Лизинг компаниялары

      Даму  жоспары.

      ҚР-да лизинг бизнесi даму үстiнде. Мұндай өсудiң  себебi нарықта лизингке деген сұраныстың көбеюi.

      Үкiмет  Қазақстанның экономикалық өсуiне көңiл  бөлуде, соның iшiнде шағын, орта бизнестi және инвестициялық өсуде дамытуда.

      Лизинг  – шағын ұйымдардың негiзгi қорларды пайдалануға алудың бiр жолы, және ол инвестициялық механизм. 2003 жылы лизингтiк компаниялармен 440 лизингтiк  келiсiм шарттар қаржыландырылды. Бұл көрсеткiш 2002 жылға қарағанда 2 есе өскен.

      2003 жылы келiсiм –шарттардың жалпы  құны 84000000 АҚШ $ құрады. 2004ж бұл  көрсеткiштi 2 есе көбейтудi жоспарлауда.

      Лизингтiк  нарықтың өсуiмен, лизингтiк компаниялардың пайыздық қойылымы 15-17 % төмендейдi.

      МФК мамандарының айтуынша Қазақстанның лизинг секторының көлемi 500000000-600000000 АҚШ $ өседi. 2005- 2006жж. Қазақстандағы лизинг нарығының потенциалы негiзгi қаржы мен инвестицияның 4 % құрайды.

      

 
 
 
 

      

Лизингтiк  төлемдердi есептеу  тәсiлдерi.

      S = A + B + Q + R + D        

      S – жалпы лизинг кезеңiндегi лизингтiк  төлемдердiң жалпы сомасы;

      А – лизинг кезеңiндегi лизинг мүлкiнiң  қайта қайтару (возмещение) құнының  сомасы;

      В – лизингберушiге комиссионды сыйақы;

      Q – несие ресурсы бойынша лизингберушiге  төлем;

      R – мүлiктi сақтандыруға байланысты  лизингберушiге төлем;

      D – келiсiм шартта көрсетiлген  лизингберушiнiң басқа да шығындары.

      Әрi қарай сақтандыру сомасын және басқа  да шығындарды есепке алмай лизингтiк  төлемдердiң сомасын мына формуламен есептеймiз:

      S = A + B + Q                  

      Лизинг  мүлкiнiң қайта қайтару сомасы лизинг кезеңі бойынша амортизациялық алымдарға тең болады.

      Лизингберушiнiң  комиссиондық сыйақысы i–  кезеңiнде мына формуламен есептеледi.

        

      А – лизинг мүлкiнiң өтеу сомасы.

      Ai –  i-кезеңiндегi лизинг мүлкiнiң  өтеу сомасы.

      Pb – комиссионды сыйақының жылдық  пайыздық қойылымы.

      m – бiр жыл iшiндегi кезеңдер  саны.

       Лизинг берушiге “i” кезеңіндегі лизинг құралының несие ресурсының құнын төлеу формуласы: 
 

      K – несие ресурсының (величина) шамасы.

      Ki – i-кезеңiндегi несие ресурсына  төлем.

      Pk – несие бойынша жылдық пайыздық  қойылым.

      m – жыл iшiндегi кезеңдердiң саны. 

      Лизинг  төлемiнiң i – кезеңiндегi шамасының, үлесiнiң (величина) есебiн мына формуламен есептеуге болады:

      Ci = Ai + Bi + Ki, i = 1,N        

         

      Лизинг  төлемдерiнiң жалпы сомасы, барлық кезеңдердiң төлемдерi ретiнде есептеледi.

      Лизингтiк  төлемдердiң жалпы сомасы лизинг жобасының қанша сомаға бағаланатындығына  мүмкiндiк бередi. 
 
 

      Гиперинфляция жағдайындағы лизингтiк төлемдердi

      анықтау методикасы.

      Лизингтiң  бағасын мыналар құрайды: амортизациялық төлемдердiң (отчислений) сомасы, несие  ресурстарын пайдалану төлемақылар, комиссионды төлемдер, табысқа салынатын  салық. 

      P₁ = Pa + Pk + Pi + Pu + Pn       

      P₁  - лизингтiң құны.

      Pa – амортизациялық төлемдердiң  өсiмi (величина).

      Pk – пайдаланылған несие ресурстары  бойынша төлем ақылар.

      Pi – лизингберушiге комиссиондық  төлемдер.

      Pu – лизингберушiнiң қосымша шығындары.

      Pn – ҚҚС өсiмi (величина). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

      Қорытынды

      Лизинг  еліміздiң экономикасының маңызды  тетігі ретінде қалыптасып келе жатыр. Инвестиция тартуда, ел экономикасын көтеруде, ел экономикасының өмірге қажетті салаларына капитал әкелуде, шағын бизнеске нақты қолдау көрсетуде, коммерциялық банктер мен лизингтік фирмаларға ұзақ және орта мерзімдік табыс әкелуде көптеген рөл атқарды деген болжаулар бар. Сонымен жоғарыдағыларға қарап лизингтiң Қазақстанда дамуына көптеген мүмкіндіктер бар.

      Қорытындыда лизингті несиеге, арзан айырбас еместiгін айта кетуге болады.

      Сонымен лизинг, экономиканың нақты секторына  бағытталған инвестициялық жобалардың тиімді құралы болды.

      Біздің  көзқарасымыз бойынша, лизингтік бизнесті дамытуда кешенді бағдарлама жетіспейді деуге болады. Оның құрамында келесідей элементтер болуы мүмкін:

      - Құрамында мамандарды дайындайтын,  көрсетілетін қызметтерді жариялайтын  ақпарат болатын лизингтiк нарықтың  инфраструктурасын дамыту.

      - Лизигтiк келісім-шарттарды несиелеуде  банктермен кең көлемде жеңілдiктер  берілсе (3 жылдан жоғары).

      - Кепіл жүйесін дамыту.

      - Қазiргі кезде қолға алынған  мәселелермен қоса, (халықаралық  лизингтiк келісім-шарттарда, валюталық  бақылаудың болмауы), лизинг шегiндегі  шетел инвестиция тартуды қадағалау.

      Осындай бағдарлама коммерциялық банктердiң  қысқа мерзiмдегі, тәуекелі жоғары операциялармен қызмет істегенше, ұзақ мерзiмді экономиканы қаржыландырудан тұрақты пайда алуға итермелейтін болар еді

      Осындай тектес бағдарлама ғана, елімізді лизингтік  бумнан алшақтандыратын едi.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

      Пайдаланған әдебиеттер

      1.  ҚР «Қаржы лизингі туралы» Заңы, Егемен Қазақстан 12/VП- 00

      2. Закон Республики Казахстан «Об  иностранных инвестициях» от 28 декабря  1994 года. (с изменениями)

      3.  Программа развития лизинга в  РК на 1999-2001 годы;

      4.  Абдраимов Р. Развитие финансового лизинга в РК: реальность и перспективы /Аль-Пари 2000г. № 4-5

      5. Айманова Л.; Оралбаева Ж. Қаржылық  лизинг және экономиканың нақты  секторы / Аль-Пари 2001г. № 4

      6.  Комаров В. Реальная помощь  реальному сектору / Развитие  лизинговых отношений // Риск 1999 г. № 2-3

      7. Лизинг: Эффективные возможности  инвестирования и реструктуризации  производства / Бизнес 2000г. № 3-4

      8.  Сагадиев К. Лизинг в Казахстане: проблемы и перспективы развития. Азия-ЭЖ / 1998г. № 13

      9.  Мэнсен Т., Цыганов А. Страхование  лизинговых сделок в сфере малого бизнеса / Финансы 2001г. № 13

      10. Анвар Сайденов «Операция Лизинг»,  газета «Казахстанская правда»  № 209-210 от 28.09.2002г, стр. 6

      11. Национальное Статистическое Агентство  Республики Казахстан http://WWW.kazstat.asdc.kz

      12. Национальный Банк Республики Казахстан http://WWW.nationalbank.kz

      13. Тлеужанов Е.; Киреева К. Лизинг - форма инвестиционного финансирования. / Алб-Пари 1997г. № 4

      14.  Джуха В.М. Лизинг - Ростов-на-Дону: Феникс 1999г.