Меншікті капиталды қалыптастыру саясаты

              Кесте мәліметтері бойынша капиталдың құрамының барлығы 100 %-ды құрады.

              Ал акционерлік капитал есепті жылмен базисті жылды  салыстырғандағы құрылымының өзгеруі 25 %-ға өсті.

              Төлем капиталы 2004-2005 жылдарды салыстырғандағы құрылымының өзгеруі 0,2 %-ға өсті.

              Резервтер 2004-2005 жылдарды салыстырғандағы құрылымының өзгеруі -5 %-ға кеміді.

              Сатуға арналған қолда бар инвестициянық бағалы қағаздарды қайта бағалау бойынша резервтерді 2004-2005 жылдарды салыстырғандағы құрылымының өзгеруі 0,1 %-ға өсті.              

              Бөлінбеген табыс 2004-2005 жылдарды салыстырғандағы құрылымының өзгеруі -25,6 %-ға кеміді.

                                                                                                      2.2. 3-кесте.

Корпорацияның капиталының құрамы мен құрылымын талдау.

              Корпорацияның капиталы 2004 жылы барлық сомасы 20285191 құрады, ал 2005 жылы 336797 құрады, жыл бойындағы өзгеріс 13387506, ал % -дық өзгерумен 0,6 % -ға өсті.

              Меншікті капитал 2004 жылы барлық сомасы 1718904, ал 2005 жылы 3958391 құрады, жыл бойындағы өзгеріс 2239487, ал % -дық өзгеруі 13 % -ға өсті.

              Қарыз капитал 2004 жылы барлық сомасы 18566287 құрады, ал 2005 жылы 29714306 құрады, жыл бойындағы өзгеріс 1148019, ал % -дық өзгеруі 0,06 % -ға өсті.

              Меншікті капиталдың тәуекелділік коэффиценті 2004 жылғы үлес салмағы 0,08 құрады 2005 жылғы үлес салмағы 0,1 % -ды құрады, ал өзгеруі 0,02 % -ға өсті.

Қарыз капиталдың қаржыландың үлес салмағы 2004 жылы 1,09 құрады, ал 2005 жылы үлес салмағы 1,13 құрады, ал өзгеруі 0,04  % -ға өсті.

              Қатыстырылған капиталдың меншік капиталға қатынасы коэффициентті 2004 жылы үлес салмағы 10,8 құрады, ал 2005 жылы үлес салмағы 7,5, ал өзгеруі 3,3 % -ға кеміді.

Қорытынды.

              Қазақстан бүгінгі таңда әлеуметтік экономикалық жаңару мен саяси демоктатияландырудың жаңа кезеңіне қадам басқалы тұр.

              Біз қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе жатқан ел болуын қалаймыз. Әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына сіңірген, дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да ьолса өзіне лайық «орнын» иемденген әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті ел болуын қалаймыз.

              Бұл мақсатқа жету үшін Қазақстан Республикасы аумағында кіші және орта бизнесті дамыту қажет. Баршамызға белгіледей, бұл үшін корпорациялар мен кәсіпорындарға еншікті капитал қажет. Яғни меншікті капитал корпорациялар мен банктер өз коммерциялық қызметін атқарады. Сол себептен корпорация капиталын жүйелі түрде қалыптастыру қажет.

              Экономикады меншікті капитал қалыптасуын бірнеше көзқарастары бар. Солардың ішінде ең тиімдісі Леверидж мәселесін эмпиризмдеу.

                 3. Корпарация капиталын жүйелі қалыптастыру.

              Әртүрлі теориялық көзқарас жағынан кәсіпорын капиталының жүйелі түрде қалыптасуы талас туғызатын мәселе. Осы мәселе бойынша көзқарастың біреуін қарастырайық, кейін-осыған қарама-қарсы көзқарасты қарастырамыз.

              Лодильяни мен Миллер компаниялардың капиталының деңгейі кез-келген жағдайында өзгеріссіз қала береді деген түсінігін береді.

              Олардың тәсілінің негізі мынада, яғни жалпы барлық бағалы қағаз иелеріне деген қауіп капиталдың құрылымын өзгерту нәтижесінде де ешқандай өзгеріске ұшырамайды. Сондықтан да, компанияның жалпы қаржы көлемі, оның капиталы құрылымының өзгнруіне қарамастан, өзгеріссіз қала беруі қажет.

              Компиния капиталының бағасы және оның қарыздары өзгеріссіз қалды делек, ал акционерлік баға өзгереді. Яғни, бұндай тәсіл нәтижесінде капитал құрылымы капиталдың жалпы бағасына әсер етпейді. Ғылыми болжамды мысал келтіріп көрейік, яғни екі барлық жақтары бірдей компаниялар, қаржыландыру әдісінен бөлек. Егер бұл фирмалар әртүрлі құнға ие болса, онда қымбатырақ фирма акцияларының иелері оларды сатуға талпынады, ал ол олардың рыноктық бағасының төмендеуіне қарма-қарсы жағдайда әлдеқайда арзан компаниялардың акциялары қарастырылады. Екі үрдіс те бағалары бір деңгейге келгенше жүргізлуі:

              Модельяни мен Миллердің позициясына қарама-қарсы негізгі аргументтер төмендегідей:

2.          Кедейлену қаупі. Егер компаниялар өз шығындарын уақытына жаба алмаса, онда зиянға түсті. Қарызын төлеуге дәрмені болмай қалады.

3.          жеке немесен корпоративті ливеридж. Жеке шығындану қаупі, әрқайда жоғары пайыздық көрсеткіш жеке қарыз бойынша, корпоративтіге қарғанда, жеке қарызға шек қою, бұлардың бәрі, жекеге қарағанда корпоративті ливериджді таңдауда жоғарылатады.

4.          Леверидж мәселесін эмпириелік зертеу, көптеген эмпиристік зеттеулер леверидждің капитал құнына әсер етуін қарстырған.

Тәуекел. Қосымша қысқа мерзімді займ арұасында сырт капитал өсуін әдетте уақытша қажеттілктер арқылы қанағаттандыруға болады. Егер қаржы менеджері өз кәсіпорын өтімшілігіне назар бөлмесе және өндірістің құлау шағында, егер оның деңгейі аласа болса, онда мұндай жағдайда кәсіпорын өз міндеттемелерін төлей алмайды, сонымен қатар қысқа мерзімді займдар алу үшін несие берушілерді де таба алмайды.

Сапалы талдау әдісі кәсіпорынның өз міндеттемелерін орындау қабілеттілігін бағалау үшін қызмет етеді. Қабылдауға болатыны, кәсіпорын жыл сайынғы міндеттемелерінің сомасына ақшалы құралдардың құйылуына көңіл бөлу арқылы жабу коэффициенттері анықталады, ол төмендегі формуламен беріледі:

                                      Негізгі операциялар мен жабу бойынша ақшаны

Жабу коэффицие    =

                                                    Пайыздық төлем +[(SF+DIVS)]/

                                                     (1-пайдаға салық ұйымын тігілуі)

Бұндағы,

SF – облигапциялардың өшіру қорына міндеттемелерді және қарыздарды бойы шығару.

DIVS – дивиденттер.