Қосылған құн салығы бойынша салықтық міндеттемелер есебінің теориялық негіздері

    - қосылған құн салығы мен салынатын айналысынан акциз, кеден төлемдер мен амортизациялық аударымдар сомасын алып тастау қажет;

    - бюджеттен қосылған құн салығының сомаларын есепке алуын немесе қайтарылуын инфляцияға түзетумен жүзеге асыру керек.

    Кәсіпкерлік белсенділікті ынталандырудың тиімді тәсілдердің жоқтығы жағдайында, менің пікірімше, мемлекеттік қолдауы  арқылы нақты салық жеңілдіктерін  ұсынуды  жүзеге асыру керек. Егер мемлекет приоритеті ретінде экономиканың осы секторының дамуын таныса, онда әсіресе өндірістік сферадағы кәсіпорындар үшін жағымды жағдайларын жасау  қажет. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, дамыған нарық экономика жағдайында да салық салуда 100 пайызын тепе-теңдігіне қол жеткізу мүмкін емес. Кез-келген мемлекет өз экономикалық саясатын жүзеге асыруда салықтық реттеудің құралдарының үлкен спектрін пайдаланады.

    Салықтарды  шаруашылық қызметті реттеу құралы ретінде  пайдалану мүмкіншілігі олардың  табиғаты, ішкі мағынасы мен функцияларынан туындайды. Осы мүмкіншілігінің  жүзеге асырылуы салықтың механизм арқылы орындалады.

    Қаражаттардағы  үнемі қажеттілігі бар болғандықтан, мемлекет салықтың құралы арқылы қаржы  қаражаттарының максималды мүмкін көлемін  жүзеге асыруға тырысады.

    Сонда заң шығарушылар мемлекеттік  қорларға сенімді түсімдер тұрғысынан салықтың механизмін оңайтылады. Мемлекет осы жағдайда төлеушіге қатысты: әділсіздік жасау мүмкін оның ұдайы  өндірісі үшін керекті ресурстар  бөлігін алып, табыс пен мүліктің шынайы иесінен салық ауыртпашылығын оның өнім, қызметті сатып алушыға  аудару, 2 еселенген салық салуды жібермеу және т.б.

    Салықтың  ауырлығын қатаң тәртіпке салу салықтың түсімдердің арттыруына әр уақытта  әкелмейді. Салықтың ауырлығын көбейтіп, мемлекет ұтылу мүмкін, себебі табысты  алудан қызығушылықтың төмендеуінен нарықтың субъектілердің белгілі-бір саны көлеңкелі  экономика жағына қарай ауысады  немесе мүдделі өз қызметін тоқтатады.