Шпаргалка по "Истории Беларуси"

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ВОПРОС№61:Развитие образования и науки Б в  послевоенное время.

   Пасля   смерцi  I.В.Сталiна  5 сакавiка 1953г. краiна  стала  вызваляцца ад

iдалапаклонства  i страху.   Важнай прадумовай развіцця культуры з’яўляецца неабходны адукацыйны ўзровень насельніцтва. У пасляваенны перыяд адбылося аднаўленне і далейшае развіццё сістэмы адукацыіУ 70-я гады была ўведзена ўсеагульная сярэдняя адукацыя моладзі.Паспяхова развівалася вышэйшая адукацыя.У 1959 г. было створана Міністэрства вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі БССР.За пасляваенныя гады колькасць сярэдніх спецыяльных навучальных устаноў значна павялічылася.Высокімі тэмпамі развівалася сетка культурных устаноў – бібліятэк, клубаў, музеяў, тэатраў і кінатэатраў.Паспяхова развівалася навука. Цэнтрам навуковай працы ў рэспубліцы становіцца Акадэмія навук БССР.Быў створаны Інстытут фізікі і матэматыкі, у якім пачалі развівацца новыя навуковыя напрамкі. Арганізаваны ў 1957 г. Інстытут машыназнаўства і аўтаматызацыі перайменаваны пазней.Вучоныя ВНУ прымалі ўдзел у распрацоўцы актуальных тэарэтычных і прыкладных праблем.Беларускія вучоныя праводзілі таксама даследаванні ў галіне біялогіі, хіміі, генетыкі і інш.Дасягненні сусветнага ўзроўню навука Беларусі мае ў матэматыцы, оптыцы і спектраскапіі.

   З 1959г.  уводзiцца абавязковая 8-гадовая  адукацыя.Ствараюцца сярэднiя шко-

лы з вытворчым  навучаннем, адкрываюцца школы-iнтэрнаты для дзяцей сiрот. Пра-

цавалi  школы рабочай i сельскай  моладзi. Сярэднюю адукацыю з 1956 да 1965г.

атрымалi 600 тыс. чалавек.Перабудова iшла i у ПТВ. У  пачатку  60-х гадоу з'я-

вiлiся гарадскiя i сельскiя ПТВ. Пашыралася i удасканальвалася  база ВНУ, дзе

вялiкую ролю адыгрывау БДУ,у якiм вучылiся 10 тыс. студэнтау.Але галоуным не-

дастаткам  у  дзейнасцi  народнай адукацыi  была непрыкрытая  русiфiкацыя усiх

звенняу школы, тэхнiкума, ВНУ.

   У 50-60-ыя  гады  ажывiлася дзейнасць   беларускай навукi. Б.Сцяпанау зрабiу

важныя адкрыццi у вобласцi люмiнiсцэнцыi. М.Паулючэнка даследвау механiзм хi-

мiчных рэакцый. Вывучэннем прыродных рэсурсау рэспублiкi займалiся К.Лукашоу,

Т.Багамолау, А.Махнач i iнш.

   У 50-ыя  гады выйшла "Гiсторыя Беларускай  ССР", "Гiсторыя Полацка", "Гiсто-

рыя Мiнска" i iншыя працы.

   Ужо гэты  невялiкi пералiк гаворыць аб  тым, што "адлiга" станоуча  сказалася

на развiццi народнай адукацыi i навукi.Але ужо у 60-ыя гады пачынаецца працэс

дэбеларусiзацыi культуры.Ва умовах унiтарнай савецкай дзяржавы навука i куль-

тура  БССР фармiравалiся  як частка агульнадзяржаунай навукi i культуры. Най-

больш  адчувальным  вынiкам  гэтага для  беларускай культуры было амаль поунае

выцясненне беларускай мовы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ВОПРОС№62:Развитие бел искусства в послевоенное время.

Духоўны стан грамадства ў значнай ступені знаходзіць адлюстраванне ў літаратуры.Прыкладна  з 1953 г. у беларускай літаратуры, як і ва ўсесаюзнай, намеціліся новыя  тэндэнцыі, звязаныя з актывізацыяй грамадскага жыцця.Вельмі плённымі для беларускай драматургіі былі канец 60-х – 70-я гады, калі быў створаны шэраг п’ес, якім было суджана стаць літаратурнай класікай.Велізарную ролю ў культурным жыцці рэспублікі іграў Вялікі тэатр оперы і балету.У музычнай культуры ў пасляваенныя гады інтэнсіўна развіваюцца жанры сімфоніі і інструментальнай музчыкі.Развівалася выяўленчае мастацтва. У першыя пасляваенныя гады мастакі знаходзіліся пад яркім уражаннем гераічных падзей Вялікай Айчыннай вайны і партызанскага руху.У манументальным мастацтве важнейшай тэмай сталі бяспрыкладны гераізм і ўздым народнага духу ў гады Вялікай Айчыннай вайны.Беларуская культура мінулых дзесяцігоддзяў духоўная, глыбокая і таму атрымала прызнанне за межамі рэспублікі.

Асаблiвае месца  у вызначэннi новага напрамку куль-

турнага жыцця у БССР у 50-60-ыя гады належала лiтаратуры. Павялiчваецца пiсь-

меннiцкая арганiзацыя. Да 1966г. на Беларусi было 242 пiсьменнiкi i паэты.Бы-

ла  рэабiлiтавана  i вернута  чытачу творчасць Ц.Гартнаа, М.Чарота, А.Дудара,

П.Галавача i iнш. Да гэтага часу адносiцца росквiт дзейнасцi П.Броукi, М.Тан-

ка,А.Куляшова,В.Быкава, Я.Брыля i iнш.Многiя творы беларускiх  аутарау ("Апош-

няя сустрэча" Я.Брыля,"Нявестка" А.Кулакоускага) баранiлi высокае званне  ча-

лавека.У 60-ыя гады з'яуляюцца такiя значныя творы,як "Людзi на балоце" I.Ме-

лежа,"Сасна  пры дарозе" I.Навуменкi,"Засценак Малiнаука" А.Чарнашэвiча i iнш.

Асаблiвай падзеяй  гэтага часу стау раман У.Караткевiча "Каласы пад сярпом тва-

iм".Гэтыя творы  рэальна характэрызуюць рэвалюцыйныя  падзеi на Беларусi,паказ-

ваюць жыццё  беларускай вёскi,гiстарычнае мiнулае  беларускага народа. Значных

поспехау лiтаратура дасягнула у асвятленнi падзей Вялiкай  Айчыннай вайны.Мно-

га зрабiу,каб  сказаць прауду пра вайну,В.Быкау  у творах "Жураулiны крык","Сот-

нiкау","Здрада","Пастка".Новае асэнсаванне вайны знайшло месца у творах I.На-

вуменкi, I.Чыгрынава i iнш.Ва усiх творах пра вайну звычайны чалавек стау ге-

роем у вайне,змагауся з ворагам за Радзiму i за сваё жыццё. I гэта паказваюць

творы I.Навуменкi "Сасна пры дарозе",I.Пташнiкава "Тартак", А.Адамовiча "Сыны

iдуць у бой".

   У перыяд 50-60 гадоу якасна абноулена загаварылi  беларускiя паэты: П.Броу-

ка, М.Танк, А.Звонак, А.Лойка, Г.Бураукiн i iнш.

   З'явiлiся  глыбокiя па зместу творы у  драматургii. Сярод iх "Брама  неумiру-

часцi" К.Крапiвы, "Лявонiха на арбiце" А.Макаёнка i iнш.

   Такiм  чынам, беларуская  лiтаратура  зрабiла рашучы крк на шляху  вызвалення

ад унiтарызму.

   У рэпертуатры  тэатрау  з'яуляюцца творы   сучаснай тэматыкi: "Калючая ружа"

Ю.Семенякi,опера  А.Туранкова "Яснае свiтанне",К.Малчанава "Брэсцкая крэпасць"

i iнш.Вялiкую  увагу удзялялi ваеннай тэматыцы.На  сцэне iшлi спектаклi па п'е-

сах К.Крапiвы "Людзi i д'яблы", 10 год не зыходзiу з афiш Рускага  тэатра iмя

А.М.Горкага спектакль "Галоуная стаука" па п'есе К.Губарэвiча, у якiм паказа-

ны шлях у  рэвалюцыю салдат I сусветнай вайны.На сцэне беларускiх тэатрау iшлi

спектаклi па п'есах А.Астроускага, А.Чэхава, У.Шэкспiра.У 1956г. быу  адкрыты

Беларускi тэатр  юнага гледача.

   Новым   зместам папоунiлiся  харавы i iнструментальны  канцэрт. Кампазiтарау

прываблiваюць  тэматыка iдэйнага  i сацыяльнага  гучання. Былi  напiсаны такiя

творы як "Памяць сэрца" I.Лучанка, "Абелiск" Д.Смольскага, кантата  А.Багаты-

рова "Беларускiя  песнi" i iнш.Эстэтычнаму выхаванню  народа служылi Джяржауная

харавая  капэла БССР, Дзяржауны народны хор, Ансамбль песнi i пляскi, у 60-ыя

гады да iх  далучыуся ансамбль "Песняры".

   Выяуленчае мастацтва праходзiць цяжкi шлях развiцця. Дамiнуючай з'яуляецца

тэматычная карцiна. Вызначаюцца "У полi" М.Савiцкага, "Маё Палессе"  Вашчанкi

i iнш. Вядомы  мастак М.Савiцкi напiсау цыкл карцiн  "Лiчбы на сэрцы",прысвеча-

ных вайне.

   Развiваецца манументальнае мастацтва. Дасягненнем беларускай культуры былi

работы З.Азгура, А.Глебава, В.Цыгаля, А.Селiханава i iнш.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ВОПРОС№63: Обострение внутренних противоречий в СССР, усиление кризиса, политика перестройки.

   Супярэчнасць  жыцця у сярэдзiне 80-ых гадоу  асаблiва востра праявiлася у

эканомiцы.Адзiная сiстэма уласнасцi,цэнтралiзаванае кiраунiцтва,улада партна-

менклатуры  прывялi да поунага адмаулення уласцiвых эканомiцы законау яе раз-

вiцця.

Палітыка перабудовы, яе сутнасць і вынікі. У сярэдзіне 80-х гг. Савецкі Саюз апынуўся ў складаным становішчы. Запавольваліся тэмпы сацыяльна-эканамічнага развіцця, не заўсёды дасягненні навукі і тэхнікі ўкараняліся ў вытворчасць, нізкай была якасць многіх відаў прадукцыі, не хапала высака-якасных тавараў на рынку, па некаторых паказчыках прыпы-ніўся рост жыццёвага ўзроўню народа. Патрабавалася рэфар-маванне палітыка-эканамічнай сістэмы, якая ў аснове сваёй сфарміравалася ў СССР у 20-30-я гг.

У другой палове 80-х гг. быў удакладнены палітычны курс і вызначана палітыка перабудовы, абнаўлення ўсіх сфер жыцця савецкага грамадства. Ініцыятарам гэтай па-літыкі з'яўляўся генеральны сакратар ЦК КПСС М. С. Гарбачоў.

У ходзе ажыццяўлення палітыкі перабудовы значна пашы-рылася самастойнасць прадпрыемстваў і аб'яднанняў у выніку іх пераходу на поўны гаспадарчы разлік і самафінансаванне. Павысілася роля працоўных калектываў. Развівалася самакіра-ванне. Укараняліся прагрэсіўныя формы арганізацыі працы -арэндныя калектывы, гаспадарчыя разліковыя брыгады. Дэмакратычнай станавілася выбарчая сістэма, развівалі-ся галоснасць і плюралізм думкі, фарміравалася шматпартый-ная сістэма. Болын магчымасцей стала для ажыццяўлення дэмакратычных правоў і свабод грамадзян, для творчай дзей-насці.

Аднак жыццё  паказала, што ў КПСС - КПБ адсутнічала канкрэтная, навукова абгрунтаваная праграма абнаўлення са-вецкага грамадства. Не былі дакладна вызначаны канчатковыя вынікі, на дасягненне якіх накіроўваліся намаганні партыі і народа. У грамадстве з'явіліся капіталістычныя тэндэнцыі, узбагачэнне любымі сродкамі, некампетэнтнасць і безадказ-насць. Гублялася кіраўніцтва краінай. Бачачы гэтыя негатыў-ныя з'явы, частка народа стала абвінавачваць КПСС-КПБ, усіх тых, па чыёй ініцыятыве пачалася перабудова. Сацыялістчныя ідэалы ў вачах мільёнаў абясцэньваліся, аўтарытэт КПСС - КПБ катастрафічна падаў.

Палітычны крызіс працягваўся.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ВОПРОС№64:Чернобыльская  катастрофа.

Нязмерную шкоду  нанесла рэспублiцы аварыя на Чарнобыльскай

АЭС  26 красавiка 1986г. З гаспадарчага абароту выведзена 300 тыс.га сельгас-

угоддзяу, а недабор  сельгаспрадукцыi склау 3,5 млрд.руб.

   На сацыяльнае  развiццё БССР непасрэдны уплыу  аказвае i экалогiя.

   У   пачатку 80-ых гадоу  выкiды  шкодных рэчау у атмасферу  склалi 3млн.тон у

год. Узровень забруджвання рэк i азёр дасягнуу крытычнай мяжы.

   Пад канец  80-х гадоу  становiшча некалькi  стабiлiзавалася. Былi пашыраны

паунамоцтвы Дзяржкамiтэта БССР па ахове прыроды.У 1980г. былi прыняты "Асноу-

ныя  напрамкi аховы i аздараулення навакольнага асяроддзя i рацыянальнага вы-

карыстоування рэсурсау Беларусi на 1991-95г.г. i на перспектыву  да 2000г."

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ВОПРОС№65:Распад СССР.Независимость БССР. Создание СНГ.

Палітычны крызіс працягваўся. 8 снежня 1991 г. у Бела-вежскай пушчы (у Віскулях Камянецкага раёна Брэсцкай воб-ласці) кіраўнікі Расіі, Беларусі і Украіны Б. Ельцын, С. Шушке-віч і Л. Краўчук, ігнаруючы волю сваіх народаў, якая была выказана на агульнасаюзным рэферэндуме 17 сакавіка 1991 г., дэнансавалі дагавор 1922 г. аб утварэнні СССР і тым самым разбурылі вялікую і магутную дзяржаву. Гэты дзяржаўны пера-варот быў здзейснены са згоды прэзідэнта СССР М. Гарбачова. На руінах СССР утварылася аморфная, нежыццяздольная Са-дружнасць Незалежных Дзяржаў.

Абвяшчэнне незалежнасці Беларусі. Яшчэ да распаду СССР 27 ліпеня 1990 г. сесія Вярхоўнага Савета БССР прыняла Дэкларацыю аб дзяржаўным суверэнітэце Беларускай ССР. Было абвешчана вяршэпства на тэрыторыі рэспублікі Кансты-туцыі БССР і яе законаў. Гэтмм быў пакладзены пачатак шляху да дзяржаўнага суверэнітэту.

Дзяржаўны пераварот  у Маскве ў жніўні 1991 г. узмацніў цэнтрабежныя тэндэнцыі. Нечарговая сесія  Вярхоўнага Савета БССР у жніўні гэтага года прыняла пастанову аб забеспячэнні палітычнай і эканамічнай самастойнасці Беларускай ССР У гісторыі Беларусі пачаўся новы этап - этап незалежнай дзяржавы.

Адбылася замена назвы рэспублікі і дзяржаўнай сімволікі. Беларускую Савецкую Сацыяліс-тычную Рэспубліку надалей на:шнаці, «РэспублІка Беларусь», а ў скарочаных і састаўных назвах - «Беларусь». Дзяржаўнымі сімваламі Рэспублікі Беларусь гтнлі бсла-чырвона-белы сцяг і герб «Пагоня».

Пасля абвяшчэння незалежнагці Інмінрусі ІІачалася  работа па фарміраванню органаў дзяржаўмага  кіракаммя. Былі створа-ны Узброеныя Сілы. АрганізавамІ,І мытпая глужба, новая бан-каўская сістэма, камітэты па кіранаішю д.Іяржаўнай маёмасцю і па знешніх эканамічных суннзнхРэспубліка Беларусь - прэзідэнцкая рэгпубліка. 15 сакаві-ка 1994 г. была прынята Канстытуцыя (Асноўны Закон) Рэспуб-лікі Беларусь. Ёю наша дзяржана абвяіпчалася ІІрэзідэнцкай рэспублікай.

Першым Прэзідэнтам  РэсІІублікі Беларусь быў выбра-ны А. Р. Лукашэнка.