ҚР мемлекеттік экономикалық саясаты

- I кезең  1992-1995 жылдарды  макроэкономикалық тұрақтандырудың екі негізгі процестерін қамтиды: меншіктің едәуір бөлігін жекешелендіру және тұтыну нарығын тауарлармен толтыру;

- II кезең (1996-2005 жылдар) экономиканың шикізат базасын өзгертуге қадам басу үшін, телекоммуникация мен транспорт жүйелерін жеделдете дамыту, сонымен бірге дамыған тауар және валюта нарықтары, капитал, жұмыс күші, бағалы кағаздар мен интеллектуальды меншік нарықтарын қалыптастыру үшін қажет;

- III кезең (2006-2012 жылдар) экономиканың ашық типін жедел қарқынмен дамыту, осының негізінде өтпелі кезеңде стратегиялық мақсаттарға жету және Қазақстанның өлемдік индустриалды елдер қатарына кіруі мен әлемдік саудада позициясының нығайуымен сипатталады.

  1997 жылдың караша  айындағы Елбасының  Қазақстан халқына  жолдауында өтпелі  кезеңдегі әлеуметтік-экономикалық  дамудың қортындысы шығарылды, тежеуші факторлары айқындалып, 2030 жылға дейін жүзеге асыруға көзделген жеті ұзақ мерзімді мақсаттар мен олардың мерзімдері көрсетілді (22 тарауды караңыз).

  Қойылған  мақсаттарды жүзеге асыру мына үш кезеңде болуы қажет:

- 1998 - 2000 жылдар;

- 2001 - 2010 жылдар;

- 2011 - 2030 жылдар.

       Ұзақ мерзімді басымдылықта Қазақстан Республикасы   ІІрезиденті: «Қазақстан Конституциясына сәйкес біз әлеуметтік-нарықтық экономика құрудамыз» деп тағы да атап көрсетті. Қабылданатын заңдар мен шешімдер біздің стратегиямыздьң жүйесінде болуы керек.

    «Қазақстан-2030» бағдарламасының бірінші кезеңінде (1998-2000 жылдар) көздеген мақсаттардын, жүзеге асуын қорытындылағанда, Қазақстан Республикасы Президенті 2000 жылдьң 21 ақпанында Республика Үкіметімен кездескенде осы бағдарлама әрбір басшының столындағы кітап болуы тиіс деді.

    Президент үзақ мерзімді стратегияда анықталған реформалардың бірінші кезеңі аяқталғанын атап көрсетті.

    XXI ғасырдың карсаңындағы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық саясатының бес басты бағыттарын айтты:

  - әлеуметтік ахуалды жақсарту және кәсіпкерлік кызметті одан

әрі дамыту;

- басқарудың тиімділігін артгыру;

- өндіріс секторына  несие беру;

- экономикалық, шикізат бағдарын өзгерту;

  - аймақтық диспропорцияларды жою.

  Қазакстан Республикасыньщ әлеуметгік-экономика  саясатының осы бағытгарына кеңінен  тоқталайық.

   Президент әлеуметгік ахуалды  жақсарту деп — ең маңызды мәселе халықты жүмыспен камту мәселесі екенін атап көрсетгі. Үкімет қазіргі кезде жүмыссыздықпен және кедейлікпен күрес туралы бағдарламаны дайындауда. Жүмыспен қамту мәселесін шешуде шағын кәспкерлікке маңызды рөл берілді.

    Аталған бағдарламада шағын және орта бизнесті одан әрі дамыту, олардың өкілдері Қазақстан шикізатын өндеуді кеңейтуге, негізделген өндірістерді қүруға және дамытуға ат салысуы кажеттілігі көзделеді. Ел Президенті: «Балтық елдерінде шағын және орта бизнестің әжептәуір дамуында үлкен тәжірибе жинақталғанын көрсетеді. Осы елдерде бюджет кірістерінін жартысынан көбі шағын және орта бизнес арқасында түседі және де әлемдік нарықта ауытқуларға төменгі деңгейіне тәуелді болуы Қазакстан Республикасының экономикалық саясатынын негізп басымдығы біздің экономикамыздың шикізаттық бағдарын өзгерту болып табылады. Әзірге осы мәселені шешуте байланысты кешенді құрылымдық саясат жок. Отандық шикізаттың жаңа, бірінші, екінші, үшінші және төртінші сатыларьды құруда, ауыл шаруашылығын өндеү өнеркәсібін кұру мен дамытуда айкын белгіленген стратегиясы, импортты алмастыру бағдарламасы жок.

    Мұнай өндеуді ұйымдастыру, мұнай химиясының басқа да өнімдерінің өндірістерін ұйымдастыру, мұнай өндеу және мұнай өндіру үшін машина жасаү өнеркәсібін дамыту міндеттері койылды. Бүл тек өнеркәсіптің шикізат бағдарын жоюдың бірқатар жолдары.

    Осы жүмыстың негізгісі-бәсекеге  қабілетті  баға  мен технологиялык сапаны қамтамасыз ету. Сонымен қатар мынадай  міндет қойылды; — бәсекеге қабілетті өндеу өнеркәсібін кұру.

    Экономикалық саясаттың тағы бір бағыты аймақтардың дамуындағы диспропорциялар, әсіресе оңтүстік пен солтүстік  аудандардағы диспропорциялар оңтүстік аудандарда солтүстік аудандармен салыстырғанда жүмыссыздықтың басымдылығынан   болатьш табыстар мен кедейлік деңгейі бойынша, халықтын жіктелуінен көрініс табады. Осындай диспропорциялардың салдары  халықтың елдің ең колайлы аудандарына коныс аударуынан көрінеді.

    Ауыл  шаруашылығы мен өнеркөсіптің әлі  іске жаратылмаған  әлеуметінде жаңа жұмыс орындарьн құруды, шағын және орта   бизнесті дамытуда қарастыратын көшіп-қону саясатын жасау міндетті.

      Осыған байланысты кәсіпкерліктің  өмір сүру мен одан  әрі даму мәселесі қойыдды. Осы жерде халықты жұмыспен қамту,  азаматтық құқ, халықтың табыстары, нарықтық коньюнктурасын жақсарту, нарықтық бәсекені қажетті деңгейде ұстау және дамыту сияқты үлкен мәселелердің бастаулары қиылысады.

    XXI ғасырдың қарсаңында Қазакстан Республикасының әлеуметтік- экономикалық саясатының ең негізгі міндеттеріне толығырақ    тоқталайық: әлеуметтік ахуалды және кәсіпкерлік қызметінің одан әрі   қалыптасуымен жақсарту. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қолданылған әдебиет: 

«Экономикалық саясат».  Алматы – 2002ж.

«Экономикалық теория негіздері»

«Жалпы  экономикалық теория