Бүгінгі күнде әлемде бизнес-инкубациялау үрдісі одан әрі кең таралуда.

Бүгінгі күнде әлемде бизнес-инкубациялау үрдісі одан әрі кең таралуда.

27.04.2011

Бүгінгі күнде әлемде бизнес-инкубациялау үрдісі одан әрі кең таралуда. Оның мәні, бастапқыда, кәсіпкерлік үшін кадрларды «өсіру» еді, ал кейін сол немесе өзге мемлекеттің аумағында шағын және орта бизнесті түрліше қолдауға ауысты. Жуырда ғана мұндай инновациялық технологиялар Қазақстан Республикасының жүйесінде де енгізілді.

Бизнес-инкубациялау атауы өзін айқын білдіре танытады: бизнес-инкубациялау дамып келе жатқан қоғам үшін өзекті ынталы, шығармашыл, белгілі білім қоры бар жас мамандарды, жаңадан кәсіпкерлерді тәрбиелеу міндетін дамытуға арналған. Бұл жерде, инновациялық идеялар моральдық, сондай-ақ материалдық қолдау алып, іс жүзінде асады. Инновациялық білім беру көріністерінің бірі ретіндегі бизнес-инкубаторды, технологиялық ғылымдар саласындағы мамандар өздерінің білімдерін тиімді сатып, бұл ретте қаржылай қанағаттанудан басқа, елдегі инновациялық технологиялардың дамуына маңызды қолдау көрсете алатын орын деп айтуға болар.

2007 жылы «Ұлттық инновациялық қор» ұйымдастырылған Start-up Kazakhstan республикалық конкурсы Қазақстанның аумағындағы бизнес-инкубациялау үрдісінің дамуындағы алғашқы маңызды саты болды. Осы іс-шараның мақсаты ел институттарының жанындағы технологиялық бизнес-инкубаторлар (ТБИ) желісін құру еді. нәтижесінде, аталмыш объектілер келесі жоғарғы оқу орындар негізінде ашылды:

·         Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік техникалық университеті;

·         Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті;

·         Қ. Сәтпаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті;

·         Қазақстан-Британ техникалық университеті;

·         Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан агротехникалық университеті;

·         Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті.

Үдемелі индустриалдық-инновациялық дамудың мемлекеттік бағдарламасы аясында Қазақстанның технологиялық парктері арқылы тиісті тетіктерді іске қосуды отандық бизнес-инкубациялаудың дамуындағы келесі маңызды сатысы деуге болады.

2003 жылы Қазақстанның білім беру жүйесінің инновациялық дамуының маңызды құрамдас бөлігі ретінде техникалық салада негізінен жаңа әрі озық идеяларды әзірлеу және жүзеге асыру үшін сервистік база болған технопарктер құрылды. Осы мекемелерде ғылыми-зерттеу институттары, индустрия объектілері, іскерлік орталықтар, көрме алаңдары, оқу мекемелері, сондай-ақ қызмет көрсетуші бөлімшелер: көлік құралдары, кіріс жолдар, тұрғын кент, қарауыл біріктірілді. Бір аумақта инфрақұрылымдық элементтердің мұндай шоғырлануы белгілі саладағы мамандарға зерттеу жүргізуге, оқу мекемелерінде оқытуға, сондай-ақ өзінің зерттемелерін өмірге енгізуге мүмкіндік береді.

Бүгінде Қазақстанда 10 технопарк жұмыс істейді, олардың біреуі ұлттық мәртебесіне ие.

1-кесте. ҚР қолданыстағы технопарктер

Отандық технологиялық парктердің саны олардың әлемдегі жалпы санынан жүзден бір үлесін ғана құрайтыны сөзсіз. Алайда, мұндай кешендер Қазақстанда бар-жоғы 6 жыл ішінде ашылғанын және географиялық тұрғыда шамамен бүкіл елді: солтүстікті, оңтүстікті, батысты, шығыс пен орталықты қамтитынын есепке алу қажет.

Барлық құрылған технопарктердің  міндеті кәсіби қызметтерді көрсету болып табылады, ал 2010 жылы, айтылып өткендей, технологиялық кешен сервисі бағыттарының бірі ретінде пилоттық жоба аясында бизнес-инкубациялау үрдісі іске қосылды. Бизнес-инкубациялау қызметтері қатарына сараптама, консалтинг, инжиниринг, консультациялар жатады.

Тиісті үрдісті іске қосу хабарландырылғаннан кейін тиімді талаптармен бизнес-инкубаторда инновациялық идеяны іске асыру мүмкіндігін алуға ниет білдіргендер асып түсті – таехнопарктер 100-ден аса жобаны қарастыруға қабылдады. Бірақ шамамен жартысы, нақтысы, 64 жоба экономиканың төмендегі басым салалары бойынша мақұлданды:

-          агроөнеркәсіптік кешен;

-           металлургия;

-          мұнайды қайта өңдеу;

-           энергетика;

-           химия және фармацевтика;

-           құрылыс индустриясы;

-           көлік және коммуникация.

Қазіргі заманғы әлемде қаралудағы бизнес-инкубациялаудың инновациялық үрдісі ШОБ табысты дамуына қолғабыс ететіні дәлелденді. Алайда, ол Қазақстандағы білім беру жүйесінде жалғыз жаңашылдық емес екенін айта кету керек.  Осы саладағы инновациялар түрлі бағыттарға қатысты: төлем әдіснамасы, жүйесі, үрдістің өзін ұйымдастыру, оқытушылар мен оқушылар арасындағы өзара әрекеттесу нысандары, сондай-ақ басқалары. Барлық аталмыш іс-әрекеттер жоғары білімнің Қазақстан Республикасы ұлттық инновациялық жүйесіне кірігуіне бағытталған – осыны ел Президентінің саясаты мақсат тұтады.

http://www.innovus.kz/kz/publications/news/b_g_ng_k_nde_lemde_biznes_inkubaciyalau_rd_s_odan_r_ke_taraluda_

Ақпарат дерекнамасы: Индустриялды-инновациялық журнал 50.KZ