Шешім қабылдаудағы басқару есебінің рөлі

32.Шешім қабылдаудағы  басқару есебінің рөлі.

Басқару есебі кәсіпорынның ақпараттық жүйесінің құрамдық бөліміне кіреді.Өндірістік қызметті басқарудың тиімділігі кәсіпорынның бөлімдерімен құрылымдық бөлімшелерінің қызметі  жөніндегі ақпараттармен қамтамасыз етілуінен байқалады.Басқару есебі  кәсіпорын ішінде басқарудың түрлі  деңгейіндегі басшылар үшін дұрыс басқару  шешімдерін қабылдау мақсатымен осындай  ақпараттар жасайды.Басқару есебінің мазмұны басқару мақсаттарымен  анықталады, ол ішкі бөлімшелер басшыларының алдына қойған мақсаттары  мен қалауларына  байланысты әкімшілік шешімі бойынша  өзгеруі мүмкін.

Шаруашылық жүргізу жағдайында субъект басшысының басқарушылық шешімді  қабылдауда жауапкершілік артады.Кәсіпорында  тиімді әрі оперативті басқару үшін қаржылық беруде ақпарат берген жеткілсіз 

Сатуға жататын өнімді жоспарлау  сомасындағы басқарушылық шешімді қабылдауға,баға қалыптастыруға,шектеу факторлары қоса ескерілетін өнім құрылымын анықтауға,бизнес пен күрделі қаржы жұмсалымдарының құрылымын өзгерту туралы шешуге және басқарушылық есеп шешуге тиісті басқа мәселереге қажетті әлдеқайда барабар ақпаратты алу қажеттілігі туады.Басқарушылық есептің негізгі мақсаттарының бірі-шешім қабылдау.

Шешім қабылдау процесі субъектінің  алдында тұрған мақсаттар мен  міндеттерді анықтаудан басталады.Бұған  бастапқы басқарушылық ақпаратты іріктеу  мен таңдаулы шешім алгоритмі  байланысты тәуелді болады.

Шешім қабылдау баламы нұсқалардың  салыстырмалы бағасын және субъект  шаруашылық қызметінің мақсатында әлдеқайда  жоғары деңгейде  жауап беретін оңтайлысын таңдап алуды ұйғарады.Бұл үшін барлық оның алдағы кезеңдегі баламалық нұсқалар бойынша шығындар туралы ақпарат болу керек.Есепке кәсіпорын жіберіп алған пайда да кіруі мүмкін .Яғни кәсіпорынға пайдасы тиетін нұсқа назарға ілінбей қалуы мүмкін

Басқарушылық ақпараттар базасында оперативтік міндеттер ,өнімдер ассортиментін оның құрылымын  жоспарлау,қосымша тапсырмалардан бас тарту немесе алу ,баға белгілеу сондай-ақ ұзақ мерзімді стратегиялық маңызы бар келешектік сипаттағы міндеттер туралы бизнесті қайта құрылымдау туралы өнімнің жаңа түрлерін игерудегі мақсатқа лайықтылығы туралы шешіледі.Басқарушылық есептің әдісі мен тәсілін қолданып ,осыған ұқсас мәселерді шешуде дұрыс ұсыныс табуға болады

Басқарушылық есеп-бұл  идентификация, өлшеу, жинау, талдау, жіктеу, түсіндіру  және қандай да бір объектіін  яғни, ішкі  есеп басқаруға қажетті  ақпаратты тапсыру.

Бухгалтер –аналиктер дайындаған ақпараттар қабылдаудағы олардың соңғы әсер етуімен қарастырлуы керек,яғни басқару есебін дұрыс қабылдау үшін қажетті шартты шешімдер қабылдау процесін түсіну болып табылады.Шешімдер қабылдау процесі жоспарлау,бақылау және реттеуден тұрады:

Мақсатты анықтаңыз -Альтернативті варианттарды іздеуге кірісңіз

Істің альтернивтік варианттары жөніндегі  көрсеткіштерді жинақтаңыз

Істің  альтеренативтік варианттарын таңдаңыз

Қабылданған шешімдерді жүзеге асырыңыз

Нақты мәліметті жоспарлап қойған нәтижемен салыстырыңыз

Жоспардан ауытқу бойынша  шаралар қолданыңыз.

1-жоспарлау процесі. 2-бақылау және реттеу процесі

Көрсетілген шешімдер қабылдау модельдерінен байқанымыздай, алғашқы  бес кезең шешімдер қабылдау проесін  немесе жоспарлаауды көрсетеді.Жоспарлау  мәні жағынан шешімдер қабылдау жөніндегі  жұмыстарды және альтернативтік варианттардың  арасынан таңдауды жүзеге асыру болып  табылады.Соңғы екі кезең таңдалып алынған алтернативтік варианттарды жүзеге асыру мақсатымен нақты көрсеткіштерді түзетуден және бағалаудан құралатын басқару процесін көрсетеді.

Фирма қоғам жағынан шектеуге ұшыраған.Қоршаған ортаны тазалауды  қолдау,кәсіпорынның инфрақұрылымын және демалыс пен ойын-сауық орындарын құру  бұл мысалдардың барлығы қоғам алдында тұрған міндеттер фирма осы міндеттерді шешуге қатысуы керек.Әрине,фирманың бір ғана мақсаты ең жоғарғы пайда көзін табу деп айтқанымыз ол фирманы қарапайым етіп көрсетер еді.