқару  бойынша  әдістемелік құжаттарды өңдеу  бөлімінде сапа  менеджменті жүйесінің құжаттама құрылымы берілді.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Никитин Н Л   «Управление качеством на базе стандартов ИСО 9000 - 2000» - СПб Питер,  2002 г.

2. М.Катанов.  ИСО - 9000 Практич. пособие по разработке и внедрению Руководства по качеству. Перевод с англ. и переработке автора.- М:. Редакционно информ. агентство «Стандарты и качество». 1999г.

3. ГОСТ 2.116-84 «Карта технического уровня и качество продукции»

4. Гудгарц Р.Д «Документирование управленческой деятельности»: Курс лекции –М.: ИНФРА.-М. 2001

5. Управление  качеством  продукции: Справочник -М:   Издательство  стандартов. 1985г.

6. Огвоздин В.Ю. Управление качеством: -М.:Издательство «Дело и сервис», 2002г. 160 с.

7. Новицкий Н.И. и др. Управление качеством продукции: -М: ООО «Новое здание». 2002. 367с.

8. Басовский Л.Е., Протасьев В.Б. Управление качеством: Учебник. - М.: ИНФРА-М. 2002г.-212с.

9. Технология пищевых производств, Учебное пособие/ под ред.Л.П.Ковальской. -М: Колос, 1997.

10. Технологические отклонения в сахарном производстве: Причины, предупреждения. Перевод с чешского и ред. И.Ф. Бугаенко.-М.: Агропромиздат, 1986.

11. Өндірісте қолданыстағы МемСТ, ТШ және т.б. нормативтік құжаттар. Ермолаев. В.А Охрана труда в легкий промышленности 1970г

12. СанПиН 42-123-4940—88 «Микробиологические нормативы и методы анализа продуктов детского, лечебного и диетического питания и их компонентов»

13. Артемова Е.Н., Иванникова Т.В. Теоретические основы технологии продуктов питания: Учеб. пособие. - М.: МО РФ, 2002. – 119с

14. Бугаенко И.Ф. Переработка тростникового сахара-сырца. – М.: Телер, 1997. – С.31.

15 Голыбин В.А., Черняева Л.А., Исаевская А.К. Микробиологическая загрязненность сахара-сырца // Сахар. – 2001. – №3. – С.12

16. Дмитриченко М.И., Пилипенко Т.В. Товароведение и экспертиза пищевых жиров, молока и молочных продуктов: Учеб. пособие. – СПб.: Питер, 2004. – 352с

17. Руководство ИСО/МЭК 2. – М., 2005. – П.13.1

18. Чечеткина Н.М., Путилина Т.И. Экспертиза товаров. - М.: ПРИОР, 2002. – 272с.

19. Экспертиза качества и обнаружение фальсификации продовольственных товаров: Учеб. пособие. М.И. Дмитриченко. – СПб.: Питер, 2003.

29