Кәсіпорынның ұйымдық құқықтық нысаны

     III. Өндiрiстiк кооператив 

     Азаматтардың  бiрлескен кәсiпкерлiк қызмет үшiн  мүшелiк негiзде олардың өз еңбегiмен  қатысуына және өндiрiстiк кооператив мүшелерiнiң мүлiктiк жарналарын бiрiктiруiне негiзделген ерiктi бiрлестiгi өндiрiстiк кооператив деп танылады. Кооператив мүшелерi екеуден кем болмауға тиiс. Өндiрiстiк кооперативтiң мүшелерi кооператив мiндеттемелерi бойынша Өндiрiстiк кооператив туралы заңда көзделген мөлшер мен тәртiп бойынша қосымша (жәрдем беру) жауапты болады. Өндiрiстiк кооперативтiң жарғысында кооператив мүшелерi жарнасының мөлшерi туралы; кооператив мүшелерiнiң құрамы мен жарна қосу тәртiбi және олардың жарналарды енгiзу жөнiндегi мiндеттемелердi бұзғаны үшiн жауапкершiлiгi туралы; кооператив қызметiне оның мүшелерiнiң еңбекпен қатысу сипаты мен тәртiбi және олардың жеке еңбекпен қатысуы жөнiндегi мiндеттемелердi бұзғаны үшiн жауапкершiлiгi туралы; кооперативтiң таза табысын бөлу тәртiбi туралы; кооперативтi басқару органдарының құрамы мен құзыретi және олардың шешiмдер қабылдау, соның iшiнде шешiмi бiрауыздан немесе бiлiктi көпшiлiк дауыспен қабылданатын мәселелер жөнiндегi шешiмдер қабылдау тәртiбi туралы ережелер болуға тиiс. Өндiрiстiк кооперативтiң меншiгiндегi мүлiк, егер кооперативтiң жарғысында өзгеше көзделмесе, оның мүшелерiнiң пайларына олардың жарналарына барабар бөлiнедi. Кооператив таза табысы оның мүшелерi арасында, егер кооператив жарғысында өзгеше тәртiп көзделмесе, олардың еңбекке қатысуына сәйкес бөлiнедi. Өндiрiстiк кооператив таратылған немесе кооператив мүшесi одан шыққан жағдайда кооператив мүшесiнiң өз пайын бөлiп алуға құқығы бар.

     Өндiрiстiк  кооперативтi басқарудың жоғары органы оның мүшелерiнiң жалпы жиналысы болып табылады.

     Өндiрiстiк  кооперативте кооперативтiң атқарушы органдарының қызметiне бақылау жасауды  жүзеге асыратын қадағалау кеңесi құрылуы  мүмкiн. Қадағалау кеңесi мүшелерiнiң  өндiрiстiк кооператив атынан әрекет жасауға құқығы жоқ.

     Басқарма  және (немесе) оның төрағасы кооперативтiң атқарушы органдары болып табылады. Олар кооператив қызметiне күнделiктi басшылықты жүзеге асырады және қадағалау кеңесi мен кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысына есеп бередi.

     Тек кооператив мүшелерi ғана қадағалау  кеңесi мен өндiрiстiк кооператив басқармасының мүшесi бола алады. Кооператив мүшесi бiр мезгiлде қадағалау кеңесiнiң мүшесi және басқарма мүшесi бола алмайды.

     Өндiрiстiк  кооперативтi басқару органдарының құзыретi, сондай-ақ олардың шешiм  қабылдау және кооператив атынан әрекет жасау тәртiбi заң құжаттары мен құрылтай құжаттарында белгiленедi.

     Өндiрiстiк  кооператив мүшелерiнiң жалпы жиналысының  ерекше құзыретiне мыналар жатады:

• кооператив жарғысын өзгерту;
• атқарушы, тексерушi органдарды және қадағалау кеңесiн құру мен олардың мүшелерiн керi шақырып алу;
• кооператив мүшелерiн қабылдау және шығару;
• кооперативтiң қаржы есебiн бекiту және оның таза табысын бөлу;
• кооперативтi қайта құру мен таратуды шешу.

     Жалпы жиналыстың ерекше құзыретiне заң құжаттары  мен құрылтай құжаттарында басқа мәселелердi шешудi де жатқызуы мүмкiн.

     Жалпы жиналыстың немесе кооперативтiң қадағалау  кеңесiнiң ерекше құзыретiне жатқызылған  мәселелердi олар кооперативтiң атқарушы органдарының шешуiне бере алмайды. Жалпы жиналыс шешiмдер қабылдаған кезде кооператив мүшесiнiң бiр даусы болады.