Коммерциялық банктерде инвестициялық портфелді басқару

 

1928 жылы 5-ші ақпанда денсаулық сақтау  бөлімінің Жетісу губерниясының  бұйрығымен алғаш рет республикада  жедел көмек көрсету бойынша  мекеме – қалалық аурухана жанынан құрылды.

   

     Негізгі қызмет – Алматы қаласы бойынша және Алматы облысының жақын елді мекендерінің 1,5 млн-нан астам тұрғынына жедел медициналық көмек көрсетеді.

Қазіргі уақытта  «Медициналық  жедел жәрдем станциясы» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорнында 1,5 мыңнан астам адам істейді.

«Медициналық  жедел жәрдем станциясы» мемлекеттік  коммуналдық кәсіпорнының құрамы төмендегідей:

1. қаланың әр ауданында 8 станция жұмыс істейді;
2. ақпараттық жедел диспечерлік бөлім;
3. ақпараттық- аналитикалық бөлім;
4. радиотелефондық байланыс бөлімі;
5. госпиталдау бөлімі;
6. демалыссыз жұмыс істейтін анықтама бөлімі;
7. статистика бөлімі;
8. мұрағат;
9. кадр бөлімі;
10. бухгалтерия;
11. әкімшілік-шаруашылық бөлім.

 

Мекен-жайы: 
Алматы қаласы, Қазбек би көшесі, 115-ші үй.

Телефоны:103 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3 «Медициналық  жедел жәрдем станциясы» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорнының  ұйымдастырушылық құрылымы.

 

                        Кәсіпорынның жалпы құрылымы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.  Жеке тапсырма: 2.1 Сырттан тартылған қаражаттарды инвестиция жасайтын қаржы инструменттері және оларға сипаттама.     

 

Мен диплом алдындағы  тәжірибені  14.01.2013ж мен 16.02.2013ж  аралығында «Медициналық  жедел  жәрдем станциясы» мемлекеттік коммуналдық  кәсіпорнында өттім. Менің диплом алдындағы практика өтуімнің мақсаты:

-  университетте  алған теориялық білімді қорытындылау, оны жұмыста қолдану;

- "Коммерциялық банктерде инвистициялық портфельді басқару" тақырыбына дипломдық жұмысты жазу үшін тәжірибелік және теориялық мәлімет жинау.

      Ең алдымен «Медициналық  жедел  жәрдем станциясы» мемлекеттік  коммуналдық кәсіпорнында диплом  алдындағы тәжірибе өтуімнің  жоспары бекітілді: 

-  кәсіпорынның  қауіпсіздік  техникасы мен  еңбек қорғауымен таныс болу (14.01-16.02.2013г.);

- «Медициналық  жедел жәрдем станциясы» мемлекеттік  коммуналдық кәсіпорнымен толық  таныс болу; (14.01-16.02.2013г.)

- «Медициналық  жедел жәрдем станциясы» мемлекеттік  коммуналдық кәсіпорнының  ұйымдық  құрылымын бақылау(14.01-16.02.2013г.)

- "« Сырттан тартылған қаражаттарды инвестиция жасайтын қаржы инструменттері және оларға сипатама " атты жеке тапсырма бойынша мәлімет жинау (14.01-16.02.2013г.)

 Қазақстан Республикасы алдынғады міндеттер, алға қойған мақсат әлеуметтік бағыттағы жоғары тиімді экономиканы қалыптастыру әлемдік кеңестікте өз орнын табу, экономикалық тәуелсіздікті қамтамасыз ету, жоғары дәрежелі еңбек өнімділігіне жету, арлас экономиканы қалыптастыру, түрлі меншік иелеріне жол ашу, рынок орталықтарында тиімді заңға негізделген іскерлікке қол жеткізу. 
Коммерциялық банк кәсіпорындардың, ұйымдардың,мекемелердің, халықтың және басқа да банктердің қаражаттарын салым ( депозит) түрінде тартады. Банктер тартатын қаражаттар құрамы бойынша әр түрлі болып табылады. Олардың негізгі түрлері – банктердің клиенттермен жұмыс істеу барысындағы тартқан қаражаттары (депозиттер) және банктердің меншікті қарыздық міндеттемелерін шығару жолымен жинақтаған қаражаттары (депозит және жинақ сертификаттары ) болып табылады. Банктің пассивтік операцияларды жүзеге асыру барысындағы ресурстық базасын қалыптастыруы оның активтік операцияларына қатысты маңызды рөл атқарады.Банктік ресурстың негізгі бөлігі банктің депозиттік операцияларын жүргізунен қалыптасатыны белгілі. Оның қызметінің тұрақтылығы депозиттік операцияларын тиімді жүргізуіне байланысты.Осыған байланыстыресурстық потенциалды өсіру және пассивтерді тиімді басқару арқылы оның тұрақтылығын қамтамасыз ету мәселелері өзекті мәселеге айналды. 
Осыдан, дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі болып Қазақстанның қаржылық нарық жағдайымен байланысты салымды объективті түрде талап етеді және нарық табысқа бағытталады. Осының барлығы дипломдық жұмыстың тақырыбын талдауға әсер етті. 
Осы жұмыстың зерттеу объектісі болып - Қазақстан Республикасының коммерциялық банктердегі депозиттік портфельдің қазіргі жағдайы және жүзеге асырылу механизмі болып табылады, сондай -ақ «Қазақстан Халық Банкі» АҚ – ның депозиттік портфельді басқару мәліметтері бойынша есептік көрсеткіштері мен практикалық тәжірибелері алынды. 
Зерттеу пәні - коммерциялық банктердің депозиттік операцияларды жүргізу процесінде қалыптасатын экономикалық қатынастар жүйесі болып табылады.  
Жұмысты жазу барысындағы зерттеудің жаңалығы – Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейлі банктердің жүзеге асырып жатқан депозиттік операцияларының кейбір шарттары толықтыруды қажет ететіндігі анықталады. Зерттеу нәтижесінде алынған мәліметтерге негізделгенде депозиттік портфель сапасын әрі қарай жетілдіру арқылы депозиттік базаны көбейтуге болатындығы айқындалды.  
Банктің ең негізгі мақсаты - максималды табыс табу болып табылады, ол банктің мобилизацияланған ақша ресурстарын неғұрлым тиімді орналастырып, пайдалану арқылы жүзеге асады. Депозиттік портфельді басқару банктің сырттан тартылған қаражаттарды орналастырудың тиімді жолдарын тиімді пайдаланумен байланысты. Қазіргі уақытта коммерциялық банктер сырттан тартылған қаражаттарды орналастырған кезде тек нарықтық критерийлерге, яғни өтімділікке, табыстылыққа және тәуекелділікке негізделеді. Бұл өз кезегінде банктің депозиттік портфеліне әсер етеді. 
Осы жұмыстың мақсаты банктің депозиттік портфелінің теориясы мен практикасына талдау жүргізу, депозиттік портфельді басқару түрлерін, әдістерін анықтау және бағалау және олардың ішінен ең тиімдісін таңдау болып табылады. Осы мақсатты орындау үшін келесі міндеттер қойылады: 
- банктің депозиттік портфелінің мәні және түрлері мен ерекшеліктері; 
- коммерциялық банктер инвестиция жасайтын қаржы инструменттері; 
- инвестициялық портфельдің табыстылығына талдау және оның депозиттік сыйақымен байланысы;  
- депозиттік саясаттың банктердегі қолданылуын талдау; 
- коммерциялық банктерде депозиттік портфельді басқаруды жетілдіру жолдары; 
- ҚР –ның депозит нарығын жетілдіру жолдарын ұсыну. 
Осы жұмыстың методологиялық негізі - депозиттік портфельге талдау жасаған шетел және отандық экономистердің, ғалымдардың монографиялары, ғылыми еңбектері, Д.Т. Бохаев,У.М. Искаков, және Э.А. Рузиеваның «Финансовые рынки и посредники» оқулығын, С.Б. Мақыштың «Коммерциялық банктер операциялары» кітабын, Қазақстан Республикасының заңдары мен нормативтік актілірі, Ұлттық Банктің ережелері мен нұсқаулары алынды.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2 Коммерциялық          банктерде            инвестициялық портфельді    қалыптастырудың     тәртібі 

      Коммерциялық банк кәсіпорындардың, ұйымдардың,мекемелердің, халықтың және басқа да банктердің қаражаттарын салым ( депозит) түрінде тартады. Банктер тартатын қаражаттар құрамы бойынша әр түрлі болып табылады. Олардың негізгі түрлері – банктердің клиенттермен жұмыс істеу барысындағы тартқан қаражаттары (депозиттер) және банктердің меншікті қарыздық міндеттемелерін шығару жолымен жинақтаған қаражаттары (депозит және жинақ сертификаттары ) болып табылады. Банктің пассивтік операцияларды жүзеге асыру барысындағы ресурстық базасын қалыптастыруы оның активтік операцияларына қатысты маңызды рөл атқарады.Банктік ресурстың негізгі бөлігі банктің депозиттік операцияларын жүргізунен қалыптасатыны белгілі. Оның қызметінің тұрақтылығы депозиттік операцияларын тиімді жүргізуіне байланысты.Осыған байланыстыресурстық потенциалды өсіру және пассивтерді тиімді басқару арқылы оның тұрақтылығын қамтамасыз ету мәселелері өзекті мәселеге айналды.  

  Осыдан,   дипломдық   жұмыс   тақырыбының   өзектілігі   болып   Қазақстанның   қаржылық   нарық   жағдайымен   байланысты  салымды   объективті   түрде   талап   етеді   және   нарық   табысқа   бағытталады.   Осының   барлығы   дипломдық     жұмыстың   тақырыбын   талдауға   әсер етті.

    Зерттеу пәні - коммерциялық банктердің депозиттік операцияларды жүргізу процесінде қалыптасатын экономикалық қатынастар жүйесі болып табылады.   

Жұмысты жазу барысындағы  зерттеудің жаңалығы – Қазақстан  Республикасындағы екінші деңгейлі банктердің жүзеге асырып жатқан депозиттік операцияларының кейбір шарттары толықтыруды қажет ететіндігі анықталады. Зерттеу нәтижесінде алынған мәліметтерге негізделгенде депозиттік портфель сапасын әрі қарай жетілдіру арқылы депозиттік базаны көбейтуге болатындығы айқындалды.    

             Банктің   ең  негізгі   мақсаты  -  максималды   табыс   табу  болып   табылады,   ол   банктің   мобилизацияланған   ақша   ресурстарын   неғұрлым тиімді   орналастырып,   пайдалану   арқылы   жүзеге   асады. Депозиттік   портфельді   басқару   банктің   сырттан   тартылған  қаражаттарды орналастырудың   тиімді   жолдарын   тиімді   пайдаланумен   байланысты.     Қазіргі   уақытта   коммерциялық   банктер   сырттан   тартылған қаражаттарды  орналастырған   кезде   тек   нарықтық   критерийлерге,   яғни өтімділікке,   табыстылыққа   және   тәуекелділікке   негізделеді.   Бұл   өз   кезегінде   банктің   депозиттік  портфеліне   әсер  етеді.

Инвестициялық портфельді басқару шарты (бұдан  әрi - шарт) жазбаша нысанда жасалады.

Шартқа тиiсiнше  Қазақстан Республикасының азаматтық  заңдарында белгiленген мүлiктi сенiмдi басқару туралы нормалар қолданылады.

7-1. Басқарушы  акционерлік инвестициялық қормен  немесе инвестициялық пай қорының  инвесторымен жасалатын инвестициялық  қордың активтерін сенімгерлік  басқару шартын жасау тәртібі,  оның нысаны мен мазмұны Азаматтық кодекспен және "Инвестициялық қорлар туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен белгіленеді.

8. Шартта:

1) тараптардың  құқықтары мен мiндеттерi;

2) шарттың қолданылу  мерзiмi;

3) пайда алушы  немесе шарт бұзылған жағдайда  клиенттiң активтерiн алатын тұлға туралы нұсқау;

4) клиент активтерiнiң  ағымдағы құнын және инвестициялық  портфельдің құрылымын айқындау  тәртiбi және кезеңдiлiгi;

5) клиенттiң  активтерiн енгiзу, толықтыру және  алу тәртiбi;

6) басқарушының  сыйақы алу мөлшерi және тәртiбi;

7) клиенттiң активтерi есебiнен басқарушы жүзеге асыруы мүмкiн операциялардың түрi;

8) клиенттiң  активтерi инвестицияланатын бағалы  қағаздардың түрлерi, тiзбесi және  лимиттерi;

9) басқарушының  клиентке есептер және осындай  есептердiң нысандарын беру тәртiбi  мен мерзiмдерi;

10) инвестициялық  декларация (ол бар болса);

11) клиенттiң  активтерiн есепке алу және  сақтауды жүзеге асыратын кастодиан  туралы мәлiметтер немесе бағалы  қағаздарды немесе өзге активтерді  есепке алуды жүзеге асыратын  номиналды ұстаушы туралы мәліметтер;

12) шартқа өзгерiстер  мен толықтырулар енгiзу, шартты  бұзу, оның iшiнде инвестициялық портфельді  басқару жөнiндегi қызметтi жүзеге  асыруға берiлген лицензия тоқтатыла  тұрған немесе қайтарылып алынған  жағдайда және осы рәсiмдерге  байланысты, тәртiбi мен талаптары;

13) тараптардың  жауапкершiлiктерi болуы тиiс. 

9. Қазақстан Республикасының резиденті емес клиенттің қаржы құралдарының және ақшасының есепке алуы және сақталуы шетелдік есепке алу ұйымымен жүзеге асырылған жағдайда басқарушы ол туралы уәкілетті органға хабарлайды.

Қаржы құралдарын және ақшаны есепке алу және сақтау шартында мыналар белгіленеді:

1) басқарушының айына бір реттен кем емес өзінің есепке алу жүйесі деректерінің шетелдік есепке алу ұйымының деректеріне сәйкестігін салыстырып тексеру, шетелдік есепке алу ұйымының резидент емес клиенттердің жеке шоттарынан үзінді көшірмелерін және оның шоты бойынша қаржы құралдарының қозғалысы туралы мәліметтерді ұсыну тәртібі мен мерзімі;

2) басқарушының, уәкілетті органның сұратуы бойынша кез келген уақытта резидент емес клиенті жөнінде, қаржы құралдары және оның шотындағы ақша туралы, сондай-ақ олардың қозғалысы туралы мәліметтерді ұсыну шетелдік есепке алуы ұйымының міндеті.

10. Инвестициялық  декларация (бap болған кезде) шарттың  ажырамас бөлiгi болып табылады.

11. Инвестициялық декларацияда:

1) клиенттің  инвестициялық портфельді және  осы портфельдiң құрылымын қалыптастыру  мақсаты және стратегиясы туралы  ақпарат; 

2) клиенттің  активтерi инвестицияланатын бағалы  қағаздардың тiзбесi;

3) клиенттің  бағалы қағаздарын түрлендiру нормалары болуы тиіс.

12. Шарттың қолданылу  барысында басқарушы клиентке  ақпараттық, талдау және кеңес  беру қызметiн көрсетуге құқылы. Басқарушы осы қызметтердi көрсету  кезiнде клиентке бағалы қағаздармен  шартқа сәйкес жасалатын мәмiлелер  бойынша кiрiс алуға немесе зиянның жоқ болуына кепiлдiк беруге құқылы емес.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. «Медициналық  жедел жәрдем станциясы» мемлекеттік  коммуналдық кәсіпорнының экономикалық  көрсеткіштерінің талдауы

         Жобаның негізгі мақсаты деректер қорын басқару жүйесі арқылы жанар-жағармай бекеттерінде жанармай майларын тиімді етіп сату және тұтынушылардын қажеттіліктерін қанағаттандыру болып табылады.Ол бізге тұтынущылардың жанармайдын сапасына,бағасына,сатушылардың жұмысын толық білуге мүмкіндік береді.

 ЭЕМ-да жүзеге асырылған  бұл бағдарламаның экономикалық  қөрсеткіштерін және жұмсалған  шығындарды өтеу мерзімін есептеу  үшін алдымен;

-деректер қорын құруға  кеткен еңбек сыйымдылығы есептеу;

-деректерқорын құруға  кеткен шығындарды есептеу;

-амортизациялық төлемдерді есептеу;

-табысты және программалық  өнімнің бағасын анықтау қажет.

 

                Деректер қорын құруға кеткен  сыйымдылығын есептеу

  

  Жұмысты орындауға  кеткен еңбек сыйымдылығы келесі  формуламен есептеледі:

       3_{t min}+2_{t max}

Т_р=

            5

 

Мұңдағы:Т_р-жұмыстағы орындауға кеткен еңбек сыйымдылығы;

t_min-жұмысты орындауға қажет минималды уақыт;