Каспий теңізінің экологиялық жағдайы

Қазақстан Республикасының  Білім және Ғылым министрлігі 
Атырау Мұнай және Газ Институты

 

“Экономика” факультеті

“Есеп және Аудит”  кафедрасы

Каспийге жалпы сипаттама.

 

• Әлемдегі шаруашылық маңызы зор ең ірі тұйық су алабы. Жыл бойына Каспий теңізінің деңгейі желқума-желбөгет құбылыстарының нәтижесінде 0,5 – 1 м-ге дейін ауытқып отырады. Ең төменгі абсолюттік мөлшере (–29,01 м). 1978 – 95 жылысу деңгейі 2,35 м-ге қайта көтеріліп, 1995 жылы бұл көрсеткіш –26,66 м болды Су деңгейінің тұрақсыздығы – климаттың өзгеруінен теңіз суының молаюына байланысты болып отырған құбылыс. Судың тұздылығы 0 – 12‰.
• Каспий теңізі морфологиялық жағдайына байланысты
• Солтүстік Каспий,
• Орталық Каспий және
• Оңтүстік Каспий болып бөлінеді.
• Теңіздің қазақстандық бөлігі – солтүстік-шығыс жағалауы Атырау және Маңғыстау облыстарының аумағында. Оңтүстік және Орталық Каспийге қарағанда таяз. Солтүстік Каспий бөлігінің аумағы 80 мың км2.

 

 

• Дерек мына сайттан: http://kk.wikipedia.org

1Каспий теңізіндегі экологиялық  ахуалды тудырушы факторлар?

 

Негізгі экологиялық апаттар  әкелетін  
көз, ол мұнай мен газ өнеркәсібі.

Нақты дәлелдер: Атырау облысы бойынша атмосфераға 135,1 мың т зиянды заттар (оның ішінде 132,8 мың т газ тәрізді заттар, 2,3 мың т қатты заттар) шығарылған. Бұл улы заттарды атмосфераға, негізінен, ескі технологиялық жабдықтармен жабдықталған 3,5 мың мұнай ұңғымасы шығарады. Мұнай кәсіпшілігінің ең басты экол. проблемасы – ілеспе газды іске жарату. Қазір жылына 800 млн.3 газ ауада жанады Солтүстік Каспий жағалауының мұнай өнімдері қалдықтарымен ластанған аум. 194 мың га жерді алып жатса, төгілген мұнайдың мөлшері 1 млн. тоннадан асады 

Қоршаған ортаны ластайтын  зиянды заттар.

 

• мұнай өнімдерінің қалдықтары,

 

• фенол,

 

• хлорлы органикалық пестицидтер,

 

• аммонилы азот,

 

• ауыр металдар

2.Мұнай және газ өндірудегі  техникалық қауіпсіздікті сақтамаудың  қасіреті қандай

 

Адамдардың мұнай өнімдерімен,

улы газдармен жұмыс жасаудағы

 салғырттықтары

 ластануы планктондар бентос

моллюскілерге

су құстары 

балықтарға да зиянын тигізуде.

 

 

1990 жылмен салыстырғанда Каспийде балық аулау 3 есеге, яғни 500 – 600 мың тоннадан 180 мың тоннаға дейін азайды.

Каспий теңізінің ғасырлар  бойғы деңгейлік өзгерістері

 

Әр заманда Каспий теңізінің  деңгейі өзгеріп отырған.

Каспий теңізі жағалауындағы 5 мемлекет бірлескен бағдарлама құру қажет.

Бұл бағдарламаның негізгі мақсаты – экология тұрақтылықты дамыту және Каспий аймағының табиғи ресурстарын тиімді басқаруды қамтамасыз ету болу керек. Егер осы бағдарлама іске асса Каспий теңізінің экологиялық мәселесі шешілер еді.

Сонымен қатар мұнай, газ  игеріп жатқан компанияларға  қоршаған ортаға зиян келтіргені  үшін үлкен көлемде айыппұл  салып компания жұмысына шектеу  қою керек.

 

Каспий теңізіндегі экологиялық  жағдайды шешудің жолын көрсет.

 

Назарларыңызға рахмет!