Ауыл шаруашылығы, даму

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 23 Октября 2011 в 17:44, реферат

Краткое описание

Даярланған талдау материалдарының ерекшелігі бәсекелестікке қабілетті тауар шығару үшін болашақтағы ең бір маңызды мәселелердің бірі - құрылымдық өзгерістер жасау болып табылады, яғни мал шаруашылығын қалпына келтіріп және оны одан әрі дамыту, ол азық-түлікпен қамтамасыз ету талаптарымен анықталады және ауыл шаруашылығын жүргізу жүйесіндегі мал шаруашылығының өз ролін қамтамасыз ету, сонымен қатар, етті мал шаруашылығы, қой шаруашылығы, жылқы шаруашылығын дамытуды қарастырады.

Скачать целиком (102.00 Кб) Сколько стоит заказать работу?
Содержимое работы - 1 файл

Ауыл шаруашылығы, даму.doc

— 431.50 Кб (Скачать файл)

     Бағдарлама 2006-2010 жылдар аралығындағы кезеңде  төмендегідей негізгі бағыттар бойынша мемлекеттік қолдаудың бірқатар шаралары жүзеге асырылатындығынан шығып отыр:

      дамыған елдер деңгейіне жетуге аграрлық ғылымды қаржыландыруды кезеңмен арттыру; 

      бастапқы  зеттеулерден бастап және ғылыми-технологиялық  зерттеулерді өнеркәсіптік жүзеге асырумен, соның ішінде, өндіріске ғылыми зерттеулерді енгізу механизмін жасаумен аяқталатын ғылыми-инновациялық үдерістің барлық тізбегін нақты институциональды қамтамасыз ету;

      агроөнеркәсіптік  өндірістің шешуші бағыттарына зерттеулерді шоғырландыру, еліміздің әлеуметтік –экономикалық дамуына және әлемдік ғылым дамуының тенденцияларына сәйкес,    

        АӨК-нің басым бағыттары бойынша  берік және қолданбалы зерттеу  бағдарламаларын қалыптастыру және  жүзеге асыру;  

    3.2   АӨК-ін кадрлық  қамтамасыз ету 

    Қазіргі уақытта АӨК-нің ауыл шаруашылығы кәсіпорындарын барлық деңгейдегі білікті мамандармен қамтамасыз ету жағдайы өте қиын болып отыр, бұл өндіріске қойылып отырған, дайындау деңгейі қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келетін,  АӨК-ді басқару кадрларымен және мамандарымен қамтамасыз ету қажеттігін қояды.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

    Облыстың 4046 ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының ішінде тек 440-ы ғана білікті кадрлармен қамтамасыз етілген, оларда 1006 маман жұмыс жасайды, соның ішінде 342 агроном, 328 мал дәрігері, 36 инженер-механиктер бар.

    Облыстың  АӨК үшін кадрлар мен мамандарды дайындаумен 12 кәсіптік мектеп, 2 колледж  және 1 жоғары оқу орны (Жәңгір хан  атындағы БҚАТУ) айналысады. Оларда 3210, оның ішінде кәсіптік мектептерде – 2479, колледждерде - 731 адам оқытылады. Оқыту ауыл шаруашылығы профилінің 30 мамандығы мен 21 кәсібі бойынша жүргізіледі. 

    Проблемалар:

    Ауылдық кәсіптік мектептердің оқыту-материалдық  базасы нашар, оқыту мектептерінде оқулықтар (оқулықтар мен методикалық құралдар), жаңа технологияларды пайдалану және практикалық дайындықтан өту үшін базалық кәсіпорындар жоқ деп айтуға болады.

    Оқу орындарына 12700 га ауыл шаруашылығы  жерлері бекітілген, оның 4900 га егістік және 7800 га пішендіктер мен жайылымдар, әр түрлі үлгідегі 59 тракторлар, 36 автокөліктер мен 12 комбайндар бар.

    Қазіргі ауыл шаруашылығы машиналары мен  техникаларының паркі ескірген, кәсіптік мектептердің (лицейлер) қазіргі заманғы  ауыл шаруашылығы техникаларымен нашар жабдықталуы жастарды аграрлық профилдің мамандықтары мен жұмысшы кәсіптерін игеруге тартудың тежеуші факторы болып табылады.

    Шаралар:

    Қазақстан Республикасының 2006-2010 жылдарға арналған агроөнеркәсіптік кешенін тұрақты  дамытудың Тұжырымдамасына сәйкес АӨК қажеттілігін қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келетін, төмендегідей мамандықтар бойынша білікті мамандармен қамтамасыз ету жоспарлануда:

    жоғары  білімді: ауыл шаруашылығы өндірісінің инженер-механигі, агротехникалық сервис инженер-механигі, инженер-гидротехник, инженер-технолог (ет, сүт, астықты өңдеу бойынша, тері, макорон, кондитер бұйымдарын  өңдеу бойынша), азық-түлік өнімдерінің инженер-механигі, агроном-тұқымшы және т.б.

    орта  кәсіптік білімді: ауыл шаруашылығы техникасының қызмет көрсету және жөндеу бойынша техник-механигі, ауыл шаруашылығы өндірісін механизациялау бойынша техник-механигі, техник-электрик, техник-гидромелиоратор,  азық-түлік өнімдерінің технологы (ет, сүт өнімдерінің, көкөніс консервілерінің, астықты өңдеу бойынша, тері, макорон, кондитер бұйымдарын  өңдеу бойынша, өсімдік майы өндірісі бойынша) және т.б. Барлығы 232 арнайы орта білімді мамандарды дайындау жоспарлануда. Сондай-ақ Қазақстанның дүниежүзілік сауда ұйымына кірер алдында өнімді стандарттау және сертификациялау бойынша мамандарды дайындау жоспарлануда. Барлығы 803, оның ішінде 2006 жылы – 214, 2007 жылы – 151, 2008-2010 жылдары  -  146 мамандарды дайындау жоспарлануда.

    Жұмысшы кадрларды дайындау мақсатында Бағдарламада 2006-2007 жылдары Бөкейорда және Қаратөбе аудандарында 2 жаңа кәсіптік мектеп ашу, ауыл шаруашылығы профиліндегі жұмысшы кадрларды дайындайтын кәсіптік мектептерге жаңа ауыл шаруашылығы техникаларын, машиналар мен жабдықтарын сатып алуға қаржы бөлу қарастырылуда.

    Бағдарлама  шараларында барлық деңгейдегі аграрлық білім беретін мекемелерде оқытудың  мерзімділігі мен агроөнеркәсіптік кешен қажеттілігін ескере отырып, басшы жұмысшыларды, мамандар мен жұмысшы кадрларды кәсіби қайта дайындау көлемін ұлғайту және біліктілігін арттыру қарастырылуда. Жыл сайын 900-ден аз емес кадрлардың біліктілін арттыру жоспарлануда. 

3.3  Облыстың агроөнеркәсіптік  кешенін  қажетті  ресурстар мен  оларды қаржыландыру  көздері 

    Облыстың  агроөнеркәсіптік кешенін тұрақты  дамыту және осы Бағдарламада қарастырылған мақсаттарға жету  тек бағдарлама шараларын белгіленген көлемде қаржыландыру жағдайында ғана мүмкін.  Барлық мүмкін көздерден қаржы тартып алмай, ауыл шаруашылығы мекемелерін ұзақ мерзімді және орташа мерзімді несиелендіру үшін жағдайлар жасап алмай, аграрлық өндіріске ғылыми-негізделген технологиялар мен инновацияларды енгізу мүмкін емес (45 кесте).   

    45 кесте

Бағдарламаның  іс-шараларын қаржыландыру көлемі  

№ Іс –  шара Болжалған шығыстар (млн. теңге) Қаржыландыру  көздері
2006 2007 2008 2009 2010  
1 АӨК субъектілері үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін  қайта өндеу жөнінде ауыл шаруашылығы  техникасы, технологиялық жабдық, арнайы техника, жабдық лизингісін ұйымдастыру  530 540 550 560 570 Республикалық бюджет
57,2 117,2 124,3 131,1 165,2 Басқа көздерден
2 Кең ауқымды  егістік және жинау техникасын шығару үшін инвестициялар тарту  330         Басқа көздерден
3 Ауылдық кәсіптік мектептер мен лицейлер үшін қазіргі  заманғы техника және жабдықтар  сатып алу       40 40 Облыстық бюджет
4 Көктемгі далалық  және егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті тауарлы- материалдық құндылықтардың  (ЖЖМ) құнын субсидиялау 150,9 150,9 150,9 150,9 150,9 Республикалық бюджет трансферттер
5 Ауыл шаруашылығы  дақылдарының тұқым шаруашылығын дамыту (бірегей және элиттік тұқымдар) 15,4 15,4 15,4 15,4 15,4 Республикалық бюджет трансферттер
6 Отандық ауыл шаруашылығы  тауар өндірушілеріне сатылған тұқымдардың 1 репродукциясының құнын ішінара арзандату - - - 40,8 43 Облыстық бюджет
7 Өндірілетін ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігі мен сапасын көтеруді қолдау (минералды тыңайтқыштарды субсидиялау) 9,0 9,2 9,4 9,8 10 Республикалық бюджет трансферттер
8 Асыл тұқымды  мал шаруашылығын дамытуды қолдау 39,9 40,3 40,7 41,1 41,5 Республикалық бюджет трансферттер
9 Ауыл шаруашылығы  тауар өндірушілеріне су жеткізу жөніндегі қызметтер құнын субсидиялау 23,6 25,2 25,2 30 30 Республикалық бюджет трансферттер
10 Жерлерді агрохимиялық зерттеу жүргізу 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 Республикалық бюджет
11 Ауыл шаруашылығы  дақылдарының сорттарын сынау  3,8 3,8 3,8 3,8 3,8 Республикалық бюджет
12 Асыл тұқымды  мал шаруашылығын қолдау (жоғары классты  асыл тұқымды малдарын сатып алуды, ұстауды ұйымдастыру және өндірісті  кеңейтуге өсімтал төлін өсіру) 28,1 29,8 31,6 33,5 35,5 Облыстық бюджет
13 Сүт-тауарлы  фермаларын құруға несие бөлу 48,5 98 97 150 200 Облыстық бюджет
14 Мемлекеттік қолдан ұрықтандыру пункттерінің қызметін ұйымдастыру  - - - 26,4 31,7 Облыстық бюджет
15 Жануарлар мен  құстардың ауруларын диагностикалық зерттеулер жөнінде іс- шараларды  орындау 21,2 22,2 23,4 24,5 25,7 Республикалық бюджет
16 Ауыл шаруашылығы  жануарлары мен құстарының аса қауіпті  ауруларына қарсы күрес жөніндегі  эпизотикалық қарсы іс – шараларды  орындау 71 74,6 78,2 82,2 86,3 Республикалық бюджет
17 Мемлекеттік мал  сою пункттерін (алаңдарын) ашу 39 39 39 39 39 Республикалық бюджет
18 Мемлекеттік мал  қорымдарын ұйымдастыру  45 45 45 45 45 Аудандық

бюджет

№ Іс –  шара Болжалған шығыстар (млн. теңге) Қаржыландыру  көздері
2006 2007 2008 2009 2010
19 Отандық тауар  өндірушілеріне арзандатылған тұқым улағыштар мен гербицидтер сатып алуға мемлекеттік қолдау көрсету 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 Республикалық бюджет
20 Аса қауіпті  зиянды организмдерге қарсы күрес  жүргізу 192,9 218 215,8 215,8 215,8 Республикалық бюджет
21 Зиянды және аса қауіпті организмдердің дамуы мен таралуына бақылау жүргізу 52,6 62,5 57,5 57,5 57,5 Республикалық бюджет
22 Карантиндік зиянкестердің  өсімдіктер ауруларының және арам шөптердің  таралу ошақтарын табу, оқшауландыру және жою жөнінде іс-шараларды  жүргізу  23,5 24,3 24,3 24,3 24,3 Республикалық бюджет
23 Арнайы қоймалар (қорымдар) салу және тыйым салынған әрі қажетке жарамсыз пестицидтерді, сондай-ақ пайдаланылған пестицидтерден босаған құтыларды көмуді ұйымдастыру - - - 6,0 6,0  Облыстық бюджет
24 Тұқымдық және отырғызылатын материалдың сорттық және егістік сапасының сараптамасын жүргізу 5,2 5,2 5,2 5,2 5,2 Республикалық бюджет
25 Астық қабылдау кәсіпорындарында астық қабылдау кезінде  бақылау сынамаларының сараптамасын ұйымдастыру - - - 4,2 4,2 Облыстық бюджет
26 Халықаралық стандарттар  талаптарына сәйкестігіне карай  өндірісті сертификаттауға бағыттылған  ауыл шаруашылығы өнімін кайта өңдеу  жөніндегі кәсіпорындардың шығыстарын ішінара субсидиялау 3,2 16,0 24,0 24,0 24,0 Республикалық бюджет
27 Коммуналдық ауыл шаруашылық рыногының жарғылық капиталын қалыптастыруға - - - 10 10  Орал қаласы

бюджеті

28 «Мал өнімдері корпорациясы» арқылы дайындау инфрақұрылымын құру жолымен мал шаруашылығы  өнімін өндіру, қайта өндеуді және сатуды қолдау 100 100 100 100 100 Республикалық бюджет
29 Картоп –  көкөніс қоймаларын қайта жаңарту 1,5 2,0 3,0 3,0 3,0 Облыстық бюджет
30 «Аграрлық кредиттік  корпорациясы» АҚ-ның жарғылық капиталын  ұлғайту арқылы ауылдық несие  серіктестіктерінің желісін кеңейту  және оларға кредит беру 800 900 950 1000 1050 Республикалық бюджет
31 Ауыл кәсіпкерлігін  қолдау және шағын кредит беру жолымен  ауыл халқының табысын арттыру 60 70 80 90 100 Республикалық бюджет
32 Қайта өңдеу  кәсіпорындарының айналымдағы қаражаттын толықтыруға екінші деңгейдегі банк кредит ресурстарын тарту 250 300 350 400 450 Басқа көздерден
33 Ауыл шаруашылғы тауар өндірушілерін көктемгі - далалық және егін жинау жұмыстарын жүргізуі кезінде негізгі және айналымдағы қаражатты сатып алуға несиелендіру 300 350 400     Республикалық бюджет
34 Агроөнеркәсіп субъекталарын несиелендіру кезінде  сыйақы ставкасын өтеу - - - 61 61  Облыстық бюджет
35 Жәрмеңке-көрме  іс- шараларын өткізуді ұйымдастыру - - - 2,0 2,0 Облыстық бюджет
36 Ет өңдеу  кәсіпорнын құру       370   Басқа көздерден
37 Сүт өндеу зауытын  құру     450     Басқа көздерден
  Жиыны     450 370    
  Барлығы 3212,9 3270,0 3905,1 3807,9 3657,4  
  с.і  республикалық  бюджет 2452,6 2678,0 2804,2 2484,9 2560,8  
        жергілікті бюджет 78,1 129,8 131,6 366,9 426,4  
        аудандық және Орал қаласы бюджеттері 45 45 45 55 55  
        басқа  көздер 637,2 417,2 924,3 901,1 615,2  
 

              Бағдарлама шараларын жүзеге асыру үшін жалпы қажетті қаржы 17853,3 млн. теңгені құрайды. Бағдарламаны қаржыландыру құрылымында ең үлкен үлес салмақты республикалық бюджет қаржысы – 12980,5 млн.теңге (72,7%), жергілікті бюджет – 1377,8 млн.теңге (7,7 %), басқа көздер – 3495,0 млн. теңге (19,6 %) алады.  
 
 
 
 
 

Бағдарлама аясындағы  қаржыландыру құрылымы төмендегідей (6диаграмма).

      

                                                                                                           6 – диаграмма

      
 
 
 
 
 
 
 

        Республикалық бюджет есебінен қаржыландыру

    2006-2010 жылдары облыстың АӨК дамытуға  республикалық бюджеттен тартылатын  қаржы-12980,5 млн. теңгені құрайды. Қаржы ресурстары: агроөнеркәсіптік кешенді техникалық қайта жабдықтауға - 2750,0 млн. теңге, өсімдік шаруашылығын тұрақты дамытуға - 322,4 млн. теңге, мал шаруашылығын дамытуға - 203,5 млн. теңге, ветеринарлық қауіпсіздікке - 704,3 млн, теңге, фитосанитарлық қауіпсіздікке - 1478,6 млн. теңге, өнім сапасын бақылауға - 117,2 млн. теңге, ауыл шаруашылығы өнімін өткізу инфрақұрылымын дамытуға - 500 млн. теңге, АӨК қаржылық инфрақұрылымына - 6904,5 млн. теңге бағытталынатын болады.

    Жергілікті бюджет есебінен қаржыландыру

    2006-2010 жылдары Бағдарламаны жүзеге  асыруға облыстық бюджет қаржысынан 1377,8 млн. теңге бөлінетін болады, оның ішінде бірінші репродукциялы  тұқым бағасының бір бөлігін  арзандатуға – 83,8 млн. теңге,  асыл тұқымды мал шаруашылығын қолдауға – 158,8 млн. теңге, сүт-тауарлы фермаларын ұйымдастыруға – 593,5 млн. теңге, қолдан ұрықтандыруға – 58,1 млн. теңге, кәсіптік мектептердің материалды-техникалық базасын нығайтуға - 80 млн. теңге, АҚК астық қабылдау кезінде бақылау сынамаларын сараптауды ұйымдастыруға – 8,4 млн. теңге, көкөніс қоймаларын қайта жаңартуға -  12,5 млн. теңге несие, көктемгі- далалық және егін жинау жұмыстарын несиелендіру кезінде сыйақы ставкасын өтеуге - 122 млн. теңге, көрме-жәрмеңке шараларын өткізуге -4,0 млн. теңге, арнайы қоймаларды (қорымдарды) салуға және тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді, және олардан босаған құтыларды ұйымдастыруға-12,0 млн. теңге бө лу жоспарлануда.

    225 млн. теңге сомасындағы аудандық  бюджет қаржысы мал қорымдарын  ұйымдастыруға, бұдан басқа Орал қаласы бюджетінен - 20 млн. теңге коммуналды ауыл шаруашылығы  рыногын жарғылық қорын ұлғайтуға бағытталынатын болады.

    Басқа көздерден қаржыландыру

    2006-2010 жылдары Бағдарлама шеңберінде  басқа көздерден 3495,0 млн. теңге  көлемінде несие тарту көзделіп отыр.

    Бұл қаржылардың ішінде техника және технологиялық жабдықтар сатып  алу лизингісі 595 млн.теңгені, қайта  өндеу кәсіпорындарының айналымдағы  қаражатты толықтыруға коммерциялық банктер несиелері - 1750 млн.теңгені, ауыл шаруашылығы техникаларын шығару бойынша инновациалық жобаларды жүзеге асыруға инвестиция - 330 млн.теңгені, ет өндеу кәсіпорынның және сүт зауыты құрылысы бойынша инвестициялық жобаларды жүзеге асыруға несие - 820 млн. теңгені құрайды 
 
 
 

             Қорытынды  және  ұсыныстар 

     Жалпы өнімдер көлемі бойынша, республикадағы ауыл шаруашылық кәсіпорыңдары шағын көлемді өндіріспен сипатталады. Нарықтық қатынастарға көшу кезіндегі ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық тиімділігі қажетті деңгейде емес, сондықтан бұл саланың экономикалық ахуалы үнемі жан-жақты талдауды қажет етеді.

    «Батыр» ЖШС-нің айналысатын іс- әрекетінің  негізгі түрлері болып:  құрылыстық – монтаждық жұмыстар, материалдық – техникалық қамтамасыз  ету, сауда және коммерциялық  іс- әрекет, ізденіс – жобалау  және эксперттік жұмыстар, құрылыстық материал, бұйым және құрастыру өндірісі, т.б. табылады.

     Серіктестіктің  жарғылық капиталы 7730 мың теңге. Серіктестіктің жарғылық капиталына салым болып  ақша, бағалы қағаздар, заттар, мүліктік құқық т.б табылады. Серіктестіктің мүлкінде қатысушылардың үлесі жарғылық капиталдың 100 пайызын құрайды.

     3 – кестеден көрініп тұрғандай,  өндіріске кеткен шығындар құрылымы  мен көлемі жылдан-жылға төмендеген. Бұл өндірістің құлдырауына байланысты  болып келеді. Егер, шығынның барлық  сомасы 2003 жылы 476113 мың теңгені құраса, ал 2005 жылы ол 408333 мың теңгені құраған. Яғни, оның номенклатурасы бойынша шығын құрамы да өзгерген. Нәтижесі бойынша, материалдық шығын құны төмендесе, еңбекақыға шығындар 2004 жылдан 2005 жылға барғанда аздап жоғарылап, 2003 жылы қайтадан көлемі төмендеп кеткен. Еңбекақы шығынының былай өзгермелі болуы еңбекақы қоры мөлшеріне байланысты.

     Мемлекеттік аграрлық азық-түлік бағдарламасын  жүзеге асыру шеңберіндегі мемлекеттік  шараларды іске асыру жобалары жасалды. Қазіргі кезде АӨК өрісінде 2000 астам стандарттар және техникалық жағдайлар қызмет еткенімен, олардың 80% астамы 2005 жылдан бұрын қабылданғандар,  

Информация о работе Ауыл шаруашылығы, даму