Қаржылық есеп берудің құрамы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды.

 

Қорыта келе айтсақ,қаржылық есеп беру дегеніміз кәсіпорынның өткен  кезеңдегі қаржылық шаруашылық қызметін кешенді түрде сипаттайтын барлық көрсеткіштер жүйесін айтамыз. Қаржылық есеп берудің мақсаты өз пайдаланушыларына  заңды тұлғаның қаржылық жағдайы  туралы сенімді, мәнді және пайдалы  ақпараттарды беру болып табылады. Қаржылық есеп берудің пайдаланушыларының қатарына потенциалды инвесторлар, кредиторлар, жабдықтаушылар, сатып  алушылар, еңбеккерлер, сондай-ақ мемелекеттік органдар кіреді.

 Қаржылық есеп беру  басқарушы органдардың жұмысын  және субъектінің ресурстарын,  міндеттемелерін және ақша қаражаттарының  болашақтағы ағындарын бағалауға,  несие беру бойынша шешімдерге  және инвестициялық қызметтерді  қабылдауға пайдалы ақпараттарды  береді.

 Есеп беруге қойылатын  негізгі талаптар: кәсіпорын қызметінің  нәтижесін анық және объективті  көрсету, барлық көрсеткіштерді  бір-бірімен қатаң түрде үйлестіру,  бухгалтерлік пен жедел-статистикалық  есеп берудің сабақтастығын сақтау, әдістемелік және басқа да  ережелерді сақтау болып табылады.

 Бұрмаланған есеп бергені  үшін кәсіпорынның басшысы мен  бас бухгалтері ҚР-ның әрекет  етіп тұрған заңдарына сәйкес  жауап береді. Қаржылық есеп беруді  жасау түгендеу жұмыстарынан  басталады екен. Түгендеу – бұл  бухгалтерлік есеп әдісінің элементтерінің  бірі, ол есеп айырысудың ақша  қаражатарының, аяқталмаған өндірістің, ТМҚ-ның, материалдық емес активтердің,  негізгі құралдардың нақты қолда  барын тексеруін және оладың  есеп мәліметтерімен салыстыруын  көздейді. Меншік түріне, қызмет  түріне және жұмыс істеу тәртібіне  қарамастан, оны барлық кәсіпорын  жүргізеді. Ол құжаттаудың міндетті  қосымшасы болып табылады. Тек  соның көмегімен шаруашылықта  болатын әрі жасалатын барлық  шаруашылық құбылыстар бухгалтерлік  есепте көрініс табады. Ол өзінің  қамту жағдайына қарап екіге  бөлінеді: толық және ішінара.  Сондай-ақ қаржылық есеп беруді  тек бір тұлға ғана емес, бірнеше  тұлға жасай алады екен оны  консолидалынған есеп беру деп  атайды.

 Осының барлыған ескере  келе кәсіпорындар қай кезде  болмасын өздерінің есеп берулерін  әділ де шынайы жасауы ол  әр кәсіпорынның да Қазақстан  деген мемлекетіміздің де экономикалық  және қаржылық  беделін көтереді, мемлекетіміздегі тұрақтылықты  қалыптастырады деген ойыммен,өз  курстық жұмысымдағы материалдарды  ескере отырып, қаржылық есеп  берудің қағидаларын сақтай отырып  болашақта адал экономист немесе  бухгалтер ретінде үлкен компанияның  қаржылық есеп беруі менің  қолымнан немесе өзімнің үлесімді  қосу арқылы жасалады деген  ойдамын!

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі :

 

Назарова В.Л. «Шаруашылық жүргізуші  субъектілердегі бухгалтерлік есеп» - Алматы, «Экономика» 2005

Радостовец В.К., Ғабдуллин Т.Ғ., Радостовец В.В., Шмидт О.И. «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп» - Алматы, 2003ж.

Кеулімжаев Қ.К., Әжімбаева Н.З., Құдайбергенов Н.А., Жантаева А.Ә. «Қаржылық  есеп» - Алматы, «Экономика», 2005ж.

Ертісбаев Е.Қ. «Сауда кәсіпорынның экономикасы» - Қарағанды, 2003ж. 
К.Ә. Китебаева «Бухгалтерлік есеп принциптері» - Қарағанды 2002ж. 
Кривогузова Н.А. «Экономикалық талдау» - Қарағанды, 2004 
«Бухгалтер бюллетені» журналы, №3-4, қаңтар 2005ж., «БИКО» баспа үйі 
«Нормативные акты» - №12 (192),»Қаржы-қаражат», 2003 
«Библиотека бухгалтера и предпринимателя» - №7 (156), шілде 2003ж., «БИКО» баспа үйі 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қосымша 1

 

 

 

 

 

 

Есеп берудің  мәліметтері	Пайдалылығы
Экономикалық ресурстары (активтер құрылымы)	Кәсіпорынның табыс алу  қабілітін бағалау және болашақта  болатын ақша қаражаты
Қаржылық құрылымы (кәсіпорынның қарызы  мен меншік капиталының ара  қатынасы)	Қарыз қаражатының келешекке  қажеттілігін бағалау және болашақта  алынатын пайда мен ақша қаражатын  мүдделі тараптардың арасына  тарату: кәсіпорынның сырттан инвестицияны тартудың потенциалдық икемділігін  бағалау
Өтімділік пен төлем қабілеттілігінің коэффициенті	Өз міндеттемесіне жауап  беретін кәсіпорынның ұзақ және қысқа  мерзімдегі қарыздарын төлеу қабілеттілігін бағалау
Рентабельділік пен іскерлік белсенділігінің коэффициенті	Кәсіпорынның ресурстарды  пайдалану тиімділігін бағалау
Қаржылық жағдайының өзгеруі	Қаржылық, инвестициялық, оперативтік  қызметінің нәтижесінде, кәсіпорынның алған ақша ағынын бағалау, келешекте  ақша қажеттілігін болжау.

Қасымша 2

 

Таза табысты түзететін  операциялар	Түзетуді жүргізудің тәртібі
Материалдық емес активтер мен негізгі құралдар бойыншаесептелген  амортизациясы	Есептелген амортизация  сомасы таза табыс сомасына қосылады, өйткені ол ақша қаражаттарының шығысын  әкелмейді
Ағымдағы активтердің  сомасының өзгерістері: дебиторлық қарыздар, қорлар, болашақ кезеңнің шығыстары, басқа да ағымдағы активтер	Егер ағымдағы активтер өсетін болса, онда ағымдағы ақша қаражаттары  азаяды, ал егерде керісінше болса, онда ақша қаражаттары өседі, онда олардан  түскен табысы да көрсетіледі
Ағымдағы міндеттемелердің сомасының өзгерістері, кредиторлық  қарыздар, салық төлемдері, басқа  да ағымдағы міндеттемелер	Ағымдағы міндеттемелердің сомасы өссе, ақша ағынының сомасы да өседі, егер міндеттемелер азайса, онда ақша қаражаттары да азаяды, онда олардан  алынған шығысы да көрсетеді