Қазыбек Келдiбек

Қазыбек Келдiбек (1667-1764 ) Ұлы - Контайч Галдан Церендер, таңдандырылған және көз байлалған оның сөзуарлығын Қазыбек, алған бұл аңыз айтатын атау дауысты сияқты белгiлi халықта қазақ Қазақ қас дұшпанынан. Iрiмшiк ол жағаға дүниеге келдi - (дәл туған жерi белгiсiз) Дарья, детстские және жастық жылдар Қаратау және Ұлытауға өткiздi, Арғынның тайпасының Каракесегiн Орташа жүзге, текке жатты. Әке Келдiбек, әке Келдiбек, ата Шанкар. Шанкара ат Сүлеймен оқымыстылық Шанкарға даналық Абылдар шақырды әлдеқайдан көшiп жүрдi аналық сызық бойынша атасы белгiлi және түсiнiктi болды. Бала жылдарында ендi Қазыбектiң арқасында отбасылық дәстүрi сөзуарлық және өткiр ақыл жылдар бойы даңқты би болып айқындалды. Оған оны қашан жоңғар үкiметiне келесi үндеуi жазылып қойылады әлi тұңғыш рет мүлдем жаңадан көрiнген елшiлiк тапсырмада қатысты: сен - қалмақ, бiз - Қазақтар, сен - темiр, бiздiң темiр қорытатын . бiз бiз айырғыш мәселелер бойынша бетпе-бет . тұзақталу балалары және әйелдерде ештеңеге қатысы жоқ ұттырғанын қайтып ұтып алуға сөйлесiп алып, шешуге еркек болу үшiн сол үшiн келген көмiр! Қалай сiздiң позиция болғанын бiлгiлерi келедi. Мiне бөтен лагерьлерге келдi. Егер келiссөз болса, балағаттың өрiсiне сұрақтарды шешемiз! Және солдықтар ақырына дейiн сияқты төбелесуге дайын! Келiссөздерге дайын, айтып, қуланба! Қандай жағыдайда болса да Дураковоларсыз тiкелей барлығын айт. Қазыбек би Тәуке хандарының заманына мемлекеттiк басқару iстерiнде, Самек, Абильмамбета, Абылайға белсене қатысты, қазақ хандарының iшкi және сыртқы саясаттың пәрмендiлiгiнiң мүмкiндiк туғызды. Жоңғар басқыншыларға қарсы бүкiлхалықтық күрестiң ұйымдастырушылардың бiрлерi болды. Ол Циньский империясы бар тығыз байланыс Ресейi бар достық қарым-қатынастардың тәртiпке келтiруi қолдай бiр уақытта қарсы шығады. Би және Әйтеке би толмен бiргенiң Қазыбек би үш жүздiк, Тәукенiң жанында аталған қабылданған заң-закондардың авторлардың бiрлерiнiң бiрiктiрудi мұрындығы сияқты тарихтан орын алды;(Жетiсi дағдылар) (Жетiсi дағдылар). Онда мүлiктiк қатынастармен, қылмыстағы жазаларының жанұямен, анықтауы, халықаралық қатынастармен, жесiрлердiң құдалықпен, ажырасумен, жағдай топыраққа қатысты мәселелерге жолдар конституциялық бекiтулердi тапты. Қазыбек Галдан Цереноммен келiссөзде халықтың мүдделерi, әйелдер, әскери тұтқындар қорғай өзi қатысты. Талпыныспен қалмақ үкiметiне сапарлардың бiрлерi тұтқын Абылайдан құтқаруға байлады. Абылай Орташа жүзге және екi жыл 1741 жылдағы қалмақтардың шабуылынан кейiн бiреуге кiрiптар болды (түрмеге ) зынданда өткiзгенi белгiлi. Болуы мүмкiн, ол Шарыша Абылайдың ұлы жекпе-жекте өлтiрген Галдан Цереннiң талабында жақындар жауапқа берген. Қазақ халығының бiрлiгiнiң идеясына адалдық, Қазыбек би үлкен табандылықты үлкен келешектiктi Абылайда көре, сипаттың оның сипаты, бекiнiсi қадырлей айқындалды және Абылай бiрден САРларда хандық үстiрт хан болмай басқарғандығынан отанға Абылайдың қайтуы қол жеткiздi - арк. Ол өмiрлер әрдайым ұзына бойына халықтың бiрлiгiне дабылдады, пiкiрестiкке, сонымен бiрге көршi халықтары бар цивилизациялы қатынастардың сақтауын жол тектердiң арасындағы жанжалдар сөндiруге ұмтыла және өкiмет үшiн күресуде Ханиндардың арасындағы лайық табу. 1764 жылдың желтоқсанындағы Би Қазыбек Семiзбұға тауын табанда Теректi көзiнде өлдi. Ахмета Ясауи Түркiстан, кесенеде жерлеген. 

Төле Би

Төле Би Алибекулы  1667 ж. (дүниеге келді джайлау Жайсан, өзендерге жағаға Шу Жамбылской облыстар - — қазақ қоғамдық қайраткерге, даңқты сөйлеушіге қазіргі Шымкентской облыста) Ленгерском ауданда Акбурхан-Ордада 1756 ж. өлді, негізгі би Бас жуза, бір жасаушылардан "Жеты жаргы", әулетте Кудайберды, өкілмен Толға келетін би, одан дейін биев де байлардың болмады. Толға барлық арғы аталар қарапайым шаруалармен би еді - шаруа, аталған Толға "қараутпен" құрастырылған адаммен би еді, сауаттылық, бала жасыдан өз халықтың ораторско-ақындық көркемөнерлер дәстүрлер сіңірген. 15-20 жаздардан биев жиналыстарда қатысу қабылдап, Толға өз әділдіктің және ораторлық көркемөнердің халықтың ортасында би даңқы шықты. Біресе уақыт қазақ және джунгарское хандықтар тұрақты өзара алауыздықта болды. Күшке сол, не бастауыдан Қазақ хандықтан Тауке-Ханнан өлімнен кейін ыдырау керек, Толға би, үкіметпен қалып Бас жуза, джунгарских жаулап алушылардан уақытша тәуелділікті қалды

.