IP және ISDN желілері

1. Енгізу-шығару порттары – телефон желісі мен модем арасында мәліметтерді алмасуға арналған сұлбалар бір жағынан, және модем мен компьютер арасында мәліметтерді алмасуға арналған сұлбалар екінші жағынан. Аналогты телефон желісімен өзара әрекет жасау үшін көбінесе трансформатор пайдаланылады.

2. Сигналды процессор (Digital Signal Processor, DSP) – көбінесе сандық деңгейде қолданылып жатқан мәліметтерді алмасу протоколға сәйкес шығыс сигналдарды модульдейді және кіріс сигналдарын демодульдейді.

3. Контроллер компьютермен алмасуды басқарады.

4. Жад микросхемалары:

• ROM – энерготәуелді жад, оның ішінде модемді басқару микропрограммасы сақталады – мұнда модемді басқаратын барлық командалар мен деректер, барлық қолданылатын коммуникациялық протоколдар мен компьютермен интерфейс болады.

• NVRAM – энерготәуелді электрлі қайтапрограммаланатын жад, оның ішінде модем түзетпелері сақталады. Қолданушы түзетпелерді өзгерте алады, мысалы AT-командаларды пайдалана отырып.

• RAM – модемнің жедел жадысы, ол қабылданатын және жіберілетін мәліметтердің буферизациясын жасауға, қысу алгоритмі мен басқаға арналған

ISDN (Integrated Service Digital Network) – бұл стандарттық телефон сымдары бойынша (мыс жұптары) Интернет желісіне қосылуды қоса алғанда, толық цифрлық телефон байланысы және деректерді беру қызметтеріне қосылысты қамтамасыз ететін технология. Аталмыш технология телефондар, факстер және компьютерлерді бір уақытта қосуды қарастырады, бұл ретте байланыс орнату уақыты бар болғаны 1-ден 3 секундқа дейін құрайды. Клиенттерге конференция байланысын қоса алғанда, қосымша қызметтердің кең шоғырын қосу, нөмірді анықтау және т.б. мүмкіндігі, сондай-ақ 64 Кбит/с-тан 128 Кбит/с дейінгі жылдамдықта бір желімен деректерді беру мен бейнеконференцияларды ұйымдастыру мүмкіндігі ұсынылады.

ISDN қосылу мыналарды қамтамасыз етеді:

1.      Ұқсас телефониямен салыстырғанда, бір уақытта ақпарат жіберудің барынша жоғары жылдамдығымен екі байланыс арнасын қолдану.

2.      Бір абоненттік желіге сегіз құрылғыға дейін қосу (телефон, компьютер, факс және т.б.).

3.      64 кбит/c еселенген жылдамдықпен коммутацияланған жалғану тәртібінде дауыс пен деректерді беру үшін ISDN жергілікті, қалааралық және халықаралық цифрлық арналарын ұйымдастыру.

4.      Нақты уақыт тәртібінде бейнеконференцияларды өткізу.

5.      Желіге тәулік бойы мониторинг жүргізуді іске асыру.

6.      Шағын-АТС сатып алмай, кеңсені ұйымдастыру.

Стандарттық параметрлері бар мыс жұбында және абонентке шеткі желілік жабдықты (NT-адаптерді) орната отырып, ISDN – желісі ұйымдастырылады.

ISDN қосылыс түрлері:

1.      Базалық қосылыс (BRI Basic Rate Interface), 2B+D;

2.      Алғашқы қосылыс (PRI Primary Rate Interface), 30B+D.

ISDN/BRI базалық қосылысы

BRI (Basic Rate Interface) – бұл стандарттық (базалық) интерфейсі түрлі қызметтер нұсқаларын қамтамасыз етеді:

1.      Жоғары сапалы екі телефон арнасына дейін.

2.      Телефон арнасы және 64 Кбит/с жылдамдығымен деректерді бері арнасы (оның ішінде Интернетке шығу).

3.      64 Кбит/с бойынша екі деректерді беру арнасы, оның ішінде 128 Кбит/с дейінгі жылдамдықпен Интернетке шығу.

ISDN BRI негізгі артықшылықтары:

1.      Жылдам жалғану;

2.      Байланыстың сенімділігі мен жоғары сапасы;

3.      Бір уақытта Интернет желісіне қосылу үшін және телефон келіссөздері үшін желіні қолдану мүмкіншілігі;

4.      Қосымша қызметтердің кең шоғыры (нөмірді анықтау, конференция байланысы, шақыруды қайта бағыттау және басқ.);

5.      Көп өнімділік және компания қызметкерлерінің уақытын үнемдеу.

IP Желілері

IP-телефония (немесе VoIp, ағылшынша Voice over ip; IP-телефония) интернет желісі немесе басқа да IP желісі бойынша дыбыстық сигналды жіберетін байланыс жүйесі. Сигнал байланыс каналы бойымен сандық түрде жіберіледі, және де жіберілер алдында шығынды жою үшін сығылады.

Функционалдығы. VoIp технологиясы PSTN технологиясы бойынша қиынға және қымбатқа түсетін есептер мен шешімдерді жүзеге асырады. Мысалы: Жоғары жалдамдықты телефон байланысы арқылы бірден көп телефон қонырауларын жіберу. Сондықтан VoIp технологиясы үйде немесе офистегі телефон желісін қосудың қарапайым әдісі ретінде қолданылады.

2.1 Қасиеттері

      Конференция

      Қоңырау шалуды қайта адрестеу

      Автоматты түрде нөмірді қайта теру

      Қоңырау шалушының нөмңрін анықтау

      Дәстүрлі телекоммуникациялық компанияларға қарағанда ақысыз беріледі.

Стандартталған протоколмен қорғалған қоңырау шалулар (мысалы SRTP) . Қорғалған телефон шалулар мәселесінде туындаған қиындықтар, мысалға сигналды цифрлендіру VoIp – де шешілген. Қолданылатын протоколда тек сигналды шифрлеуді және оны идентификациялауды орындау керек.

Орналасу жеріне тәуелсіздігі. Voip провайдеріне қосылу үшін тек Интернет байланысы керек. Мысалға, қоңырау шалу орталығының операторлары VopIp көмегімен тұрақты интернет желісі арқылы кез келген офистен жұмыс істей алады.

Басқа адамдармен интернет арқылы интеграция сонымен қоса видео-қоңырау шалу, сөйлесу кезінде мәліметтер және хабарламалармен алмасу, аудио конференциялар, адрестік кітапшаны басқару және де басқа абоненттерге қоңырау шалу туралы мәліметтер алу мүмкіндігі бар.

Қосымша телефон қасиеттері, соның ішінде қоңырау шалуды маршрутизациялау , ағып шығатын терезелер, алтернативті CSM роуминг және IVR – оңай және арзан кіріктіру мен инеграциялау. Телефон қоңырауы дербес компьютермен бір жерде орналасу фактісі көптеген мүмкіндіктерге жол ашады.

Қосымша мәлімет

      Кез келген мемлекеттен тікелей абонент номерін қосу.

      Мобильд і номерлердің үйлесімдігі

Мобильді номерлердің үйлесімдігі бұл тұтынушыларына бір телефон оперторынан келсі телефон операторына көшкенде телефон номерін сақтауға мүмкіндік беретін сервис.

Шұғыл шақылударға телефон шалу (жедел жардем, өрт сөндіру)

IP телефоняның қасиеттеріне байлынысты, тұтынушының орныласқан жерін табу қиынға соғады. Шұғыл шақыру қоңырауларын жақын жердегі қоңыруалар қабылдау орталығы маршрутизациялау оңай емес. Дегенмен Voip кейбірде шұғыл желі ішіндегі қоңырауларды шұғыл емес қоңырау шалулар желілерііне маршрутизацизация жасай алады. Дыбыстық информацияны кодтау Вокодер қосымша 15-45 мс үзілістерді келесі себептер арқылы туғызады: Сигналды жинақтау және келешектегі отчеттарды жүргізу үшін буферді қолдану. Дыбыстық сигналдармен орындалатын математикалық түрлендірулер процессорлық уақытты талап етеді. Түрлі тәжірибелерде жүргізілген дыбыстық деректерді Интернет арқылы жіберу сапасының кеміуіне әкеп соғытын келесі факторлар бар: Дыбыстық сигналдарды жіберу интервалының асып кетуінен желі арқылы жіберілген пакеттердің жоғалуы. Маршрутизацияның минималды бағасының жүйесі(LCR). Voip-ді маршрутизацияның минималды бағасының жүйесі деп санайды, оның желі ішінде орналасу негізінде минималды траификация мүмкіндік береді. GSM- номерлерімен үйлесімдігі шартында, қазір ол кең тараған, LCR маршрутизацияның минималды бағасының жүйесі провайдерлері қонырауды қайта бағыттау үшін номердін перификсін қолдануына сүйене алмайды,. Оның орнына мобильді оператордың әрбір қоңырауға оны маршрутизациялау үшін желі атауы керек. Содан шығатыны, Voip дыбыстық қоңырауды маршрутизациялаған кезде MNP мобильді номерлерімен үйлесімдігі үшін керек. Орталық базалары жоқ елдерде, Мысалға UK, кейбірде GSM- желіге мобилді телефон қандай желіге жататыны туралы сұрау жіберу керек болады, Voip-дің нарықта кең тарауы Маршрутизацияның минималды бағасының жүйесіның қолдануына байланысты , қотакбас шалудың белгілі бір тиімділік деңгейі керек. Мобильді нөмірлердің үйлесімдігінің тексеруін жүргізген кезде, маршрутизация алдында және қоңырау белгіленген жеріне жететініне VoIp компаниялар IP-телефония провайдерін табатынына клиенттеріне кепіл береді. Компания оператор, интернет пейджер қызметін ұсынатын,Tyntec, UK-да тіркелген, Voice Network Query (дыбыстық хаттарды жіберетін жүйе) қызметін ұсынады, бұл қызмет GSM-желіге орын ауыстырған нөмірге жергілікті желіні табу жөніндегі сұрауларды дәстүрлі дыбыстық байланыс операторларына және де VoIP операторларына да жіберуге мүмкіндік береді.

Хаттамалар. Хаттамалар IP-дің серверде немесе провайдер гейткиперінде тіркеуді, қоңарау шалу немесе қоңырауды қайта бағыттау, видео немесе дыбыстық байланысты орнатуды, абонент атын немесе нөмірін жіберуді қамтамасыз етеді. Қазірге кезде келесі VoIP протоколдары кездеседі: SIP- дауыстың, бейненің, хабарламаның тасмалдануын қамтамсыз етеді, синхронизациялау үшін 5060 UDP портын қолданады. H.323-SIP-ке қарағанда дәстүрлі телефонияға басым. Сигнализация 1720 TCP порты бойынша және гейткипердегі терминалдарға тіркелу үшін 1719 порта қолданылады. IAX2-4569 UDP порты арқылы сигнализация мен медиа трафик MGCP- медиашлюзді басқаратын протокол. MEGACO/ медиашлюзді басқаратын протокол. MGCP-дің дамыған түрі. SIGTRAN- SS7/OKC7 сигнализациясын IP арқылы бағдарламалық коммутаторға PSTN туннелдеу. SCTP- Ip желіде пакетті міндетті түрде адресатына жеткізу протоколы.

2.2Дыбыстық информацияны декодтау

Қосылу қауіпсіздігі VoIP-тұтынушылардың көпшілігі криптографиялық шифрлеуді қолдамайды,бірақ қауіпсіз телефон байланысын дәстүрлі телефон желілеріне қарағанда VoIP да іске асыру әлдеқайда жеңіл. Соның салдарынан қоңырау шалуды заңсыз тыңдауды ұйымдастыру жеңілге түседі және оны өзгертуге де болады. Егер тұтынушы қорғалған виртуалды желі ішінде орналаспаса VLAN (VPN) желілік пакеттер анализаторы арқылы заңсыз кіретіндер, VoIP қоңырауларын қайта ұстап алуы мүмкін. Құрылғылардың жұмыс істемеуінен бүкіл желі күйреуі мүмкін. Желінің 100% қорғалуы деген ұғым жоқ. VoIP протоколын енгізу жүйеге санкциясыз қатынауды тек күрделендіре алады. Виртуалды желіге қатынауды шектеу, дыбыстық деректер мен өзінің желісін тұтынушылардын жасыру арқылы тұтынушылар өз желісін қауіпсіздендіре алады. Егер тұтынушы қауіпсіз және дұрыс конфигурацияланғын желі арасындағы интерфейс-шлюз арқылы, басқрулы қатынауы бар, онда ол көптеген хакерлік шабуылдардан өзін сақтауы мумкін.VoIP трафигінің анализін жасайтын бірнеше ашық кодты ресурстар бар. Қауіпсіздік деңгейінің төменділігі патенттік аудиокодектермен көрсетіледі, ашық кодты ресурстарда табылмайтын, бірақ бұл тиімді емес. Информацияны қайта ұстау қиын болуы үшін кейбір вендорлар осындай сығуларды қолданады. Бірақ ңағыз қауіпсіздік желіде криптографиялық шифрлеу мен криптографиялық аутентификацияны талап етеді, бірақ ол кең әзірше таралмаған. Қоңырау шалушының идентификаторын анықтау. CallerId анықтау қызметі әртүрлі провайдерлерде әртүрлі болуы мүмкін, бірақ VoIP провайдерлердің көпшілігі қоңырау шалушының идентификаторын анықтау callerId шығып жатқан қоңыраулар атына бағытталған қызметін ұсынады.

Қорытынды

Үлкен емес немесе үй офистарының ЛВС-мен, ЛВС-ның ЛВС-мен қосылған жағдайда және Internet байланыс жүйелері тек кейбір уақыттарда ғана керек болғанда, ISDN маршруттауыштарын  орнату тиімді болады. Шүбәланбаңыздар,ISDN маршруттауыштары табыспен өз аналогтық бауырластарды ауыстырып жатыр, ал бір қатар жағдайда және цифрлік бөлінген жолдардың қымбат маршруттауыштары көптеген ұйымдастырулар бүгін пайдаланып жатыр.

Мобильді номерлердің үйлесімдігі Ip телефонияға өз ықпалын тигізеді, басқаша айтқанда VoIpдің комерциялық қолданылуына. Voip каналы бойынша келген телефон қоңырауы дәстүрлі мобильді оператордың мобильді телефонына маршрутизацияланады сонымен қоса анықталған пунктіге жету мақсаты бар, яғни қоңырау мобильді телефон портына жету тиіс

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

1.        Величко В.В., Субботин Е.А., Шувалов В.П., Ярославцев А.Ф. Телекоммуникационные системы и сети: Учебное пособие. В 3 томах. Том 3.- Мультисервисные сети. – М.:Горячая линия–Телеком, 2005.-592 c.

2.      Гольдштейн Б.С. Протоколы сети доступа. Том 2.-М.: Радио и связь, 2001.-292c.

3.      Додд Аннабел З. Мир телекоммуникаций. Обзор технологий и отрасли/ Пер. с англ.- М.: ЗАО «Олимп-Бизнес», 2002.-400c.:ил.

4.      Долотов Д.В., Фрейнкман В.А. Развитие услуг ISDN на ВСС России// Вестник связи, 1999-№1

5.      Розенбаум Д. Что мешает внедрению ISDN// Сети и системы связи, 1996-№7

6.      Титтель Э., Джеймс С., Пискителло Д., Пфайфер Л. ISDN просто и доступно. М.: ЛОРИ, 1999.

20

20