Митоз

                                Митоз  

Митоз (грекше митоз-жіп), кариокинез (грекшк карион-ядро, кинезис-қозғалыс), немесе тікелей емес бөліну клеткалар  бөлінуінің кең тараған тәсілі. Клеткалардың митоздық бөлінуі жөнінде көптеген жұмыстар жарияланады. Митоз процесін бірнеше кезеңге бөліп қарастырады: профаза, прометофаза, метофаза, анафаза, телофаза.

Профаза хромосомалардың  конденсациялануы тығыздануы мен митоздық аппараттың қалыптасу кезеңі деп  қарастырады. Профазаның бастапқы кезеңінде  ядро жіңішке жіптер-профазалық хромосомалар, байқала бастайды. Бұл хромосомалардың  тығыздану процесінің салдары.

Осы кезеңде  әрюір хромосома бір-біріне жанасқан ширатылған екі діптерден-хроматиттерден тұрады.

Прометофаза ұршықтың түзілуі түрлі жолмен жүруі мүмкін. Бір жағдайда ядроның бір жанында  жататын центриольдарға жақын жерден басталатын орталық ұршық деп  аталатын ұршық дамиды. Прометофаза  экваторлық (метофазалық) пластинканың пайда болуы мен аяқталады. Экваторлық пластинка дегеніміз, ұршықтың экватор  аймағында хромосомалар түзген фигура.

Метофазада бөліну ұршығы толықтай қалыптасады. Хромосомалар ұршықтың эковаторлық (метофазалық) пластинкасына  жиналып эковаторлық пластинка  немесе аналық жұлдызды, құрайды. Осы  кезде әрбір хромасома екі  хроматиттардан тұратыны айқын көрінеді. Метофазада хромосомалардың қозғалысы  тоқтап бір жазықтыққа орналасады.

Анафаза- митоздың ең қысқы кезеңі.Соның өзінде де бұнда көптеген құбылыстар жүреді. Бұлардың бастылары хромосомалардың ұқсас жинақтарының топтануы мен олардың клетканың қарама-қарсы ұштарына жиналуы. Анафазаның екінші жартысында ұршық өзгереді. Хромосомалардың екі тобының арасындағы учаске арқылы өтетін оның жіптері ұзарып зоналар аралық жіптерді құрайды.

Телофаза митоздың соңғы кезеңі. Хроиосомалардың полюстарға жиналумен басталады. Кейінірек  ядролардың қайтадан құрылу процесі  жүреді. Хромосомалар босанси бастайды, хромонемалар жазылады. Осымен бір мезгілде жаңа ядролардың қабықшалары қалпына келеді, ақырында ядрошықта ұйымдастырушы аймағына ядрошық түзіледі.

Телофазада митоздық аппараттың бұзылуы басталады және аяқталады.